Sau quý 1 thăng hoa, TTCK Việt Nam đã có những diễn biến không mấy tích cực trong quý 2 khi VNIndex giảm gần 18% và trở thành chỉ số chứng khoán có diễn biến tệ nhất Thế giới.
Bước sang quý 3, diễn biến thị trường vẫn chưa xuất hiện nhiều tín hiệu tích cực khi các chỉ số chứng khoán tiếp tục giảm sâu, đặc biệt trong phiên 3/7 với mức giảm 4,34% của chỉ số VNIndex.
Trước những biến động mạnh của thị trường thời gian qua, chúng tôi đã có những trao đổi với ông Trần Văn Dũng – Chủ tịch Ủy Ban chứng khoán Nhà Nước (UBCKNN).
TTCK hai phiên đầu tuần đã giảm mạnh, nhất là ngày hôm nay, chỉ số VNIndex đã giảm giảm 41,14 điểm về mức 906,01 điểm. Xin ông cho biết đánh giá của UBCKNN về nguyên nhân chủ yếu dẫn đến đợt giảm điểm này.
Từ cuối năm ngoái đến nay, chúng ta vẫn lo lắng về 2 nguy cơ có thể gây tác động kép ảnh hưởng đến TTCK Việt Nam là FED tăng lãi suất điều hành và căng thẳng thương mại quốc tế, nhất là căng thẳng thương mại Mỹ Trung.
Cả hai điều đó đều đã đến trong tháng 6 khi mà ngày 18/6 FED đã thông báo tăng lãi suất cơ bản ngắng hạn lên mức 1,72% - 2% và dự báo có thể tăng thêm 2 lần nữa trong năm nay; đồng thời sau đó mấy ngày tuyên bố áp thuế 200 tỷ USD lên hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào thị trường Mỹ.
Tác động kép của 2 sự kiện này đã làm rung động cả thị trường tài chính thế giới. Chỉ số Dow Jones và Nasdaq của Mỹ giảm lần lượt trong ngày là 0,33% và 0,28%. Tuy nhiên, chúng ta thấy tác động của sự kiện kép này tới Châu Á là lớn hơn rất nhiều. Chỉ số Component của Shanghai (Thượng Hải) đã giảm 6,4% trong tháng 6 và giảm thêm 2,5 lần trong 2 ngày hôm qua. Đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc cũng giảm giá liên tục trong 14 ngày gần đây, với mức giảm trên 5%. Thị trường Hàn Quốc và các nước ASEAN cũng đồng loạt giảm.
Tôi cho rằng đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc các quỹ đầu tư nước ngoài gia tăng rút vốn khỏi một số thị trường Châu Á. Trong 6 tháng đầu năm các quỹ đã rút vốn khỏi 7 thị trường Châu Á (Hàn Quốc, Ấn Độ, Đài Loan, Singapore, Thailand, Indonesia, Philipine) 22,8 tỷ USD. Và tất nhiên, dù được đánh giá là đất nước có kinh tế vĩ mô ổn định, nhưng Việt Nam cũng không khỏi bị ảnh hưởng của tác động của kinh tế toàn cầu, và một số quỹ đã bán bớt cổ phiểu để chốt lời và chuyển bớt vốn về nước.
Điều đáng nói là động thái bán ròng của NĐTNN đã tác động mạnh đến tâm lý của các NĐT trong nước. Tôi có cảm giác nhiều NĐT đã phản ứng thái quá với những thông tin về tình hình quốc tế, NĐTNN đã rút vốn vì biến động tỷ giá tiền đồng và những thông báo kỷ luật của Ban Kiểm tra Trung ương cuối tuần qua, nên đã cố bán cổ phiểu bằng mọi giá. Trong khi nước ngoài bán khá nhiều và giảm giải ngân mới, thì những phản ứng thái quá của NĐT trong nước cũng gây thêm bất cân đối cung cầu, làm thị trường chứng khoán giảm mạnh trong 2 phiên qua.
Vậy trong bối cảnh như vậy, ông có lời khuyên gì cho NĐT?
Tôi rất mong NĐT trong và ngoài nước có cách nhìn khách quan vào tình hình để tìm kiếm cơ hội trong bối cảnh thị trường hiện nay. Không thể phủ nhận tác động của tình hình kinh tế, chính trị thế giới như đã nêu trên, nhưng cần nhìn nhận mắc độ tác động đến kinh tế Việt Nam và TTCK Việt Nam nói riêng. Ở kía cạnh tích cực trung và dài hạn, tôi tin TTCK Việt Nam còn đó nhiều yếu tố nền tảng cơ bản để phát triển:
+ Tình hình kinh tế 6 tháng đầu năm tiếp tục phát triển theo hướng tích cực, có nhiều chuyển biến tốt, toàn diện trên các lĩnh vực, nổi bật là GDP tăng 7,08% trong 6 tháng. Ba khu vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ đều tăng cao so với cùng kỳ. Chính phủ tiếp tục đặt mục tiêu tăng trưởng quý III đạt 6,53%, quý IV 6,36%.
+ Hiện tại giá của các cổ phiếu trong rổ VN30 đã xuống thấp hơn nhiều so với thời điểm đầu năm 2018, nhiều cổ phiếu blue-chips giảm về mức đáy trong vòng hơn 1 năm qua. Nếu không tính cổ phiếu Vinhomes (VHM) mới niêm yết trong tháng 5, chỉ số P/E chung của thị trường chỉ có 16,1 lần, đây được cho là mức thấp so với nhiều thị trường chứng khoán các nước và là cơ hội hấp dẫn các nhà đầu tư.
+ Tình hình sản xuất kinh doanh, lợi nhuận của các doanh nghiệp vẫn ổn định. Tính đến ngày 8/5/2018 đã có 667 doanh nghiệp niêm yết công bố báo cáo tài chính quý 1/2018, trong đó hơn 86% doanh nghiệp kinh doanh có lãi.
+ Dòng vốn của NĐTNN có rút trong những ngày gần đây, nhưng nếu nhìn thừ đầu năm nhiều quỹ đầu tư nước ngoài vẫn đổ tiền vào Việt Nam để tìm kiếm cơ hội. Trong tháng 5, vốn FII vào đạt 700 triệu USD và trong tình hình phức tạp của tháng 6 vẫn có lượng vào ròng 34 triệu USD. Nếu tính từ đầu năm, dòng vốn vào ròng vẫn đạt 2,28 tỷ đô la là số rất đang kể so với mức 2,92 tỷ USD của cả năm 2017.
+ Về động thái giao dịch của NĐTNN, tôi cũng mong các NĐT bình tĩnh quan sát để tránh bị tác động thái quá về tâm lý và đánh giá quá mức tác động của thông tin bán ròng đến TTCK. Tôi tin rằng các NĐTNN vẫn đánh giá Việt Nam là thị trường tiềm năng, nên không thể có chuyện NĐTNN rút hết vốn; trong khi chỉ số tổng giá trị chứng khoán nắm giữ của khối ngoại trên dự trữ ngoại hối của Việt Nam đang ở mức khá an toán.
Ở khía cạnh khác, nếu quan sát 2 phiên giao dịch gần đây có thể thấy ngày 2/7 khi thị trường giảm, NĐTNN vẫn mua ròng trên 310 tỷ đồng. Ngày 3/7 thị trường giảm sâu hơn, NĐTNN bán ròng 365,8 tỷ đồng, nhưng nếu ngoại trừ phần bán ròng của cổ phiểu VIC thì phần bán ròng ở các cổ phiếu khác ở mức khiêm tốn 142,3 tỷ đồng.