Financial Times (FT) đưa tin, Nga đã đệ đơn kiện tỷ phú Andrey Melnichenko trong nỗ lực tịch thu và quốc hữu hóa một trong những công ty trong đế chế kim loại và khai thác của tỷ phú này. Nga cáo buộc đã có vấn đề về tham nhũng trong thỏa thuận 5 năm trước.
Cáo buộc của Nga được đưa ra trong bối cảnh Điện Kremlin đã có chiến dịch khuyến khích những người Nga giàu có mang tài sản và chuyện kinh doanh của họ về nước. Chủ trương này đã tăng áp lực lên những ông trùm như Melnichenko, người hiện chủ yếu sống ở UAE, nơi ông này đã neo đậu một siêu du thuyền trị giá 300 triệu USD.
Kể từ chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine hồi tháng 2/2022, Điện Kremlin đã sử dụng chiêu thức "cây gậy và củ cà rốt" để khuyến khích các tài phiệt chứng minh được lòng trung thành của họ với quê hương. Trong khi một số doanh nhân ủng hộ Moscow nhận được những ưu đãi thì những người không ủng hộ có thể sẽ gặp phải những bất lợi. Ví dụ, một số người đã có cơ hội mua tài sản do Nga tịch thu từ các công ty nước ngoài.
Trong vụ kiện với tỷ phú Melnichenko - người được cho là không ủng hộ chiến dịch quân sự ở Ukraine, các công tố viên có ý định tịch thu lại công ty Sibeco, công ty điều hành một số nhà máy nhiệt điện ở phía tây Siberia, tạo ra điện cho khu vực.
Vụ kiện đã được đệ trình tại thành phố Krasnoyarsk trong tháng này. Ông Melnichenko đã mua công ty vào năm 2018 từ Mikhail Abyzov, người khi đó đã nắm giữ vị trí bộ trưởng. Vài tháng sau, vào mùa xuân năm 2019, ông Abyzov bị bắt, với tội danh tham ô và lừa đảo các cổ đông của Sibeco và một công ty khác trước khi thực hiện thương vụ. Nhà nước đã tiếp quản tài sản của Abyzov và người này hiện vẫn đang ngồi tù ở Nga. Trong vụ kiện hiện tại, các công tố viên đã tuyên bố phát hiện ra "sự thông đồng" giữa tỷ phú Melnichenko và ông Abyzov trong thương vụ bán Sibeco năm 2018 khi công tố viên tiếp tục điều tra Abyzov.
Đại diện của tỷ phú Melnichenko thừa nhận với Financial Times rằng phía họ đã nhận được đơn kiện và cũng cho hay, một nhóm luật sư đang giải quyết vụ việc. Tuy nhiên, ông từ chối bình luận cho đến khi vụ kiện bắt đầu. Theo một danh sách trên trang web của tòa án Krasnoyarsk, một phiên điều trần đã được lên kế hoạch vào đầu tháng 9.
Ông Melnichenko đã được Forbes liệt kê là người giàu nhất nước Nga, giá trị tài sản ròng của ông tăng vọt lên hơn 25 tỷ USD, nhờ giá than và giá phân bón tăng - 2 mặt hàng được bán bởi 2 công ty do ông thành lập là EuroChem và Suek.
Chiêu "cây gậy và củ cà rốt" với tài sản của phương Tây
Trước đó, Điện Kremlin cũng đã có động thái đối với các tài sản của phương Tây. Financial Times (FT) dẫn lời các nguồn thạo tin cho biết, Điện Kremlin hồi đầu tháng 6 đã bí mật ra lệnh ban hành luật cho phép tịch thu tài sản của phương Tây với giá ưu đãi và đang thảo luận các biện pháp thậm chí còn hà khắc hơn để quốc hữu hóa hoàn toàn các tập đoàn này.
Nguồn tin của FT cho biết, nhóm cố vấn kinh tế của Tổng thống Nga Vladimir Putin muốn vấn đề quốc hữu hóa sẽ là một phần của cách tiếp "cây gậy và củ cà rốt" nhằm trừng phạt các nước phương Tây đã tịch thu tài sản của Nga và trao thưởng cho các nước tuân theo luật chơi của Điện Kremlin.