Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, kim ngạch nhập khẩu ôtô nguyên chiếc trong tháng cuối cùng của năm 2016 đã có một cú bứt tốc mạnh mẽ xét cả về lượng lẫn giá trị.
Cụ thể, lượng ôtô nhập khẩu về nước trong tháng 12/2016 ước đạt khoảng 16.000 chiếc, cao hơn 4.000 chiếc so với con số thực hiện của tháng 11/2016.
Giá trị kim ngạch cũng có bước tiến đáng kể khi nhảy từ mức 190 triệu USD đạt được ở tháng liền trước lên khoảng 227 triệu USD trong tháng cuối năm.
Với cú bứt tốc của tháng 12, tổng kim ngạch nhập khẩu ôtô năm 2016 đã cán đích ở mức 115.000 chiếc về lượng và 2,322 tỷ USD về giá trị.
Dù vẫn giảm 8,5% số lượng và giảm 22,1% giá trị so với năm 2015 song đây vẫn là những con số đáng khích lệ của thị trường ôtô nhập khẩu năm 2016 chứa đựng nhiều biến động.
Trở ngại đáng kể nhất trực tiếp kìm hãm tốc độ tăng trưởng của ôtô nhập khẩu năm 2016 là chính sách thuế.
Trong đó, ngay từ ngày đầu năm ôtô nhập khẩu đã phải chịu cách tính giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt mới.
Cụ thể, thuế tiêu thụ đặc biệt áp dụng đối với mặt hàng ôtô sẽ được tính trên giá bán buôn của nhà nhập khẩu thay vì cách tính trên giá CIF + thuế nhập khẩu như trước thời điểm 1/1/2016. Thay đổi này được tính toán là đã khiến giá thành ôtô nhập khẩu tăng lên khoảng 3%.
Đến giữa năm, kể từ ngày 1/7, mặt hàng ôtô tiếp tục chịu tác động mạnh từ chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo luật sửa đổi mới, thuế tiêu thụ đặc biệt tách thành nhiều mức khác nhau theo hướng giảm nhẹ hoặc giữ nguyên với xe có động cơ dung tích nhỏ và tăng mạnh với xe trang bị động cơ dung tích lớn.
Đáng kể nhất là mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ôtô trang bị động cơ có dung tích xi-lanh từ 3.0 lít trở lên, cá biệt là có những loại xe phải chịu mức thuế suất lên đến 150% thay vì mức tối đa 60% theo luật cũ.
Biến động theo chiều hướng bất lợi chủ yếu diễn ra ở thị trường xe nhập khẩu bởi đây là nhóm có tỷ lệ xe trang bị động cơ dung tích lớn nhiều nhất. Hầu hết các loại xe lắp ráp trong nước đều trang bị động cơ dung tích nhỏ không chịu ảnh hưởng nhiều hoặc thậm chí được hưởng lợi từ chính sách mới.
Điểm sáng của ôtô nhập khẩu nửa cuối năm 2016 sau khi chịu các mức thuế tiêu thụ đặc biệt mới chính là xe có xuất xứ từ khu vực Đông Nam Á, cụ thể là Thái Lan và Indonesia.
Nhóm xe này chủ yếu tham gia các phân khúc phổ thông và trang bị động cơ dung tích nhỏ, do đó vừa hưởng lợi từ chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt mới vừa được hưởng lợi từ lộ trình cách giảm thuế quan theo hiệp định ATIGA.
Đây cũng là một lý giải cho hiện tượng gia tăng chóng mặt của các loại ôtô nhập khẩu từ các nước Đông Nam Á. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính), lượng ôtô nhập khẩu từ Thái Lan và Indonesia chiếm đến 2/3 tổng lượng ôtô nhập khẩu trong năm 2016.
