Bắc Kinh đã bắt giữ cựu nhà ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor vào tháng 12 năm ngoái, với nguyên nhân được cho là nhằm gây áp lực buộc Canada phải trả tự do cho bà Mạnh Vãn Chu, giám đốc tài chính Tập đoàn Huawei (Trung Quốc).
Con gái của nhà sáng lập Huawei, người bị bắt vào tháng 12 năm ngoái theo yêu cầu của chính quyền Mỹ, đang đối mặt quá trình dẫn độ sang Washington.
Trong một cuộc phỏng vấn với kênh TVA được phát sóng hôm 19-12, ông Trudeau cho biết Canada đã yêu cầu chính quyền Tổng thống Donald Trump sử dụng các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra với Trung Quốc như một đòn bẩy để đảm bảo hai công dân Canada được trả tự do.
Thủ tướng Trudeau cho hay: "Chúng tôi đã nói rằng Mỹ không nên ký một thỏa thuận cuối cùng và đầy đủ với Trung Quốc mà không giải quyết được vấn đề về bà Mạnh Vãn Chu và hai công dân Canada".
Đến nay vẫn không có bằng chứng nào được đưa ra về trường hợp Kovrig và Spavor bị bắt và họ cũng không được phép tiếp cận với các thành viên gia đình hoặc luật sư trong khi bị giam giữ tại Trung Quốc.
Phản ứng của Canada được đưa ra không lâu sau khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết Mỹ và Trung Quốc sẽ ký thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 vào đầu tháng tới và sẽ không có bất kỳ cuộc đàm phán lại nào về thỏa thuận này.
Ông Mnuchin cho biết trọng tâm là thực thi thỏa thuận giai đoạn một, theo đó xuất khẩu nông sản của Mỹ sang Trung Quốc sẽ tăng gấp đôi trong 2 năm tới.
Trung Quốc và Mỹ bị lôi kéo vào một cuộc chiến thương mại, từ đó không ít lần khiến thị trường tài chính toàn cầu chao đảo. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trước đó tuyên bố bà Mạnh không phải là một quân bài mặc cả trong các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung.
Nữ giám đốc tài chính Huawei bị cáo buộc nói dối các ngân hàng về giao dịch giữa Huawei với Iran, tức vi phạm lệnh trừng phạt thương mại của Mỹ. Bà Mạnh được tại ngoại tại TP Vancouver và sống trong biệt thự trị giá hàng triệu USD trong lúc chờ diễn ra quá trình dẫn độ.
Việc bà Mạnh bị giam giữ đã gây tổn hại nghiêm trọng cho mối quan hệ giữa Bắc Kinh với Ottawa.
Trung Quốc đã ngừng nhập khẩu một số sản phẩm nhất định của Canada như cải dầu và tử hình người Canada bị buộc tội buôn lậu ma túy.