Có những lúc chẳng vì lý do gì, chúng ta lại nghe thấy có âm thanh hết sức kỳ lạ trong tai. Nó ù ù, tựa như tiếng huýt sáo ở âm tần cao vậy, nhưng xung quanh lại chẳng có thứ gì trông giống nguồn cơn phát ra âm thanh ấy cả.
Âm thanh không rõ nguồn gốc
Thực ra, y học từ lâu đã sớm để ý đến hiện tượng này rồi, và nó có một cái tên hết sức cơ bản là... ù tai (tinnitus). Đó là hiện tượng ảo giác cảm nhận về một âm thanh không có nguồn gốc. Và vì mỗi người chúng ta có cấu tạo khác nhau, âm thanh ấy cũng sẽ khác biệt và thời gian kéo dài cũng thay đổi. Đa số chỉ diễn ra rồi mất đi nhanh chóng, nhưng một số trường hợp kéo dài hơn, thậm chí nặng đến mức gặp khó khăn trong giao tiếp với người khác.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng này bắt nguồn từ những thương tổn đối với các tế bào lông nằm ở tai trong. Đây là những sợi lông nằm gần ốc tai, có nhiệm vụ rung động theo sóng âm tiếp nhận và mang nó vào màng nhĩ. Tại đây, các cơ quan thần kinh sẽ tiếp nhận, phân tích và đẩy âm thanh đến não bộ.
Tuy nhiên khi các sợi lông này bị thương tổn, thông điệp truyền đi sẽ bị sai lệch, dẫn đến chuyện não bộ sẽ nghe thấy những tiếng động không thực sự tồn tại.
Nguyên nhân có thể gây ra ù tai
Những sợi lông bên trong ốc tai thực chất khá nhạy cảm, nên có nhiều nguyên nhân sẽ gây ra thương tổn cho chúng. Trong đó, nổi bật nhất là việc bạn thường xuyên tiếp xúc với âm thanh có cường độ lớn trong thời gian dài - như tại các quán bar, sàn nhảy, đại hội âm nhạc... hoặc nghe nhạc qua tai nghe với âm lượng quá lớn.
Với trường hợp đầu tiên, hiệu ứng có lẽ chỉ là tạm thời, vì chỉ cần rời khỏi nơi phát nhạc quá to là mọi chuyện sẽ bình thường. Nhưng nếu là vì nghe nhạc qua tai nghe, nó giống như một thói quen khó bỏ vậy, nên hệ quả có thể tồn tại mãi mãi.
Ráy tai cũng là một trong những lý do gây ù tai. Việc để ráy tai tồn tại quá lâu có thể khiến ống tai sưng lên, ảnh hưởng đến màng nhĩ và tạo ra những âm thanh không có thật. Ngoài ra, nguy cơ viêm nhiễm cũng có thể xảy ra.
Bên cạnh đó, thời gian cũng là một yếu tố có tác động không nhỏ. Khi chúng ta già đi, thính giác cũng dần thoái hóa, tạo ra hiện tượng ù tai với tần suất lớn. Hiện tượng này thường xảy ra ở những người trên 60 tuổi. Đồng thời, huyết áp thay đổi cũng là một lý do.
Theo các chuyên gia nhận định, chấn thương đầu và cổ (hoặc bị áp lực nặng tại những khu vực này) cũng sẽ gây ra ù tai, vì chúng có kết nối với thính giác. Và nếu vì lý do này, việc ù thường chỉ xảy ra ở một bên tai.
Bên cạnh đó còn một số lý do nữa, chẳng hạn như xơ cứng lỗ tai, tổn thương khớp thái dương hàm, hoặc đơn giản là bị nước vào tai... cũng có thể gây ra hiện tượng này.
Làm sao để không ù tai nữa
Về cơ bản, ù tai thường chỉ là một hiện tượng tạm thời. Nhưng nếu nó kéo dài quá lâu với tần suất cao và ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày, bạn có thể cân nhắc đi gặp bác sĩ để có tư vấn chính xác hơn.
Dẫu vậy để tránh việc phải tốn kha khá tiền đi khám, tốt nhất hãy tránh để tai tiếp xúc với âm thanh quá lớn - nhất là đừng bao giờ đeo tai nghe với âm lượng tối đa, và hạn chế đến những khu vực quá ồn ào.
Nguồn: BS, VT.co