Chúng được bày bán khắp các cổng trường, cửa hàng tạp hóa, thậm chí được rao bán tràn lan trên mạng Internet.
Nguy hiểm hơn, rất nhiều bậc phụ huynh còn chưa được cảnh báo đã tự ý lên mạng học cách làm xà lam tại nhà để cho con trẻ chơi. Theo các chuyên gia, chơi xà lam có thể dẫn điến viêm da mủ, ngộ độc, thậm chí vô sinh…
Bán tràn lan
Xà lam là loại chất dẻo đặc biệt, vừa mềm vừa dẻo và rất dai…chúng có thể biển đổi thành những hình thù kỳ lạ. Chính vì thế trẻ em đặc biệt yêu thích, các em có thể tạo ra vô số hình dạng độc đáo khác nhau.
Qua tìm hiểu của phóng viên, xà lam được bán rất nhiều tại các cổng trường Tiểu học, Trung học Cơ sở. Chúng không chỉ được bày bán tại các cửa hàng đồ chơi mà còn được người bán hàng rong bán rất nhiều, nhất là vào giờ tan trường.
Chị Nguyễn Thị Thu (Nguyễn Trãi, Hà Đông, Hà Nội) có con là học sinh lớp 3 trên địa bàn quận Hà Đông chia sẻ: "Tôi thấy các em nhỏ rất thích chất này, cháu nào cũng muốn sở hữu 1 hộp.
Tôi thấy nhiều người nói chơi cái này rất bổ ích cho con trẻ, có thể kích thích sáng tạo, phối màu. Chính vì thế gần đây tôi mua rất nhiều về cho con chơi, mua thì cứ mua chứ không biết là nó làm bằng chất gì, làm ở đâu…".
Có mặt tại một số cổng trường Tiểu học trên địa bàn quận Thanh Xuân trong giờ tan học, đúng là có rất nhiều học sinh được hỏi đều tỏ ra thích thú với loại trò chơi mới này.
Hai cậu bé nhỏ to rủ nhau vào một cửa hàng tạp hóa gần cổng trường mua xà lam trứng kim cương ma thuật với giá 50.000 đồng/quả.
Trong khi chờ đợi bố mẹ đến đón, hai cậu truyền tay nhau say sưa chơi. Khi thì nặn thành mặt quỷ, lúc lại nặn thành hình thù con vật ưa thích, chốc chốc cả hai lại bốc bim bim bỏ vào miệng ăn ngon lành.
Cháu Ngô Xuân Thắng trả lời chúng tôi: "Cháu rất thích, cái này làm được thành nhiều hình thù khác nhau. Màu sắc rất đẹp ạ. Bố mẹ cháu cho tiền để mua, cháu ở nhà cũng có mấy hộp nữa, em cháu cũng thích lắm".
Qua tìm hiểu, đây là một loại trò chơi được du nhập từ nước ngoài, họ lấy ý tưởng từ câu chuyện về những quái vật biến biến hóa muôn hình vạn trạng để thoát khỏi sự truy đuổi của con người.
Dù có hình thù kỳ quái nhưng lại rất đáng yêu, chỉ muốn chơi đùa và làm bạn với mọi người chứ không có ý làm hại ai.
Trò chơi này không chỉ được bày bán khắp các cổng trường mà còn bán tràn lan trên mạng xã hội. Chỉ cần lên Facebook, có vô số tài khoản rao bán.
Họ lập ra các nhóm để thu hút những người có nhu cầu mua xà lam như: Chợ mua bán xà lan, Hội những người yêu thích xà lam…
Trên các trang này rao bán đủ chủng loại, hình thù khác nhau, giá giao động từ 40.000 đến 50.000 đồng, thậm chí có loại chỉ 20.000 đến 25.000 đồng. Sở dĩ có sự chênh lệch giá là vì mỗi người làm xà lam sử dụng nguyên vật liệu khác nhau.
Qua tìm hiểu, có người sử dụng dung dịch rơ miệng trẻ em kết hợp với hồ nước, người thì làm từ nước rửa chén và muối. Hay, có người làm từ keo sữa, keo cạo râu, bột giặt, kem đánh răng, thuốc nhỏ mắt, hàn the, phẩm màu, dầu ăn….
 Một mẫu xà lam được các bé gái ưa thích. |
Đặc biệt những hộp xà lam không hề có nhãn mác, không ghi rõ cách sử dụng, cũng không niêm yết thành phần hóa chất. Ở đáy chữ chỉ in nổi dòng chữ "Made in China". Chính vì thế việc xác định thành phần độc hại đối với các phụ huynh là rất khó khăn.
Anh Nguyễn Hùng Cường (người chuyên bán xà lam trên mạng) cho hay: "Chúng tôi cũng không biết loại này họ lấy từ đâu nữa, chỉ là đi lấy ở đại lý lớn sau đó về đăng bán trên Facebook.
Hơn nữa những người bán như chúng tôi cũng không hiểu xà lam làm từ chất liệu gì, có hại gì không. Mỗi hộp chúng tôi bán ra cũng chỉ lãi 10.000 đến 20.000 đồng tùy loại.
Tôi nghe anh em đồn, bên cạnh việc nhập xà lam từ Trung Quốc, nhiều người còn mở cả xưởng sản xuất làm. Làm xà lam không khó khăn lắm, chỉ cần đổ các chất hóa học theo tỷ lệ rồi làm theo hướng dẫn là được.
Thực tế thì không có lệnh nào cấm mua bán mặt hàng này, hơn nữa nhu cầu người mua ngày một cao hơn nên chúng tôi vẫn duy trì bán".
 Có hàng trăm mẫu mã để các em nhỏ lựa chọn. |
Không chỉ được rao bán khắp nơi, trên các diễn đàn, youtube có rất nhiều bài viết hướng dẫn cách làm xà lam, được các phụ huynh chia sẻ.
Anh Nguyễn Quang Hồng (Phú Lương, Hà Đông) cho biết: "Cháu nhà tôi đang học lớp 4, cháu rất mê chơi xà lam, thường xuyên đòi bố mẹ mua. Chiều cháu, tôi thường xuyên mua để cho cháu chơi. Gần đây tôi còn lên mạng học cách làm xà lam tại nhà để làm cho cháu.
Thực ra tôi không có chuyên môn gì, cũng không hiểu biết tác hại của những chất đó nên cứ làm cho cháu thôi. Gần đây thấy cháu kêu ngứa mấy đầu ngón tay, kiểm tra thì thấy da của cháu bị rộp, mẩn đỏ.
Đi khám thì bác sĩ nói cháu bị dị ứng da. Có lẽ do cháu đã chơi quá nhiều xà lam nên đã bị như vậy. Bởi, tôi thường làm xà lam cho cháu bằng nước rửa chén bát ở nhà".
 Không chỉ có màu sắc sặc sỡ, xà lam còn được cho thêm mùi hương để kích thích khách hàng. |
Nguy cơ tiềm ẩn
Rõ ràng xà lam đã và đang trở thành món đồ chơi được nhiều trẻ em ưa thích. Xà lam có thể thích giác quan của trẻ, giúp các em sáng tạo trong việc tạo hình.
Tuy nhiên nhiều chuyên gia cho rằng, việc mua bán trôi nổi mặt hàng này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ cho trẻ. Cần phải có biện pháp ngăn chặn, quản lý thật chặt mặt hàng này.
Bởi, trẻ em là độ tuổi rất nhạy cảm với các hóa chất, các sản phẩm bán ra cần phải có những quy định ngặt ngèo về các thành phần trong đó.
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, xà lam có rất nhiều loại, tùy vào những cách làm khác nhau, từ những nguyên liệu khác nhau.
Chính vì thế những loại xà lam có nguồn gốc rõ ràng, không độc hại thì còn rất nhiều loại tiềm ẩn nguy cơ khó lường.
Những loại xà lam được làm từ nguyên liệu tự nhiên hoặc những hóa chất chuẩn thì không độc hại. Ngược lại, làm từ những hóa chất không rõ nguồn gốc và đang trôi nổi thì rất có thể dẫn đến nguy cơ bị bỏng tay, dị ứng.
Ví dụ, người bán hay người chế ra xà lam được sử dụng baking soda (hay còn gọi là hydrocacbonnat, natri bicacbonnat) thì có tác hại vô cùng nguy hiểm.
Bởi đây là chất dùng để lau chùi nhà bếp, tẩy rửa các khu vực vệ sinh nhờ đặc tính mài mòn. Chất này sẽ gây ăn mòn da, ngứa và làm viêm da. Bên cạnh đó, xà lam có màu sắc sặc sỡ và bắt mắt là được rắc kim tuyến. Chất này cũng rất nguy hiểm, có thể gây tổn thương gan, thận.
 Không chỉ bày bán tại các cửa hàng tạp hóa, xà lam còn được bán tràn lan trên mạng. |
"Khi kim tuyến bám trên xà lam, nếu vô tình dùng tay sử dụng, dính kim tuyến rồi trẻ dụi mắt, đưa tay lên miệng, mũi... thì dễ làm nhiễm trùng miệng, mũi, đường hô hấp. Chưa kể kim tuyến còn có thể gây ngứa da, bị dị ứng khó điều trị.
Nếu trẻ vô tình sử dụng xà lam rồi quên rửa tay sau khi chơi, để phẩm màu dính trên miệng, rơi vào thức ăn thì cũng có thể gây ra ngộ độc"- Tiến sĩ Thịnh khuyến cáo.