Chuyên gia chứng khoán: "Không dễ kiếm tiền, nhưng triển vọng thị trường là tốt"

Trong suốt các phiên giao dịch từ đầu tháng 4 đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam đa phần ngập trong sắc đỏ. Trong hai phiên liên tiếp 18-19/4, vốn hóa của sàn HoSE sụt mất hơn 100.000 tỷ đồng/phiên, kéo mức vốn hoá trong hai tuần qua giảm hơn 20 tỷ USD.

Để hiểu hơn về diễn biến thị trường và lời khuyên cho các nhà đầu tư chứng khoán, chúng tôi đã trò chuyện với ông Đậu Thế Vũ, Giám đốc Tư vấn - Công ty Cổ phần Công nghệ Đầu tư Finbox.

Có những ngành không bị ảnh hưởng trong cơn bán tháo

- Ông nhận định ra sao về diễn biến thị trường không được thuận lợi với các nhà đầu tư chứng khoán trong nước thời gian vừa qua?

Thị trường đón nhận nhiều thông tin, tin đồn, tình cờ lại trùng hợp xảy ra vào thời điểm Vn-Index ở vùng đỉnh cũ nhạy cảm quanh 1.530 khiến hiệu ứng giảm giá trở nên mạnh hơn.

Vn-Index giảm điểm mạnh hai tuần nhưng dòng tiền bắt đáy chưa mạnh là vì không nhiều người có nhu cầu mua giá cao trong khi vẫn có thể mua được giá rẻ hơn. Tuy nhiên bản chất dòng tiền không thoát khỏi thị trường mà dòng tiền đầu cơ đang luân chuyển qua các cổ phiếu cơ bản.

Quan sát dễ thấy trong thời gian qua cho thấy có rất nhiều cổ phiếu thuộc những nhóm ngành như phân bón, cao su, hóa chất, dệt may, thủy sản, nước, cảng biển… không bị ảnh hưởng nhiều bởi nhịp giảm mạnh của chỉ số.

- Thưa ông, do đâu mà chứng khoán Việt Nam lại có cơn chạy thoát thân như vậy?

Đòn bẩy và siêu đòn bẩy.

Trong hai năm qua, khi dòng tiền "dễ dãi" tìm tới thị trường chứng khoán, đẩy nhiều cổ phiếu đã tăng vượt quá giá trị thật.

Trong thời gian gần đây, Chính phủ đã có những động thái quyết liệt trong việc phát triển thị trường chứng khoán về dài hạn như siết trái phiếu, siết đầu cơ bất động sản, loại bỏ doanh nghiệp thao túng giá cổ phiếu, phạt nặng những người đưa tin đồn thất thiệt… Điều này đã khiến cho nhóm cổ phiếu từng tăng mạnh, hút rất nhiều tiền trong giai đoạn uptrend lớn của thị trường như nhóm đầu cơ, bất động sản thương mại có đợt sụt giảm mạnh.

Đà giảm giá mạnh của cổ phiếu đầu cơ đã kích hoạt làn sóng margin call (lệnh gọi ký quỹ) tại các cổ phiếu này và để duy trì tỷ lệ an toàn tài sản đảm bảo, nhiều nhà đầu tư phải bán một số cổ phiếu khác trong danh mục. Do đó, đà bán ra không chỉ trong nhóm cổ phiếu đầu cơ, mà còn lan ra một số nhóm cổ phiếu đại chúng, được nhiều nhà đầu tư nắm giữ như ngân hàng, thép, chứng khoán.

Hiện tại, thị trường chịu áp lực bán kỹ thuật nên các logic thông thường hay phân tích kỹ thuật sẽ kém chính xác.

"Chứng khoán không phải là kênh đầu tư dễ kiếm tiền"

- Ông có lời khuyên nào cho các nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư nhỏ lẻ, trong tình huống hiện tại?

Khi Vn-Index về xu hướng quá bán thì khả năng cao thị trường sẽ có một nhịp bật hồi mạnh trong các phiên tới và đó là thời điểm để những nhà đầu tư còn "kẹp hàng" xử lý bán được ở mức giá tốt hơn. Còn với những nhà đầu tư có kinh nghiệm hơn thì nên tìm kiếm cơ hội ở những cổ phiếu đang có xu hướng tăng, kết quả kinh doanh vẫn còn triển vọng tốt trong các quý tới theo các nhịp điều chỉnh chung của thị trường.

Ngoài ra, sau cú sụt giảm nhanh - mạnh trong thời gian qua của thị trường, các nhà đầu tư cần xác định rằng chứng khoán không phải là kênh đầu tư dễ kiếm tiền. Đồng thời đừng quên nhìn nhận lại cách đầu tư của bản thân, trường phái nào là phù hợp tính cách cá nhân, khẩu vị rủi ro như thế nào. Rất nhiều nhà đầu tư mua cổ phiếu theo lời rủ rê của bạn bè và khi lỗ thì chuyển qua làm nhà đầu tư dài hạn theo thiên hướng "chưa bán chưa lỗ" chứ không biết cổ phiếu công ty mình mua kinh doanh ở lĩnh vực nào.

Thêm một lời khuyên nữa cho các F0 là hãy thật thận trọng khi sử dụng đòn bẩy.

Việc sử dụng đòn bẩy để gia tăng sức mua gần như là một chiến lược phổ biến với các nhà đầu tư mới. Sai lầm lớn nhất là không hiểu về đòn bẩy và chi phí của công cụ này, đồng thời rất ưa thích việc mua bình quân giá xuống cổ phiếu khi sử dụng đòn bẩy.

Việc thiếu kỹ năng quản trị danh mục sẽ gây thiệt hại lớn khi thị trường đi xuống. Dù là đầu tư dài hạn hay đầu cơ thì cũng cần tuân thủ các nguyên tắc về rủi ro. Trong khi cần "nhổ cỏ trồng hoa", cắt lỗ hoặc giảm vị thế với các cổ phiếu yếu, gây thua lỗ lớn nhất thì thói quen lại là chốt lời các mã đang tăng, giữ lại cổ phiếu lỗ để chờ phục hồi... Nói chung sẽ có nhiều bài học phải trả giá bằng tiền thì nhà đầu tư mới rèn luyện được.