Litva "xuống nước"
Hãng thông tấn Reuters (Anh) đưa tin, Bộ Ngoại giao Litva hôm 13/7 vừa xác nhận nước này sẽ cho phép thông quan hàng hóa của Nga đến Kaliningrad sau khi Ủy ban châu Âu ban hành hướng dẫn mới về trừng phạt Nga.
Các hướng dẫn mới của Liên minh châu Âu (EU) về trừng phạt Nga được ban bố sau những tuần căng thẳng leo thang giữa Litva và Nga về lệnh cấm vận Kaliningrad. Điều này đã thử thách quyết tâm của châu Âu trong việc thực thi các lệnh trừng phạt Nga.
Kaliningrad là vùng lãnh thổ thuộc Nga nhưng không giáp Nga mà lại "lọt thỏm" giữa các nước EU. Vùng đất này phụ thuộc nhiều vào tuyến đường trung chuyển hàng hóa bằng đường sắt và đường bộ thông qua Litva, nhưng Litva đã áp lệnh cấm vận chuyển một số mặt hàng từ lục địa Nga đến Kaliningrad kể từ ngày 17/6, với lý do "tuân thủ lệnh trừng phạt của Brussels".
Các biện pháp trừng phạt được Litva ban bố nhằm cấm một số loại hàng hóa của Nga vào EU, chẳng hạn như rượu vodka và thép.
Trước đó, Moskva đã lên án lệnh cấm vận của Litva và nói rằng động thái này tương đương với một "lệnh phong tỏa bất hợp pháp". Phía Litva nói rằng họ "không có lựa chọn nào khác ngoài việc thực thi lệnh trừng phạt của EU".
Phản ứng về hướng dẫn mới của Ủy ban châu Âu, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Maria Zakharova hôm 13/7 bình luận: "Quyết định của EU thể hiện của chủ nghĩa hiện thực và ý thức cộng đồng, mặc dù tôi vẫn còn câu hỏi về nội dung của tài liệu hướng dẫn này".
Trong khi đó, Thống đốc Kaliningrad Anton Alikhanov bình luận trên Telegram rằng các hướng dẫn mới của EU mới chỉ là "bước cần thiết đầu tiên" để giải quyết bế tắc. "Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc hướng tới mục tiêu loại bỏ hoàn toàn các lệnh cấm vận [đối với Kaliningrad]".
Ảnh: Reuters
Hướng dẫn mới của EU về trừng phạt Nga
Theo Reuters, hướng dẫn mới của EU được công bố hôm 13/7 xác nhận rằng mặc dù EU có lệnh cấm Nga vận chuyển hàng hóa trong EU bằng đường bộ, nhưng họ không có quy định tương tự đối với đường sắt
Do đó, theo hướng dẫn này, Litva không thể cấm vận cả đường sắt và đường bộ đến Kaliningrad, mà nước này có nghĩa vụ cho phép thông quan tuyến đường sắt trung chuyển giữa Nga và Kaliningrad. Điều kiện của EU là khối lượng hàng hóa không vượt quá mức trung bình trong 3 năm qua, và chỉ giải quyết "nhu cầu thực tế về hàng hóa thiết yếu tại điểm đến".
Sau khi hướng dẫn trên được công bố, người phát ngôn của EU Eric Marner cho biết khối này "không hề đàm phán bất cứ điều gì với Nga" trước khi ra quyết định trên.
Ủy ban châu Âu nhấn mạnh rằng Litva, cũng giống như tất cả các nước thành viên EU khác, có nghĩa vụ "ngăn chặn bất cứ hành vi 'vượt rào' trừng phạt của EU", tuy nhiên điều này cần được thực hiện thông qua "các biện pháp kiểm soát có mục tiêu, tương xứng, hiệu quả và thích hợp".
Theo Reuters, mặc dù tuyên bố sẽ tuân thủ các hướng dẫn mới của EU, Bộ Ngoại giao Litva cho biết trong một tuyên bố rằng lệnh cấm vận trước đó của họ hợp lý hơn.
Cụ thể, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Litva nhấn mạnh: "Các quy định mới về trung chuyển hàng hóa đến Kaliningrad có thể tạo ra ấn tượng phi lý rằng quan điểm và chính sách trừng phạt Nga của EU đang dịu xuống".
Các thành viên EU được giao nhiệm vụ giám sát trao đổi thương mại giữa Nga và Kaliningrad để kiểm tra và phát hiện các hành vi vi phạm lệnh trừng phạt.
Theo đó, việc vận chuyển các loại hàng hóa - công nghệ quân sự và lưỡng dụng bị cấm hoàn toàn, và vẫn bị cấm theo hướng dẫn mới của EU.
Các loại hàng hóa thuộc danh mục nhân đạo hoặc thiết yếu, chẳng hạn như thực phẩm, luôn được miễn trừ khỏi các lệnh trừng phạt. Việc vận chuyển hành khách bằng đường bộ, đường sắt hay di chuyển bằng đường biển, đường hàng không vẫn được cho phép.
Ảnh: Reuters
Điện Kremlin: Vấn đề vẫn chưa được giải quyết
Theo hãng Reuters và đài RT (Nga), Điện Kremlin hôm 13/7 nói rằng "vấn đề vẫn chưa được giải quyết".
Theo đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho hay, Nga đang mong đợi tiến triển về thỏa thuận của EU với Litva nhằm cho phép Nga trung chuyển một số loại hàng hóa bị trừng phạt đến Kaliningrad, nhưng vấn đề vẫn chưa được giải quyết.
Tờ Izvestia của Nga hôm 13/7 dẫn lời hai quan chức Nga giấu tên cho biết EU đang đàm phán với Litva về việc dỡ bỏ cấm vận đối với việc vận chuyển hàng hóa đến Kaliningrad.
Một trong số hai quan chức nói trên cho biết EU đã gửi dự thảo văn bản tới Moskva vào đầu tháng 7, trong đó nêu rõ việc vận chuyển hàng hóa từ lục địa Nga đến Kaliningrad bằng cả đường sắt và đường bộ sẽ được miễn trừ trừng phạt, tuy nhiên Litva chưa đồng ý với thỏa hiệp này.
Nguồn tin thứ hai nói rằng lệnh miễn trừ cho việc vận chuyển hàng hóa đến Kaliningrad qua Litva có thể được quy định trong gói trừng phạt tiếp theo của EU, dự kiến sẽ được thông qua vào cuối tháng 7 này.
Trong khi đó, các nhà chức trách Kaliningrad cho biết họ vẫn chưa nhận được bất kỳ thông báo chính thức nào về việc Litva dỡ bỏ cấm vận, hãng thông tấn trung ương Nga (TASS) đưa tin hôm 13/7.
Phía EU cũng đã phủ nhận, và khẳng định "không có cuộc đàm phán nào giữa EU và Nga về vấn đề nêu trên, trái ngược với những thông tin được báo Nga trích dẫn".
Ùn tắc ở biên giới Litva. Ảnh: BNS
Cảnh ùn tắc ở biên giới do lệnh cấm vận của Litva
Theo Đài phát thanh và truyền hình LRT (Litva), đầu tuần này, tình trạng ùn tắc xe chở hàng đã được ghi nhận tại khu vực biên giới Litva - Belarus do quy trình kiểm tra nghiêm ngặt hơn trước.
Khi số xe chở hàng đổ về cửa khẩu ngày càng nhiều, một tài xế nói với LRT TV rằng người này đã đợi 10 ngày ở phía Belarus: "Họ kiểm tra kỹ lưỡng hơn vì các lệnh trừng phạt".
Tại trạm kiểm soát Kybartai ở biên giới với Kaliningrad, rất nhiều xe tải mang biển số Nga đang chờ quá cảnh Litva để đến lục địa Nga. Mỗi ngày có gần 500 xe tải đi qua trạm kiểm soát này, nhưng sau khi Litva cấm vận, thời gian giao hàng tăng lên gấp đôi so với trước đây.
LRT TV cho biết những chiếc xe tải bị buộc quay đầu trở lại thường chở phụ tùng ô tô, gỗ và sản phẩm gỗ, đồ đạc, thủy tinh và rượu - những sản phẩm trong danh sách cấm vận của Litva./.
Nguồn tham khảo: RT, Reuters, LRT, AFP, TASS