Thế nhưng, thời gian qua quỹ đất 20% tại các dự án nhà ở, khu đô thị trở nên “teo tóp” bị "băm nát" khi quỹ đất này được chủ đầu tư xin cơ chế nộp tiền, thậm chí một số dự án không phải trích nộp, hoặc quỹ đất 20% biến tướng thành nhà ở thương mại để bán thu lợi.
Tại Dự án khu đô thị (KĐT) mới Trung Văn thuộc quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) do Công ty CP đầu tư xây dựng Hà Nội (Hancic) làm chủ đầu tư với quy mô gần 12ha. Theo tìm hiểu của PV, cuối năm 2004, UBND TP có quyết định cho Công ty Hancic chuyển mục đích sử dụng gần 12ha đất để đầu tư xây dựng KĐT mới Trung Văn.
Theo quy hoạch ban đầu được duyệt, dự án được quy hoạch phân chia làm 15 lô đất, gồm: Đất hỗn hợp; khu nhà cao tầng (trong đó lô CT3 với diện tích 9.386m2 thuộc quỹ đất 20% phải bàn giao lại cho TP); khu nhà ở biệt thự ký hiệu BT1, BT2 (trong đó lô BT1 với diện tích 6.925,7m2 là quỹ đất 20% để dành làm nhà ở công vụ của TP); khu nhà vườn; bãi xe; trường học; nhà trẻ; đất công cộng; đất cây xanh kỹ thuật; cây xanh thể thao… Thế nhưng, chủ đầu tư dự án KĐT mới Trung Văn không thực hiện theo quy hoạch được duyệt ban đầu, phần quỹ đất 20% của dự án được “phù phép” thành khu biệt thự, chung cư để bán.
Cụ thể, ngày 8/7/2009 tại Quyết định 3375, cho Công ty Hancic sử dụng gần 7.000m2 đất (ký hiệu lô BT1 - phần khoanh đỏ) thuộc quỹ đất 20% của dự án KĐT mới Trung Văn để thực hiện dự án xây dựng nhà ở biệt thự để bán theo hình thức giao đất.
Ghi nhận của PV, tại lô đất BT1 vốn là quỹ đất 20%, hiện chủ đầu tư đã xây dựng khu nhà ở biệt thự để bán và bàn giao cho các hộ dân về ở.
Theo khảo sát giá biệt thự tại đây giao động từ 150-180 triệu đồng/m2, tùy vị trí. Hiện chủ một lô biệt thự với diện tích 160m2 đang chào bán với giá khoảng 30 tỷ đồng.
Như vậy mỗi căn biệt thự "mọc" trên quỹ đất 20% tại KĐT mới Trung Văn hiện có giá hơn triệu đô.
Tại KĐT mới Trung Văn không chỉ tại lô đất BT1, ngày 23/9/2009, UBND TP tiếp tục có Quyết định 4920 cho phép Công ty Hancic sử dụng 9.386m2 tại lô đất CT3 cũng thuộc quỹ đất 20% để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở chung cư cao tầng.
Trong đó, có 1.628m2 xây dựng nhà chung cư cao tầng bán kinh doanh; 765m2 đất làm khu thương mại dịch vụ; 7.002m2 đất được sử dụng dưới hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất (786m2 đất để xây dựng nhà ở tái định cư, 768m2 để xây dựng trụ sở UBND phường và công an phường, 5.448m2 đất để làm hạ tầng kỹ thuật, vỉa hè sử dụng chung).
Tháng 4/2010, cơ quan chức năng Hà Nội tiếp tục có quyết định điều chỉnh nội dung tại Quyết định 4920. Theo đó, điều chỉnh diện tích 786m2 đất từ xây dựng nhà ở tái định cư sang xây dựng nhà chung cư cao tầng để bán, kinh doanh.
Như vậy, lô đất CT3 tại KĐT mới Trung Văn thuộc quỹ đất 20% phải bàn giao lại cho TP Hà Nội cũng biến thành các khu chung cư thương mại cao tầng để bán với mỗi tòa hàng trăm căn hộ.
Liên quan KĐT mới Trung Văn, cơ quan chức năng TP Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu chủ đầu tư dự án là Công ty Hancic thực hiện báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý sau kiểm tra đối với doanh nghiệp này.
Trong đó, Sở TN&MT Hà Nội yêu cầu chủ đầu tư là Công ty Hancic phải chấp hành nghiêm các nội dung tại báo cáo kiểm tra của Đoàn kiểm tra liên ngành sau thanh tra như: thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính tiền sử dụng đất; triển khai xây dựng các ô quy hoạch và hạ tầng kỹ thuật bàn giao đưa vào sử dụng; điều chỉnh chủ trương đầu tư.... "Trong trường quá trình thực hiện những thủ tục pháp lý liên quan dự án nếu xác định Công ty CP đầu tư xây dựng Hà Nội không thực hiện đúng theo nội dung yêu cầu kịp thời xử lý...", văn bản nêu rõ.
Cũng theo báo cáo của Đoàn kiểm tra liên ngành, Hancic - chủ đầu tư dự án KĐT mới Trung Văn (trước đây là Công ty Đầu tư Xây dựng Hà Nội) được chuyển đổi từ doanh nghiệp Nhà nước sang Công ty cổ phần có trụ sở chính tại số 76A An Dương, phường Yên Phụ, quận Tây Hồ do ông Trần Trọng Bình-Chủ tịch Hội đồng quản trị làm đại diện pháp luật.
Giao lại quỹ đất 20% để chủ đầu tư xây nhà bán là trái luật
Thanh tra Chính phủ trước đó phát hiện nhiều sai phạm về quản lý đầu tư xây dựng một số dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quản lý, sử dụng quỹ đất, quỹ nhà để lại từ các dự án đầu tư phát triển khu nhà ở, khu đô thị theo quyết định 123 của UBND TP Hà Nội, giai đoạn từ năm 2002-2014.
Trong đó, đa số dự án được TP cho phép cơ chế nộp tiền. Tại một số dự án, UBND TP Hà Nội ban hành quyết định về nghĩa vụ trích nộp quỹ nhà ở, quỹ đất ở còn thiếu. Thậm chí một số dự án không phải trích nộp, hoặc quỹ đất 20% được giao lại để xây dựng nhà bán, gây nên sự bất bình đẳng giữa các nhà đầu tư. "Thực chất quỹ đất 20% trích lại cho TP là quỹ đất sạch, theo quy định Luật Đất đai và quyết định của Thủ tướng Chính phủ phải đấu giá quyền sử dụng đất nhưng TP đã giao lại cho chủ đầu tư hoặc giao cho chủ đầu tư khác, để xây nhà bán kinh doanh là trái quy định pháp luật", Thanh tra Chính phủ chỉ rõ.
