SOHA NEWS
Mới đây, tân Bộ trưởng Tài chính của Maldives Ibrahim Ameer cho biết Trung Quốc đang thi công các dự án hạ tầng với mức giá cao hơn rất nhiều so với đề xuất ban đầu, tuy nhiên, đảo quốc này không thể "rút chân" ra được nữa.
Trung Quốc "thổi phồng" giá
Chính quyền vừa nhậm chức của Tổng thống Ibrahim Mohamed Solih đang đánh giá lại những hợp đồng do người tiền nhiệm Abdulla Yameen ký kết. Phần lớn đều về tay các công ty Trung Quốc và đứng trước nguy cơ để lại cho đất nước những khoản nợ.
Trong giai đoạn 5 năm xây dựng sôi nổi, Trung Quốc đã xây một cây cầu vượt biển nối thủ đô Male tới sân bay chính nằm trên một đảo khác và đang phát triển sân bay này, cũng như xây dựng nhà ở hàng loạt trên phần đất bồi đắp nhân tạo.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Ibrahim Ameer nói với báo giới trong chuyến thăm tới New Delhi rằng các quan chức của ông đã dành tuần đầu tiên ở nhiệm sở để xem xét và phân tích các khoản vay mà chính quyền trước đó đã chấp nhận để đầu tư cho các dự án này và những vùng chủ quyền mà họ đã đem ra để đảm bảo.
"Chúng tôi tin rằng phần lớn các dự án này đều được thực hiện ở mức giá bị thổi phồng, nên chúng tôi đang xem xét", Ameer nói.
Tuy nhiên, ông Ameer cho hay, chính quyền Maldives không thể hủy bỏ những hợp đồng này, bởi rất nhiều trong số đó, bao gồm cả cây cầu vượt biển, đã hoàn thành rồi.
"Chúng tôi không thể làm gì nhiều liên quan tới tái đàm phán nhưng mục đích của chúng tôi là giảm bớt chi phí cho các dự án hạ tầng của mình", ông nói.
Người dân di chuyển trên cầu Sinamale do Trung Quốc rót vốn ở Male, Maldives. Ảnh: Reuters
Một trong các dự án là bệnh viện ở Male do Trung Quốc thi công. Chi phí đã tăng lên tới 140 triệu USD, cao hơn mức 54 triệu USD đề xuất ban đầu, ông Ameer cho hay.
Trung Quốc đã xây dựng cảng biển, cầu và đường cao tốc ở nhiều nước trải dài từ Bangladesh, Nepal, Sri Lanka và đồng minh Pakistan, trong khuôn khổ sáng kiến Vành đai - Con đường để tạo thành một hành lang thương mại khắp châu Á tới châu Âu.
Tuy nhiên, sau này, Bắc Kinh phải đối mặt với làn sóng chỉ trích rằng nhiều công trình đồ sộ của họ với chi phí hàng triệu USD đang đẩy các quốc gia nhỏ hơn vào cảnh nợ nần.
Không có số liệu chính thức về số nợ của Maldives với Trung Quốc nhưng cựu Tổng thống Maldives Mohamed Nasheed nói với báo giới rằng: "Từ những thông tin mà tôi có, chỉ mình khoản nợ đối với Trung Quốc đã là 3 tỉ USD", số tiền mà chính phủ sẽ phải hoàn trả trong khi phát triển đất nước.
Ông Nasheed tin rằng chi trả số nợ này bằng tiền từ kho bạc nhà nước là một điều không thể, khi mà thuế mỗi năm Maldives thu về chưa đầy 1 tỉ USD.
Quay lại với "India First"
Trong bối cảnh trên, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã tới tham dự lễ nhậm chức của ông Solih và tuyên bố Ấn Độ sẵn sàng giúp đỡ Maldives vượt qua những khó khăn về tài chính.
Ấn Độ đang cân nhắc một khoản vay lên tới 1 tỉ USD cho Maldives để giúp nước này giảm bớt số nợ với Trung Quốc, nhưng chỉ với điều kiện nước này tạo khoảng cách với Bắc Kinh, Asia Nikkei dẫn nguồn tin chính phủ Ấn Độ cho hay.
Theo nguồn tin này, hiện Ấn Độ đang đàm phán với Maldives, đề xuất những khoản vay lãi suất thấp, để đổi lấy quan hệ an ninh vững chắc hơn, bao gồm cả việc Ấn Độ triển khai quân đội thường trú ở Maldives.
Ngoại trưởng Maldives Abdulla Shahid cho biết, ông đã khẳng định với các lãnh đạo Ấn Độ rằng Maldives muốn duy trì quan hệ tốt với các láng giềng kế cận của mình và sẽ quay trở lại chính sách "India First" (Ưu tiên Ấn Độ).
Gọi Ấn Độ là đối tác đáng tin cậy và đã vượt qua thử thách về thời gian, Ngoại trưởng Shahid cho hay thỏa thuận thương mại tự do với Trung Quốc sẽ được quyết định sau khi xem xét toàn diện.
Trung Quốc bác bỏ cáo buộc cho rằng nước này đang đẩy Maldives tới cảnh nợ nần và hy vọng chính quyền mới sẽ tiếp tục duy trì các chính sách thu hút đầu tư.
Ấn Độ, vốn là đối tác truyền thống của nhiều quốc gia Nam Á, coi lối ngoại giao bành trướng của Trung Quốc là động thái nhằm đảm bảo tiền đồn tại một số quốc đảo như Sri Lanka và Maldives.
Ấn Độ, vốn coi Ấn Độ Dương là sân sau của mình, đang rất cảnh giác trước khả năng Trung Quốc có thể xây dựng căn cứ hải quân trên các đảo ở khu vực này.