Con đường gần Balakliia ngày 10/9. Ảnh: AFP
Theo Thứ trưởng Quốc phòng Hanna Maliar, Ukraine đã giành lại được hơn 6.000km2 và hơn 300 thị trấn với tổng dân số khoảng 150.000 người ở khu vực Kharkiv trong chiến dịch phản công đầu tháng này.
Ukraine đã giành lại được hầu hết các vùng lãnh thổ ở phía Bắc và Đông vùng Kharkiv – khu vực mà Nga kiểm soát từ giai đoạn đầu của chiến dịch quân sự.
Moscow ban đầu không lên tiếng, nhưng sau đó mô tả cuộc rút lui quân là “tái tập hợp”. Tuy nhiên, việc Nga rút đi không có nghĩa là tình hình ở Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, đã lắng dịu. Nằm gần biên giới với Nga, khu vực này bị nã pháo gần như hàng ngày. Nhưng đối với các khu vực xa hơn về phía Đông, việc giành lại quyền kiểm soát từ tay Nga đóng vai trò quan trọng về mặt chiến lược.
Izyum, cửa ngõ dẫn tới Donbass
Izyum, với dân số khoảng 50.000 người trước khi xung đột bùng phát, nằm ở Đông Nam vùng Kharkiv trên tuyến cao tốc quan trọng chiến lược M-03 (E-04). Izyum được xem là thành phố quan trọng nhất mà Ukraine có thể giành lại được cho tới nay. Tuyến đường M-03 kết nối Kharkiv với thành phố Sloviansk ở vùng Donetsk lân cận. Cách Sloviansk chỉ 50km, Izyum là cửa ngõ dẫn tới vùng Donbass.
Kể từ khi xung đột bùng phát ở Donbass năm 2014, M-03 trở thành một trong những tuyến giao thông huyết mạch của Ukraine. Bính sỹ ở những vùng do Ukraine kiểm soát tại Donbass được tiếp tế từ Kharkiv dọc theo tuyến đường này. Nga cũng đang tìm cách bao vây binh lính Ukraine gần Sloviansk nhưng tới nay vẫn chưa thành công. Suốt mùa hè vừa qua, giao tranh ác liệt liên tiếp xảy ra tại đây. Việc giành lại Izyum có thể giải vây cho binh lính ở Donbass.
Izyum không chỉ là một trung tâm giao thông quan trọng. Đây còn là nơi đặt nhà máy thuộc công ty Ukroboronprom, nhà sản xuất kính quang học duy nhất ở Ukraine. Hầu hết thiết bị quan sát ban đêm của quân đội Ukraine được sản xuất tại đây, trong đó có cả các thiết bị quan sát cho xe tăng và xe chiến đấu bộ binh.
Nhà máy sản xuất vũ khí Izyum cũng sản xuất các linh kiện của hệ thống kiểm soát laser cho tên lửa Stuhna và tên lửa chống tăng Corsar của Ukraine. Cả 2 loại này đều đang được sử dụng trong cuộc chiến hiện nay.
Kupiansk – trung tâm giao thông đường sắt ở biên giới với Nga
Thành phố Kupiansk là trung tâm đường sắt quan trọng thứ 2 ở vùng Kharkiv, nằm ở phía Bắc, cách biên giới Nga chỉ 40km. Nga có một căn căn quân sự mới gần thị trấn Valuyki, sát biên giới Ukraine và Moscow đã sử dụng Kupiansk để vận chuyển nguồn cung cấp ra tiền tuyến gần Izyum.
Kupiansk nằm bên sông Oskol. Khi Ukraine phản công, lực lượng Nga đã rút về phía bờ Đông, Trước khi xung đột bùng phát, nơi đây có khoảng 60.000 dân sinh sống. Trong thời gian Nga kiểm soát, thành phố do chính quyền quân sự-dân sự thân Nga điều hành. Chính quyền này đã lên lế hoạch tổ chức trưng cầu ý dân sáp nhập vào Nga trong những tháng tới, tuy nhiên, kế hoạch này hiện đã đổ vỡ.
Balakliia – kho vũ khí và mỏ khí đốt
Balakliia là một trong những thị trấn đầu tiến Ukraine giành lại được ở Kharkiv. Với dân số khoảng 27.000 người trước chiến tranh, Balakliia nhỏ hơn so với Izyum và Kupyansk. Tuy nhiên, Balakliia nằm gần tuyến cao tốc M-03 có tầm quan trọng chiến lược trên đường từ Kharkiv tới Izyum.
Năm 2017, một kho đạn pháo ở Balakliia phát nổ. Thông tin này được báo chí trong nước cũng như nước ngoài quan tâm. Giới chức ở Kiev cho rằng đây là hành động phá hoại. Theo một số người, thị trấn này từng là nơi đặt kho đạn dược lớn nhất của Ukraine, một di sản từ thời Liên Xô.
Shebelinka, mỏ khí đốt lớn nhất Ukraine, cũng nằm ở Balakliia. Đây là nguồn cung cấp khí đốt quan trọng của Ukraine nhưng việc nằm gần tiền tuyến khiến việc sản xuất khí đốt gặp nhiều rủi ro. Gần một nửa khí đốt của Ukraine được sản xuất tại Kharkiv.
Ukraine có thể giữ được các vùng vừa giải phóng?
Ukraine đang tìm cách tiến xa hơn về phía Đông và giải phóng các vùng lãnh thổ khác, nhưng tốc độ diễn ra tương đối chậm. Câu hỏi quan trọng trong những tuần tới là liệu Ukraine có giữ được các vùng lãnh thổ vừa giành lại được hay không. Giới quan sát không loại trừ khả năng Nga sẽ tái tập hợp ở phía Bắc.
Ukraine hiện đang cố gắng tiến thêm ở khu vực Kherson ở phía Nam. Tại đây, Kiev đã giành lại được một số thị trấn nhỏ. Nga có vẻ như coi Kherson quan trọng hơn so với Kharkiv, do vùng phía Nam Ukraine nằm gần bán đảo Crimea, và liên tiếp gửi tiếp viện tới khu vực này./.