Trong suốt 3 thập niên trở lại đây, chính trường nước Mỹ không xa lạ gì việc thượng nghị sĩ John McCain và cựu phó tổng thổng Mỹ Joe Biden thường có quan điểm trái ngược nhau trong nhiều vấn đề then chốt liên quan tới an ninh quốc gia.
Từ cuộc chiến tại Iraq, Afghanistan rồi Syria, thượng nghị sĩ phe Cộng Hòa của bang Arizona với nghị sĩ phe Dân chủ của bang Delaware thường đối đầu nhau trong quan điểm về sứ mệnh của lực lượng quân đội Mỹ và tính cấp thiết trong việc tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho các quốc gia bị tàn phá bởi chiến tranh.
Tuy vậy, vào đêm thứ Hai vừa qua, nước Mỹ đã chứng kiến sự hóa giải trong mối quan hệ đối đầu này khi cựu phó tổng thống Biden trao Huân chương Tự do cho thượng nghị sĩ McCain tại buổi lễ của Trung tâm Hiến pháp quốc gia.
Điều gì đã khiến cho hai người vốn được coi là "cựu thù" lại trở nên hòa thuận đến vậy? Lý do kéo họ xích lại gần nhau bắt nguồn từ những quyết định "lạ thường" của tổng thống đương nhiệm Donald Trump.
Nguyên nhân của sự "hàn gắn" bất ngờ
Không còn sự chia rẽ giữa những người muốn giải quyết các vấn đề thế giới thông qua bạo lực và những người chủ trương theo con đường đàm phán ngoại giao, hiện tại, cả ông Biden và McCain đều đang nhìn về 1 hướng: Chống lại chủ nghĩa tự cô lập mà chính quyền tổng thống Trump đang theo đuổi.
Cựu phó tổng thống Biden nay thậm chí còn dùng từ ngữ vô cùng thân mật để bày tỏ sự tôn trọng của ông đối với thượng nghị sĩ nổi tiếng của phe Cộng hòa.
Ông Joe Biden và ông John McCain thân mật tại lễ trao Huân chương tự do. Ảnh: Reuters
Trong bài phát biểu trước công chúng về quyết định để người con trai quá cố đi lính tại Iraq hồi năm 2008, ông Biden đã từng nói "John, tôi muốn nói rằng sự dũng cảm, nhiệt huyết và lòng trung thành của ông đã là nguồn cảm hứng cho con trai tôi. Ngay cả khi cháu bị chẩn đoán mắc ung thư, cháu vẫn lấy tấm gương của ông để mình noi theo".
Con trai của cựu phó tổng Biden, Beau Biden, đã mất cách đây 2 năm sau khi mắc ung thư não. Đây cũng là căn bệnh mà thượng nghị sĩ McCain đang phải đối mặt trong suốt 3 tháng vừa qua.
Khi nghe những lời nói đầy xúc động của ông Biden, ông McCain thực tế đã khóc, một hình ảnh biểu trưng cho sự đồng lòng của 2 thượng nghĩ sĩ vốn từng đối đầu với nhau trong thời gian dài.
Trong bài phát biểu tại buổi lễ trao Huân chương Tự do, ông McCain cũng đã nhân cơ hội này lên án mạnh mẽ những người "mang trong mình chủ nghĩa dân túy giả tạo và nửa mùa, từ chối trách nhiệm lãnh đạo thế giới và chối bỏ nghĩa vụ đảm nhiệm vai trò là hi vọng tốt đẹp cuối cùng cho Trái Đất".
Bài phát biểu của ông McCain nhận được sự tán thưởng nhiệt liệt của những người có mặt trong đó có nhiều thành viên quốc hội của cả 2 đảng Cộng Hòa và Dân chủ. Mặc dù không đề cập cụ thể danh tính nhưng ai cũng hiểu nhân vật được ám chỉ ở đây chính là đương kim tổng thống Donald Trump.
Bởi vì, chỉ trong 9 tháng sau lễ nhậm chức, ông Trump đã quyết định rút Mỹ khỏi Hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp ước chống biến đổi khí hậu Paris và tổ chức UNESCO của Liên Hiệp Quốc.
Đồng thời, chính phủ Mỹ cũng đang đưa ra quan điểm phản đối thỏa thuận hạt nhân đã kí với Iran và các lệnh cấm vận mới dành cho chính phủ Nga.
Tuy các quyết định này nhận được sự ủng hộ của các nghị sĩ Cộng hòa trong đó có cả Thượng nghị sĩ McCain, nhưng trên hết chúng toát lên tinh thần của khẩu hiệu tranh cử tổng thống hồi năm ngoái của tỉ phú Trump. Đó là tư tưởng "Nước Mỹ là trên hết".
Đây là quan điểm đối ngược hoàn toàn với những điều mà cả ông Biden và McCain kiên trì theo đuổi trong suốt 40 năm qua.
Ông McCain thậm chí trong suốt nửa đầu năm nay đã thực hiện 1 loạt các chuyến đi vòng quanh thế giới để trấn an các quốc gia đồng minh lâu năm của Mỹ.
Ông McCain đã phát biểu tại Philadelphia hôm thứ 2 vừa qua như sau "Chúng ta không thể phát triển phồn vinh trong 1 thế giới mà thiếu vắng sự lãnh đạo của nước Mỹ. Chúng ta cũng không đáng phải rơi vào tình huống như thế".
Ngay ngày hôm sau, trong cuộc phỏng vấn với đài phát thanh WMAL tại thủ đô Washington D.C (Mỹ), tổng thống Trump đã phản ứng khá tức giận: "Mọi người cần phải cẩn thận với lời ăn tiếng nói của mình. Đến 1 lúc nào đó, tôi sẽ đáp trả đấy"
Thế nhưng, cục diện cuộc chơi bây giờ đã khác rồi. Ông McCain giờ đã có 1 "chiến hữu" vô cùng đặc biệt. Đó là cựu phó tổng thống Joe Biden.
Dẹp sang 1 bên những khác biệt trong quá khứ, giữa hai nhân vật này giờ đây chỉ còn 1 mục tiêu duy nhất: Đó là chống lại những thế lực muốn Mỹ từ bỏ vị trí lãnh đạo thế giới.
Ông Biden đã trích 1 câu nói trong bài phát biểu của ông McCain để nói về sự hợp tác mới mẻ này " Nước Mỹ cần phải luôn là quốc gia tiên phong đại diện cho sự tự do và công bằng, bảo vệ những điều quý giá nhất của loài người. Đây là điều mà chúng tôi vẫn luôn tâm niệm trong suốt 4 thập kỉ qua".