Năm 2020 có lẽ là năm đại hạn với nhiều doanh nghiệp khi các lệnh cách ly khiến hàng loạt cửa hàng phải đóng cửa. Đặc biệt, ngành bán lẻ là chịu thiệt hại nặng nhất khi người tiêu dùng hạn chế chi tiêu. Thế nhưng điều trớ trêu là gia tộc sáng lập chuỗi bán lẻ Walmart lớn nhất Mỹ là Walton lại đang giàu hơn bao giờ hết.
Theo thống kê của hãng tin Bloomberg, trong năm vừa qua gia tộc Walton đã gia tăng thêm 25 tỷ USD tổng tài sản để đưa chúng lên thành 215 tỷ USD. Những khoản đầu tư hữu hiệu vào thương mại điện tử đã giúp gia tộc ngành bán lẻ này vẫn gia tăng doanh số trong quý I/2020 bất chấp đại dịch.
Gia đình Walton năm 1962
Hiện nay, Walmart đang là hãng bán lẻ lớn nhất thế giới về doanh thu với doanh số đạt tới 524 tỷ USD từ hơn 11.000 chi nhánh trên toàn cầu. Nhờ sự điều hành tài tình của thế hệ thứ 3 nhà Walton mà tài sản của gia tộc này lại tăng 72 triệu USD/ngày, tương đương 3 triệu USD/giờ và mỗi phút có khoảng 50.000 USD tự động chảy vào túi gia đình này.
Con số này là vô cùng ấn tượng khi ngay cả tỷ phú Bill Gates trong giai đoạn tháng 5/2018 đến tháng 5/2019 cũng chỉ kiếm được thêm 12 tỷ USD, tương đương 33 triệu USD/ngày.
Với 215 tỷ USD tổng tài sản, gia tộc Walton bỏ xa vị trí thứ 2 là gia tộc Mars (120 tỷ USD) và gia tộc Koch (109,7 tỷ USD).
Bắt nguồn từ một kẻ bán báo
Khởi nguyên của gia tộc Walton bắt nguồn từ Sam Walton, một kẻ bán báo và giao hàng tại vùng nông thôn nghèo có đầu óc kinh doanh nhạy bén đã mở cửa hàng bán lẻ Walmart đầu tiên tại thị trấn Benton hẻo lánh vào năm 1945. Số vốn ban đầu của Sam Walton chỉ có 150 USD và cửa hàng cũng chỉ có 8 nhân công đã nhanh chóng tạo nên được danh tiếng nhờ giá cả hợp lý và chất lượng sản phẩm cạnh tranh.
Sam Walton
Đến năm 1962, Sam Walton thành lập nên chuỗi bán lẻ Walmart với cửa hàng đầu tiên đặt tại Rogers, Ark. Năm 1968, Sam cho mở thêm các cửa hàng ở Claremore và Sikekton, qua đó mở rộng tên tuổi của Walmart ra ngoài bang Arkansas.
Đến năm 1970, Walmart đạt doanh thu 44,2 triệu USD và có đến 38 chi nhánh trên toàn nước Mỹ. Chuỗi bán lẻ này chính thức niêm yết trên thị trường chứng khoán vào năm 1972. Vào năm 1990, Walmart chính thức trở thành nhà bán lẻ số 1 nước Mỹ với doanh thu ước tính 26 tỷ USD/năm.
Bước sang năm tiếp theo, Walmart vươn mình ra thế giới với cửa hàng đầu tiên tại Mexico. Thế nhưng bất ngờ vào năm 1992, nhà sáng lập Sam Walton qua đời để lại đế chế cho đời thứ 2 là người con cả Rob Walton.
Nối tiếp bước tiến của người cha, CEO Rob Walton đã tăng doanh số của Walmart tăng 5 lần trong suốt 20 năm lên hơn 400 tỷ USD. Từ gần gần 2.000 cửa hàng đầu thập niên 1990 lên hơn 4.000 chi nhánh năm 2015, từ vài trăm nghìn nhân viên lên đến hơn 1 triệu người.
Thời kỳ 1995-2015 có lẽ là giai đoạn hoàng kim của gia tộc Walton khi Walmart luôn là nhà bán lẻ lớn nhất Mỹ cũng như chiếm lĩnh thị trường nhiều quốc gia trên thế giới.
Vào năm 2016, thế hệ thứ 3 của gia tộc Walton bắt đầu bước lên sân khấu. Con trai của Jim Walton là Steuart Walton tiếp quản công việc. Với sự hiểu biết về thương mại điện tử, Steuart nhanh chóng phát triển hệ thống Walmart lên hơn 11.000 chi nhánh ở 30 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng số nhân viên lên 2,4 tỷ người vào năm 2018.
Jim Walton, Alice Walton và Rob Walton
Giàu nhưng giản dị
Bất chấp vị thế là gia tộc giàu nhất nước Mỹ nhưng gia đình Walton lại có lối sống khá giản dị, tương tự như những tỷ phú gây dựng sự nghiệp từ nghèo khó như Warren Buffet hay Bill Gates. Bản thân nhà sáng lập Sam Walton sinh ra đã nghèo khó khi làm nghề bán báo. Bởi vậy lúc giàu có, ông Sam dành phần lớn thời gian cho công việc và gia đình. Dưới sự dạy dỗ của người cha, cả 4 người con thế hệ 2 gia tộc Walton là Rob, John, Jim và Alice đều có lối sống khá thầm lặng.
Người con cả Rob Walton kế nhiệm Sam để điều hành Walmart suốt 20 năm, từ 1995 đến 2015. Đây là thời kỳ hoàng kim của Walmart khi không chỉ trở thành hãng bán lẻ đứng đầu Mỹ mà còn vươn ra toàn cầu, xác định vị thế cho gia tộc Walton. Tuy vậy, Rob có cuộc sống khá thầm lặng khi dành phần lớn thời gian cho công việc. Thú vui duy nhất của ông là sưu tập xe cổ nhưng chẳng mấy khi khoe khoang.
Sau khi nhường vị trí điều hành cho thế hệ thứ 3 vào năm 2015, bản thân Rob lui về ở ẩn và dành phần lớn tài sản cho từ thiện. Quỹ từ thiện riêng của gia đình do Rob đóng góp hiện đã có tổng tài sản lên đến 4,9 tỷ USD vào năm 2017.
Người em John Walton mất vào năm 2005 do tai nạn và phần lớn tài sản để lại cho vợ con cũng như làm từ thiện. Người em thứ 2 là Jim thì tiếp quản cương vị trong Hội đồng quản trị Walmart giai đoạn 2015-2016 trước khi truyền nó lại cho con trai là Steuart Walton. Bản thân Jim Walton cũng là người hay làm từ thiện khi quyên góp tới 1,2 tỷ USD cổ phiếu Walmart cho quỹ từ thiện vào năm 2019.
Steuart Walton
Con gái út của Sam là bà Alice Walton thì lại chẳng mấy hứng thú với kinh doanh, thay vào đó bà đam mê nghệ thuật khi có bộ sưu tập khổng lồ. Bản thân bà cũng tham gia khá nhiều công tác từ thiện khi từng bỏ hơn 200 triệu USD cổ phiếu Walmart cho quỹ từ thiện riêng của gia đình.
Hiện Walmart đang được điều hành bởi thế hệ thứ 3 nhà Walton và cái tên Steuart đang được nhắc đến nhiều nhất. Dù sinh ra trong gia đình giàu nhất Mỹ nhưng Steuart lại được nuôi dạy một cách vô cùng bài bản.
Anh có niềm đam mê với thể thao leo núi, đồng thời có hàng loạt các hoạt động từ thiện, bảo tồn nghệ thuật, văn hóa… Nói chung Steuart có một lý lịch khá sạch dù nắm giữ cương vị điều hành chuỗi bán lẻ lớn nhất thế giới về doanh thu.
Không riêng gì Steuart, hầu như gia tộc Walton rất ít khi lên mặt báo chí hay có những vụ bê bối. Dù giàu có nhưng gia đình này luôn giữ lối sống ẩn dật và kín tiếng đã có từ thời nhà sáng lập Sam Walton.