Chiến sự Syria: Những nghịch lý nhưng vẫn tồn tại theo cách không thể ngờ

Thực tế diễn ra ở một số khu vực, để tránh các cuộc thanh trừng đẫm máu thời kỳ đầu nổi dậy (2011-2012) do lực lượng an ninh cứng rắn của Syria nhằm vào các nhóm cực đoan hay sự xâm nhập của các tổ chức khủng bố mà người dân và hội đồng địa phương phải tự đặt mình vào thế đối địch. Khu vực Đông Qalamoun và thị trấn Dumayr là một ví dụ điển hình.

Cách đây 6 năm, một thỏa thuận bí mật giữa Quân đội Syria và hội đồng địa phương Yarbroud (Jayrud), Đông Qalamoun để các binh sĩ chính phủ rút khỏi đây vào ngày 28 tháng 1 năm 2012 bàn giao địa bàn cho dân địa phương quản lý.

Sau 6 năm nội chiến, cả hai phía (chính phủ và địa phương) đều tôn trọng thoả thuận này, các vụ giao tranh giữa hai phía chỉ ở cấp tiểu đội do những hiểu nhầm về vị trí kiểm soát và giữa quân đội với các nhóm cực đoan số lượng ít.

Hiện tại vùng này trên các bản đồ quân sự được miêu tả là trung lập, nghĩa là cộng tác với quân đội để tảo thanh khủng bố, các hoạt động cuộc sống bình thường như vùng chính phủ nhưng vẫn treo cờ Quân đội Syria tự do đối lập (FSA) và vẫn là trung chuyển hỗ trợ tiếp vận cho các lực lượng đối lập tham chiến phòng thủ Đông Ghouta.

Cả 3 nhóm đối lập cực đoan ở Đông Ghouta là Jaysh al-Islam, Faylaq al-Rahman và Ahrar al-Sham đều hiện diện ở đây nhưng quân số rất ít (hàng chục) nếu so với các lực lượng tự quản địa phương đứng trung lập.

Vào thời điểm 2014-2015 khi Tổ chức khủng bố IS trỗi dậy ở Syria và Iraq đã có những lúc những đạo quân IS kiểm soát thành phố Palmyria (Nga chưa can thiệp) tiến sát khu vực này. Và một nghịch lý diễn ra:

"QĐ Syria đã mở một hành lang để lực lượng đối lập lớn nhất Đông Ghouta là Jaysh al-Islam (lúc này Faylaq al-Rahman chưa tách ra khỏi nhóm này) phối thuộc cùng các chiến binh địa phương dưới sự yểm trợ của pháo binh và không quân Syria chặn đứng đà tiến của IS tại Đông Qalamoun trước khi có cơ hội đánh đến khu vực Ghouta hay Damacus".

Bản đồ khu vực Đông Qalamoun và thị trấn Dumayr.

Ở thị trấn Dumayr cô lập thì mức độ cộng tác còn cao hơn.

Lữ đoàn FSA Martyr Ahmad al-Abdo khoảng 2000 thành viên ở đây đã thoả thuận ngầm để bàn giao căn cứ không quân Dumayr mà nhóm chiếm năm 2014 lại cho chính phủ (mà hiện tại đang được sử dụng chính để không kích Đông Ghouta - Là mục tiêu mà không quân Israel hướng đến để bắn tên lửa do cáo buộc Iran sử dụng căn cứ để phóng các loại UAV).

Lữ đoàn FSA này rút về thị trấn Dumayr, được hưởng cơ chế tự quản và một điều ngạc nhiên là trong một Video do lữ đoàn này đưa lên mạng gần đây thì binh lính đặc nhiệm tiêu diệt khủng bố của lữ đoàn được trang bị toàn bộ từ Vệ binh cộng hoà Iran (IRGC) với súng KL-7.62 (copy của AKM), bộ quân phục - tư trang Baisij ngụy trang Digital dành riêng cho IRGC.

Có thể người Iran đã sử dụng lực lượng sẵn có này để đảm bảo an toàn chống các cuộc xâm nhập của các lực lượng thù địch vào sân bay Dumayr.

Trong các diễn biến gần đây thì trong khi đa phần các lực lượng vũ trang đối lập tẩy chay hội nghị Sochi được tổ chức tại Nga thì đoàn đại biểu đối lập Đông Qalamoun và Dumayr vẫn tham dự.

Như vậy là hoàn toàn có một giải pháp để chấm dứt cuộc nội chiến Syria bằng đàm phán hoà bình khi mà không phải bất kỳ nơi đâu trên đất Syria người dân đều muốn chiến tranh trường kỳ, hi vọng hoà bình vẫn nhen nhóm trong mỗi người dân và lãnh đạo đối lập Syria.