Chuyện gì đang xảy ra với Đen Vâu?

Có một thời, Đen Vâu được xem là rapper không có đối thủ trên các bảng xếp hạng âm nhạc. Hàng loạt ca khúc lẫn MV của anh đều tạo hiệu ứng truyền thông tốt, được các bạn trẻ yêu thích và lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội. Thậm chí, rapper sinh năm 1989 còn được ví như "rapper quốc dân", là nghệ sĩ có nhiều MV đứng đầu top thịnh hành Youtube nhất với hơn 12 ca khúc bỏ túi.

Thế nhưng, cả hai sản phẩm gần đây của Đen Vâu đều không đạt thành tích tốt như những MV tiền nhiệm. Tính đến hiện tại, Đi Trong Mùa Hè đạt hơn 15 triệu view còn Ai Muốn Nghe Không vượt mốc 10 triệu view trên Youtube. Đây là một con số không tồi với một ca sĩ bình thường, nhưng lại là thành tích kém ấn tượng với một nghệ sĩ có tên tuổi lớn như Đen Vâu.

Điều đó khiến ta đặt nghi vấn liệu rằng Đen Vâu có đang mất dần sức hút vốn có?

Ồn ào và tai tiếng

Phát hành đầu tháng 5/2022, Đi Trong Mùa Hè là sáng tác mang tinh thần cổ vũ thể thao, hòa chung nhịp đập cùng các dự án chào mừng SEA Games 31 của các nghệ sĩ Vpop. Ca khúc còn gây chú ý vì có sự tham gia của nhạc sĩ Trần Tiến vốn là một "cây đa cây đề" của làng nhạc Việt, hứa hẹn sự kết hợp độc đáo giữa hai thế hệ. Chưa kể, thành công vang dội của Mang Tiền Về Cho Mẹ (kết hợp Nguyên Thảo) bốn tháng trước đó càng làm cho dự án được chờ đợi nhiều hơn.

Xét về âm nhạc, Đi Trong Mùa Hè vẫn đậm chất Đen Vâu với phần flow (nhịp rap) lôi cuốn, giai điệu dễ nghe và bắt tai ngay từ lần đầu thưởng thức. Phần sản xuất của Michael Choi cũng vừa vặn, đủ để các giọng ca có đất để tỏa sáng.

Đáng tiếc, sản phẩm vừa ra mắt đã lập tức nhận chỉ trích mạnh mẽ từ phía khán giả. Rất nhiều nhận xét đánh giá thấp phần lời rap do Đen Vâu viết, cho rằng ca từ thể hiện tinh thần phi thể thao và tô đậm thói gia trưởng của đàn ông Việt. Nhiều từ ngữ được sử dụng mang hơi hướm bạo lực như "giáo mác cung tên", "đóng quân"..., khuyến khích việc xem đội bạn như kẻ thù vì "muốn mình chấn thương".

Có thể nói, Đi Trong Mùa Hè là một sản phẩm đáng thất vọng của Đen Vâu. Ca khúc không chỉ gây tranh cãi về mặt nội dung, mà còn thể hiện sự rời rạc, thiếu thuyết phục trong việc triển khai ý tưởng. Dù mang tinh thần cổ động, lời rap tạo cảm giác khiên cưỡng và mang tính áp đặt, chẳng hạn như: "Tính anh chả mấy khi phải sồn sồn / Anh ứ nói nhiều: Việt Nam vô địch".

Đọc phần lời Đen viết, trong đầu người nghe chỉ đọng lại những hình ảnh so sánh tiêu cực như: "Đối thủ cũng như là người tình, bám theo mình theo cách đầy vấn vương/ Nhưng người tình thì mong cho mình khỏe, còn đối thủ thì muốn mình chấn thương".

Công chúng càng trở nên phẫn nộ khi Đi Trong Mùa Hè ra đời chỉ vài ngày sau khi Sơn Tùng M-TP vướng ồn ào với sản phẩm âm nhạc. Do đó, nhiều khán giả tự hỏi tại sao ê-kíp của rapper không cẩn trọng hơn, học hỏi bài học từ đồng nghiệp để tránh những lùm không đáng có.

Đen Vâu "mất chất" khi đứng một mình?

Nhìn lại loạt ca khúc của Đen Vâu, dễ thấy yếu tố khách mời ngày càng đóng vai trò quan trọng. Trước đây khi còn hoạt động underground, anh rất thoải mái kết hợp với những ca sĩ ít tiếng tăm như Lynk Lee, Kimmese, Linh Cáo, Tăng Ngân Hà,…

Song, kể từ khi bước chân sang địa hạt mainstream (dòng chính) thì tiêu chí rapper chọn bạn diễn đã thay đổi. Cột mốc đáng chú ý trong sự nghiệp của Đen Vâu chính là Bài Này Chill Phết. Từ tên bài hát đến việc kết hợp bất ngờ với Min – nữ ca sĩ khá hot trên thị trường – không giấu nổi khát khao tạo viral, chinh phục số đông khán giả của người thực hiện.

Đặc biệt, trong gần hai năm trở lại đây, Đen Vâu thường xuyên mời những tên tuổi lớn của Vpop để tăng sức hút cho các sản phẩm âm nhạc. Đó là MTV trong Trốn Tìm, Nguyên Thảo trong Mang Tiền Về Cho Mẹ và Trần Tiến trong Đi Trong Mùa Hè. Điểm chung của những cái tên nói trên đó là đều giữ chỗ đứng nhất định trong lòng người yêu nhạc Việt. Dù không xuất hiện đã lâu, họ vẫn luôn được khán giả chào đón mỗi khi trở lại.

Công thức này từng được Đen Vâu áp dụng rất thành công khi anh kết hợp cùng Ngọc Linh trong Mười Năm (2019). Nữ ca sĩ sinh năm 1979 từng là một giọng ca hoạt động sôi nổi giai đoạn cuối thập niên 1990 – đầu 2000. Sau khi từ bỏ sự nghiệp năm 2004, cô hoàn toàn biến mất khỏi bản đồ âm nhạc cho đến khi được Đen Vâu mời trở lại phòng thu sau 15 năm.

So với Trần Tiến, Nguyên Thảo hay MTV thì Ngọc Linh chưa phải là một tên tuổi quá lớn. Song, tài năng của cô đã được công nhận bởi thời gian và có một lượng khán giả riêng.

Đến thời điểm hiện tại, công thức mà Đen Vâu áp dụng trong các sản phẩm dần mất đi hiệu quả. Thất bại của Đi trong mùa hè cho thấy ngay cả tên tuổi của nhạc sĩ Trần Tiến cũng không cứu được ca khúc nếu bản thân Đen Vâu không đủ sâu sắc, hấp dẫn.

Thực tế, Đen Vâu vẫn là một cái tên được nhiều nghệ sĩ săn đón và hào hứng khi cộng tác. Chẳng hạn, Hoàng Thùy Linh đã không ngần ngại chọn rapper Mười năm góp giọng trong Gieo Quẻ - sản phẩm đánh dấu sự trở lại chính thức của cô kể từ sau album Hoàng (2019). Kết quả, ca khúc lập tức trở thành hit lớn đầu năm 2022, MV hiện đạt hơn 40 triệu lượt xem trên YouTube.

Thế nhưng, đã lâu lắm rồi khán giả không được thấy Đen Vâu mặc sức tung hoành trong một ca khúc của chính mình. Đâu rồi một Đen Vâu tự do tự tại trong Trời hôm nay nhiều mây cực? Đâu rồi một Đen Vâu không toan tính, chỉ "rap một chút cho đỡ thèm" trong Nhiều năm nữa? Chưa kể, những màn trình diễn solo trong Show của Đen (2019) càng chứng tỏ rapper hoàn toàn có thể chinh phục khán giả mà không cần bất kỳ ai góp giọng.

Loay hoay tìm lại chính mình

Sau những ồn ào mà Đi trong mùa hè mang lại, Đen Vâu nhanh chóng giới thiệu Ai Muốn Nghe Không trong vòng chỉ một tháng như để "chữa cháy". Đây là sáng tác thứ 7 thuộc chuỗi dự án Lộn xộn, nối tiếp nối những sáng tác được khán giả yêu mến như Lộn Xộn 1, Lộn Xộn 2, Mười Năm, 1 Triệu Like, Lối Nhỏ, Cảm Ơn.

Theo rapper, ca khúc có thể dài hơn nhưng anh đã cắt gọn để bài trở nên cô đọng nhất. Bài hát như lời tâm sự mà Đen Vâu dành cho bản thân với những lời hát đậm tính tự sự như: "Người nào thích thì họ sẽ coi trọng, người nào không thích thì họ sẽ không coi nó là gì. Mình cần chấp nhận điều đó."

Anh cũng khéo léo gửi gắm tâm tư đến người hâm mộ qua những đoạn: "Nghệ thuật không có một giá trị cố định nào. Tôi luôn muốn nhắc nhở bản thân để không bị ảo tưởng, và nhắc những người nghe nhạc của mình đừng nên đôi co, tranh luận qua lại với các ý kiến".

Đặc biệt, trong bản Rap, Đen đã trích hai câu thơ của Nguyễn Khuyến: "Ta thả vần câu như Nguyễn Khuyến/Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo/ Người cần thì cho là đáng giá/ không cần thì nó rẻ như bèo/ Học cách chấp nhận lời mai mỉa/ Như là tiếng gió rít qua tai...".

Phần lớn khán giả đánh giá tốt Ai Muốn Nghe Không. Qua ca khúc, Đen đang tìm đường trở về nguyên bản với phong cách sáng tác quen thuộc ngày trước, từ lối chơi chữ, sử dụng hình ảnh đến việc nhấn nhá, gieo vần và tạo nhịp.

MV ca khúc cũng đơn giản hơn, được xây dựng để trở thành câu chuyện về một người nghệ sĩ. Anh bất chợt muốn cải trang thành người bình thường, mang theo âm nhạc ra ngồi giữa đường phố để xem thử những người lạ có ai muốn nghe anh hát không.

Thế nhưng, điểm trừ của ca khúc là không mang lại sự mới mẻ, bất ngờ. Những ai mong đợi Đen Vâu bùng nổ trong sáng tác mới đã phải thất vọng. Bản rap không có bất kỳ đoạn lời ấn tượng đến mức tạo trend như trước, phần phối khí an toàn và giai điệu đều đều càng khiến hiệu ứng mạng lại thấp. Ca khúc chỉ khiến người nghe cảm thấy rapper đang loay hoay tìm lại chính mình, sau những bước hụt chân trên con đường đến với ánh hào quang.

Qua những bản rap gần đây, không khó để nhận ra thời kỳ đỉnh cao trong sáng tác của Đen Vâu đã không còn. Những cảm xúc thô ráp, những lời ca không toan tính trong Mười Năm hay Ta Cứ Đi Cùng Nhau trở thành một điều xa xỉ đối với người yêu nhạc Đen Vâu. Ngòi bút của anh mất dần sự hồn nhiên khi viết nhạc, vì thế các sáng tác cũng dần trở nên công thức hơn. Điều đó khiến các ca khúc trở nên nặng nề, thậm chí khiên cưỡng như trường hợp của Đi Trong Mùa Hè.

Với hai sản phẩm gần nhất, vị thế của rapper hàng đầu Việt Nam đã bị lung lay. Trước đây, các sáng tác của Đen thường khiến người hâm mộ háo hức, là đề tài được bàn tán xôn xao trên mạng xã hội. Giờ đây, tất cả đổi lại chỉ là một tiếng thở dài ngao ngán.