22h09: Nguồn tin ngoại giao Anh nêu rõ không có thông tin nào về việc nước này cử phái viên làm nhiệm vụ hòa giải tới Iran.
Trước đó, ông Mohammadi-Golpayegani, người phát ngôn Văn phòng Lãnh tụ tinh thần tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei cho biết Anh đã cử một nhà hòa giải tới nước này, song không cho biết thông tin chi tiết.
21h40: Theo hãng thông tấn AP, như vậy là đã có tàu dầu đầu tiên mang cờ Anh đi vượt qua eo biển Hormuz kể từ sau khi Iran bắt giữ tàu Stena Impero cũng mang cờ Anh.
Theo đó, hôm qua, tàu chở khí hóa lỏng (LPG) mang tên BW Elm đã vượt qua eo biển Hormuz và tới đích an toàn, một cảng ở Qatar và trở thành con tàu mang cờ Anh đầu tiên vượt qua eo biển này một cách an toàn, chỉ ít ngày sau khủng hoảng tàu dầu Anh bị Iran bắt giữ.
Trước đó, con tàu chở khí hóa lỏng kể trên được cho là đã "núp váy", nhưng cũng không hẳn là được một tàu chiến Anh (khinh hạm HMS Montrose) hộ tống trực tiếp.
Một tàu dầu mang cờ Anh.
Chủ tàu thông báo kíp thủy thủ của họ làm việc theo điều lệnh báo động an ninh cao nhất và nhờ có Anh và các quốc gia khác đã đảm bảo an ninh cho các tàu thương mại vượt qua eo biển này nên đã thực hiện chuyên đi an toàn. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Anh từ chối bình luận về sự kiện kể trên.
20h43: Hãng thông tấn bán chính thức Tasnim (Iran) ngày 24/07 đăng bản tin trích dẫn các nguồn tin chính thức ẩn danh nghi ngờ Israel và Mỹ ám sát ông Yukiya Amano.
Theo bài báo, ông Amano bị ám sát vì không khuất phục sức ép buộc ông vu khống kế hoạch hạt nhân Iran. Các nguồn tin nói với Tasnim rằng ông Amano bị chính quyền Israel loại bỏ để IAEA có ghế lãnh đạo mới.
"Tổng giám đốc quá cố của IAEA đối mặt với áp lực của Mỹ và Israel để khởi động một cuộc điều tra sai lệch đối với các vấn đề hạt nhân của Iran" - theo báo cáo.
"Có bằng chứng cho thấy giới chức Mỹ và Israel gây sức ép buộc ông Amano không ngừng cáo buộc Iran vi phạm thoả thuận hạt nhân 2015, bất chấp tất cả các báo cáo pháp lý và kỹ thuật của IAEA xác nhận rằng Iran tuân thủ thoả thuận".
"Các nguồn tin cũng nói rằng Mỹ và Israel ngăn chặn thông tin về cái chết của ông Amano 2 ngày cho đến sau tang lễ của ông ấy" - Tasnim viết.
Cố Tổng giám đốc IAEA Yukiya Amano. Ảnh: Reuters.
20h23: Theo hãng tin AP, Bộ trưởng Quốc phòng Iran nêu rõ quan điểm về việc Mỹ tuyên bố đã tiêu diệt tới 2 chiếc máy bay không người lái cánh cố định (UAS) như sau: "Nếu ai đó khẳng định, người đó nên cung cấp bằng chứng rõ ràng," đồng thời khẳng định "không có bất kỳ máy bay không người lái nào của chúng tôi bị bắn hạ."
Ông lưu ý rằng khi Iran bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ hồi tháng trước, nước này đã chia sẻ những hình ảnh xác máy bay để xác minh điều đó.
19h42: Căng thẳng giữa Iran và Mỹ ở eo biển Hormuz trở nên nóng hơn bao giờ hết sau vụ bắn hạ một máy bay không người lái hiện đại của Mỹ mà Tehran cáo buộc là xâm phạm không phện. Tiếp đó, phía Mỹ hôm nay tuyên bố đã tiêu diệt 2 máy bay không người lái của Iran với nguyên cớ là tiếp cận quá gần tàu chiến Mỹ.
Iran đã phủ nhận, họ tuyên bố IRGC không hề mất bất cứ máy bay nào, tất cả đã trở về căn cứ an toàn.
Hôm nay, Kênh truyền hình Al Jazeera dẫn lời cố vấn của Đại Giáo chủ Iran mà nguyên là Bộ trưởng Quốc phòng Hossein Dehghan cho biết toàn bộ các căn cứ của Mỹ trong khu vực đều nằm trong tầm bắn của tên lửa Iran, một khi Mỹ quyết định khiêu chiến.
Ông Dehghan còn cho biết thêm rằng Iran sẽ không đàm phán chương trình tên lửa với bất kỳ ai, cho dù đó là Tổng thống Mỹ Donald Trump.
17h45: Hãng tin bán chính thức FarsNews dẫn tuyến bố của Bộ trưởng BQP Iran, Chuẩn tướng Amir Hatami vừa lên tiếng bác bỏ tuyên bố của Mỹ về việc bắn hạ các máy bay không người lái của nước này trên Vịnh Péc-Xích. Ông nhấn mạnh: "Không có bất cứ chiếc máy bay không người lái nào của Irran bị hạ".
Bộ trưởng BQP Iran, Chuẩn tướng Amir Hatami vừa lên tiếng bác bỏ tuyên bố của Mỹ.
17h23: TheoAFP, trong bối cảnh hiện nay, chiến lược của Mỹ với Iran đang rối rắm và Washington dường như không còn nhiều lựa chọn. Bà Suzanne Maloney, thành viên cấp cao Viện Brookings uy tín, nhận định:
"Chính quyền của Tổng thống Trump đang đứng trước một lựa chọn quan trọng liên quan tới chính sách. Mỹ đã gây áp lực lớn với Iran và sẵn sàng giữ áp lực càng lâu càng tốt, tới khi nào còn thấy cần thiết và khi nào có thể tránh leo thang căng thẳng thành một xung đột quân sự".
Nếu mục đích là làm suy yếu Iran và phá hủy thỏa thuận hạt nhân, Mỹ sẽ không có một kết quả tốt đẹp mà thay vào đó sẽ đẩy Iran vào bước đường cùng, tiềm ẩn những nguy cơ khó lường.
16h52: Sputnik dẫn nguồn tin thân cận từ Iran cho biết nước này thề sẽ bắn hạ máy bay không người lái Mỹ nếu tiếp tục xâm phạm không phận. Tuyên bố trên mới được đưa ra sau khi Iran bắn hạ 1 máy bay trinh sát hiện đại của Mỹ, khởi đầu cho căng thẳng ở vùng Vịnh.
14h49: Chiến lược của Anh về Iran đã gây ra rắc rối lớn khi London ngả về EU và Mỹ, đó là nhận định của nhà báo Alex Tiffin vừa được Sputnik đăng tải.
Mặc dù Anh tuyên bố danh sách nhiều quốc gia EU ủng hộ họ trong việc thành lập liên quân bảo đảm an toàn cho các tàu thương mại đi qua eo biển Hormuz với sự tham gia của Pháp và Đức, nhưng đây là cuộc khủng hoảng do chính Anh chuốc lấy.
Với thực lực cả về hải quân lẫn Phòng không - Không quân (chưa tính tới lục quân), chưa chắc liên quân (Anh-Pháp, Italya, Hà Lan, Đan Mạch) có thể dễ dàng tạo ra ưu thế vượt trội với Iran một khi xảy ra tình huống xấu nhất: Chiến tranh tổng lực.
14h33: Bình luận về ứng viên gần như 100% sẽ là Thủ tướng kế nhiệm của Vương quốc Anh, nhiều nhà quan sát quốc tế bình luận, giống như ông Trump, ông Johnson là một chính trị gia dân túy đề cao nhiệm vụ hạn chế nhập cư và khôi phục hình ảnh của đất nước trên thế giới.
Trước đó, ông Johnson cũng bị cáo buộc có quan hệ ngoài hôn nhân, và dính dáng tới một số cáo buộc nói không đúng sự thật.
Tuần trước, ông Trump dự báo ông Johnson sẽ "làm rất tốt công việc của mình" và hai người sẽ phối hợp ăn ý. "Không ấy là một người khác biệt, nhưng mọi người cũng nói tôi là người khác biệt", ông Trump nói.
Giới phân tích cho rằng cách hai nhà lãnh đạo này dẫn dắt đất nước nói lên nhiều điều về các lực lượng chính trị đang áp đảo ở phương Tây trong những năm gần đây.
14h19: Bất chấp việc Mỹ kêu gọi bảo vệ tuyến vận chuyển quan trọng qua eo biển Hormuz, Tổng thống Donald Trump cho biết Washington đã trả tiền cho một tuyến đường mà họ không sử dụng nó nhiều như trong quá khứ.
"Chúng tôi không cần nó (eo biển Hormuz). Chúng tôi đã trở thành một nhà xuất khẩu", ông nói tại một sự kiện ở Washington, đề cập đến xuất khẩu năng lượng đang gia tăng của Mỹ. Ông cũng đề cập đến việc Trung Quốc và Nhật Bản tích cực hơn nữa tại khu vực này.
14h12: Tờ Middleeast Monitor cho biết Nga đang tìm cách cải tổ lại Quân đội Syria và chấm dứt ảnh hưởng của Iran với Syria bằng việc ủng hộ bổ nhiệm và thăng chức cho các quan chức ủng hộ chính phủ Syria đồng thời loại bỏ các đồng minh của Iran. Thông tin này được viện chính sách Mỹ-Trung Đông tiết lộ.
Theo viện trên, Nga "đang tạo ra sự thay đổi lớn cho lực lượng vũ trang Syria. Kể từ cuối năm ngoái, đã xuất hiện nhiều thay đổi trong các trung tâm huấn luyện".
"Trong quá trình trên, hơn 100 quan chức cấp cao đã được thăng chức và được chuyển sang các vị trí then chốt trong khi đó các quan chức ủng hộ Iran bị bỏ qua. Nga có thể đang tuyển mộ và bổ nhiệm các quan chức ủng hộ quan điểm tái thiết quân đội Syria của Nga nhằm tăng cường khả năng của lực lượng này", Viện chính sách Mỹ-Trung Đông cho hay.
11h46: Sputnik đưa tin Stena Bulk Hãng vận tải biển Thụy Điển, chủ tàu dầu Stena Impero mang cờ Anh bị Iran bắt giữ cho biết họ vẫn đang chờ phản hồi từ giới chức Iran về đề nghị được thăm các thủy thủ trên tàu.
Trước đó, quân đội Iran đã bắt giữ siêu tàu dầu Stena Impero ở eo biển Hormuz với lý do là đã vi phạm các quy tắc an ninh hàng hải. Thủy thủ đoàn 23 người, bao gồm cả 3 người Nga vẫn đang ở trên con tàu đang buông neo ở cảng Bandar Abbas.
Chủ tàu vẫn chưa liên lạc được với họ, tuy nhiên giới chức Iran khẳng định các thủy thủ vẫn khỏe mạnh, sinh hoạt bình thường và tàu đang thả neo tại cảng.
11h10: Tờ The Guardian đưa tin Iran đã bất ngờ phản pháo về kế hoạch của Anh thành lập nhóm tác chiến hải quân do Châu Âu dẫn đầu nhằm đảm bảo an đảm bảo an toàn cho tàu thuyền di chuyển qua Eo biển Hormuz.
Theo đó, Phó Tổng thống Iran Eshaq Jahangiri, tuyên bố bất cứ liên minh quốc tế nào triển khai lực lượng tới vùng Vịnh đều chỉ mang lại sự mất an toàn cho cá tàu thuyền thương mại khi di chuyển trong khu vực này thay vì đảm bảo an toàn cho chúng.
Ông nhấn mạnh "Không có lý do xác đáng nào để thành lập một liên minh bởi những liên minh như vậy và sự hiện diện của nước ngoài bản thân nó đã gây ra những bất ổn".
Trong khi đó Ngoại trưởng Iran Javad Zarif tuyên bố "Iran có 1.500 dặm bờ biển ở Vịnh Péc-Xích và chính Tehran có trách nhiệm đảm bảo an ninh và tự do hàng hải, là sứ mệnh của Iran".
Hiện tại giới quan sát quốc tế đang dấy lên lo ngại rằng các hãng tàu rất có thể sẽ hạ cờ Liên hiệp Anh khi đi qua khu vực này, nhằm tránh khiêu khích Iran. Đồng thời mức phí bảo hiểm chiến tranh cho các siêu tàu dầu (trọng tải từ 200.000-400.000 tấn) khi đi qua eo biển Hormuz đã tăng lên 500.000 USD/tàu.
quẢnh vệ tinh về tàu dầu Stena Impero chụp hôm 22/07/2019 khi nó đang buông neo ở cảng thuộc thành phố Bandar Abbas do bị Iran tạm giữ. Ảnh: Maxar Technologies/EPA.
10h31: Ông Mark Esper tân Bộ trưởng BQP Mỹ đã tuyên thệ nhậm chức sau khi được Thượng viện phê chuẩn, chính thức ngồi vào vị trí lãnh đạo Lầu Năm Góc sau quãng thời gian lâu nhất trong lịch sử vị trí này bị khuyết.
Tổng thống Donald Trump gọi sự kiện là "Ngày rất quan trọng với đất nước... Không có ai đủ điều kiện hơn để lãnh đạo Bộ Quốc phòng".
Esper là "một ứng viên được chuẩn bị kỹ lưỡng", nhận được sự tín nhiệm trong đội ngũ an ninh quốc gia và có thể đảm đương nhiệm vụ ngay bởi ông là người có nhiều kinh nghiệm trong các vấn đề về Trung Đông, đặc biệt là từng phụng sự 2 năm trong vai trò người đứng đầu lực lượng lục quân Mỹ từ năm 2017.
Trước đó, ông Esper từng chiến đấu ở Iraq với tư cách là quân nhân thuộc Sư đoàn không vận số 101 nổi tiếng trong chiến tranh vùng Vịnh năm 1991.
10h03: Hãng tin Reuters giật tít: "Britain wins early European support for Hormuz naval mission - Anh giành chiến thắng sớm, châu Âu đồng loạt ủng hộ sứ mệnh hải quân ở Hormuz".
Theo đó, Pháp, Italy và Đan Mạnh đã bày tỏ sự ủng hộ đối với kế hoạch do Anh đề xuất về việc thành lập nhóm tác chiến hải quân đa quốc gia do Châu Âu dẫn đầu nhằm đảm bảo an toàn cho tàu thuyền di chuyển qua Eo biển Hormuz.
09h32: Với việc nhất trí ủng hộ sứ mệnh hải quân do EU dẫn đầu, chắc chắn trong thời gian tới Pháp, Italy, Hà Lan và Đan Mạch sẽ cử tàu chiến tới Vịnh Péc-Xích để làm nhiệm vụ bảo đảm an toàn cho tàu thuyền di chuyển qua Eo biển Hormuz.
Không loại trừ khả năng Anh, Mỹ cũng sẽ tiếp tục điều thêm tàu chiến tới khu vực này để sẵn sàng cho tình huống xấu nhất: Khai chiến với Iran.
09h09: Ba nhà ngoại giao cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) vừa cho biết 4 quốc gia gồm Pháp, Italy, Hà Lan và Đan Mạch đã ủng hộ sứ mệnh hải quân do EU dẫn đầu nhằm đảm bảo an toàn cho tàu thuyền di chuyển qua Eo biển Hormuz. Đây là ý tưởng do Anh đưa ra sau khi tàu dầu của nước này bị Iran bắt giữ.
08h53: Tại một cuộc họp của Hội đồng Bảo an, ông Danny Danon - Đại sứ Israel tại Liên Hợp quốc đã tố cáo Tehran lợi dụng các công ty dân sự và các tuyến đường biển để cung cấp lậu vũ khí cho nhóm chiến binh ủy nhiệm Hezbollah (Li-băng) của họ kể từ năm ngoái.
Ông cho biết tình báo Israel đã phát hiện và thu thập được nhiều bằng chứng cho thấy Lực lượng đặc nhiệm Quds của Iran đã sử dụng cảng Beirut để chuyển lậu vũ khí cho nhóm vũ trang (mà Israel coi là khủng bố) kể từ năm ngoái.
Danny Danon - Đại sứ Israel tại Liên Hợp quốc đã tố cáo Tehran cung cấp lậu vũ khí cho Hezbollah.
08h26: Tướng McKenzie cho biết các thủy thủ của mình đã tấn công các máy bay không người lái Iran bằng khí tài tác chiến điện tử và quan sát được 1 chiếc đâm xuống biển, nước văng tung tóe và chiếc còn lại đã biến mất khỏi màn hình radar.
"Có thể còn có thêm những UAS khác nữa mà chúng tôi không theo dõi được. Chí ít là có 2 chiếc đã bị chúng tôi tiêu diệt thành công".
Mơ hồ? Nhưng hoàn toàn có thể hiểu được. Hai UAS đã bị hạ gục thành công nhưng chỉ ghi nhận chắc chắn 1 chiếc đâm xuống biển.
Viên tướng này còn cho biết thêm, có lẽ Iran đã tung cả một đàn UAS quần lượn trên trời mà tàu chiến Mỹ không thể hạ hết.
07h48: Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif ngày đã chúc mừng Thủ tướng tương lai của Anh Boris Johnson, người vừa giành chiến thắng trước đương kim Ngoại trưởng Jerremy Hunt với số phiếu áp đảo trong cuộc bầu lãnh đạo đảng Bảo thủ.
Trên Twitter, Ngoại trưởng Zarif viết: "Tôi xin chúc mừng người đồng cấp cũ Boris Johnson trở thành Thủ tướng Anh".
Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Iran cũng khẳng định lập trường của Tehran là không tìm cách đối đầu với London, song kiên quyết bảo vệ đường bờ biển dài 1.500 dặm (2.400 km) tại vùng Vịnh của nước này.
Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif. Ảnh: AP
06h58: Thượng viện Mỹ đã chính thức phê chuẩn ông Mark Esper làm Bộ trưởng Quốc phòng mới của nước này với số phiếu ủng hộ áp đảo (90 phiếu thuận và 8 phiếu chống), qua đó trở thành lãnh đạo tiếp theo của Lầu Năm Góc.
06h27: Trung tá Earl Brown, người phát ngôn Bộ Chỉ huy Trung Tâm Mỹ nhấn mạnh: "Đây là hành động tự vệ của tàu đổ bộ tấn công USS Boxer nhằm đáp trả những hành động khiêu khích trắng trợn bởi 2 chiếc máy bay không người lái cánh cố định (UAS) của Iran trên vùng biển quốc tế".
"Chúng tôi quan sát thấy chắc chắn 1 chiếc UAS đã đâm xuống biển nhưng không quan sát được chiếc thứ 2 đâm xuống biển ở vị trí nào", ông Brown nói. Đồng thời ông cũng cho biết thêm đây là 2 vụ tiêu diệt máy bay không người lái khác nhau nhưng trong cùng chuyến hải hành qua eo biển Hormuz.
Máy bay không người lái Iran.
05h55: Reuters dẫn phát biểu với hãng tin CBS của tướng McKenzie - Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM) tuyên bố Mỹ tự tin rằng hôm thứ Năm tuần trước chúng tôi đã hạ 1 "máy bay không người lái" và cho biết thêm "chúng tôi có thể đã diệt cả một chiếc thứ 2 nữa".
Tướng McKenzie đã nhấn mạnh thêm một lần nữa sự kiện tàu đổ bộ tấn công USS Boxer thuộc lớp Waps uyên bố đã phá hủy 1 máy bay không người lái Iran hôm thứ Năm tuần trước.
Ông nói: "Thông thường để có một bức tranh toàn cảnh chiến thuật, chúng tôi tin là đã có 2 chiếc máy bay không người lái Iran cùng hoạt động bên cạnh nhau. Chúng tôi tin rằng cả 2 chiếc UAV này đều bị hạ".