“Xin hãy lắng nghe tôi. Ở mức độ hiện tại với các biến thể đang lan rộng, chúng ta sẽ hoàn toàn mất đi những thành tựu chống dịch mà chúng ta đã đạt được”, Tiến sĩ Rochelle Walensky, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) nói.
Tiến sĩ Walensky hôm 1/3 cho biết, sau nhiều tuần có số ca nhiễm virus giảm, số ca mắc bệnh mới đang tăng trở lại. “Tỷ lệ tử vong trung bình trong 7 ngày gần đây đã tăng hơn 2%, lên gần 2.000 người chết mỗi ngày do Covid-19”, Giám đốc CDC nói.
Các nhân viên y tế đưa một bệnh nhân đến phòng cấp cứu ở Shawnee, Oklahoma (Mỹ) vào tháng 12/2020. Ảnh: Reuters
Bà Walensky cũng bày tỏ lo ngại khi nhiều bang tại Mỹ đang nới lỏng các biện pháp phòng dịch Covid-19. “Tôi thực sự lo lắng về các báo cáo chỉ ra rằng, nhiều bang đang nới lỏng các biện pháp phòng dịch mà chúng tôi khuyến nghị để bảo vệ mọi người”, bà Walensky nói.
“Hãy tiếp tục đeo khẩu trang và thực hiện các biện pháp phòng dịch có hiệu quả. Cuối cùng, tiêm chủng sẽ là thứ đưa chúng ta thoát khỏi đại dịch này. Chúng ta cần tiêm chủng cho nhiều người hơn”, bà Walensky nói thêm.
Loại vaccine thứ ba sẽ hỗ trợ chiến dịch tiêm chủng hàng loạt
Một tin vui vừa đến với người dân Mỹ trong tuần này là vaccine một liều của Johnson & Johnson (J&J) sẽ bắt đầu được đưa vào sử dụng.
Khoảng 3,9 triệu liều vaccine J&J sẽ được phân phối tới các bang, vùng lãnh thổ, nhà thuốc và trung tâm y tế tại Mỹ, một quan chức cấp cao của chính quyền ông Biden cho biết tối 28/2 (giờ Mỹ).
“Những liều vaccine của J&J sẽ được giao sớm nhất vào sáng 2/3. Bởi đây là vaccine một liều, nên mọi người không phải tiêm liều thứ hai để đạt được hiệu quả bảo vệ”, bà Walensky nói.
“Ngoài ra, vaccine của J&J này không cần phải giữ trong tủ đông và có thể được bảo quản ở nhiệt độ lạnh bình thường. Bởi vậy, loại vaccine này dễ dàng vận chuyển và bảo quản, cho phép mở rộng phạm vi cung cấp ở hầu hết các cơ sở y tế khi nguồn cung tăng lên”, bà Walensky cho biết.
Hai loại vaccine khác đang được phân phối tại Mỹ là vaccine của Pfizer/BioNTech và Moderna. Hai loại vaccine này đều có tỷ lệ hiệu quả khoảng 95%, thậm chí còn có khả năng bảo vệ cao hơn đối với các trường hợp mắc bệnh nặng.
Vaccine của J&J đã cho thấy tỷ lệ hiệu quả là 72% đối với ca mắc bệnh từ nhẹ đến nặng trong số những người tham gia thử nghiệm tại Mỹ. Đối với những trường hợp mắc bệnh nặng, loại vaccine này có hiệu quả hơn, với khả năng bảo vệ khoảng 85%.
Các chuyên gia y tế cho rằng người Mỹ không nên nản lòng trước mức độ hiệu quả thấp hơn của vaccine J&J. Theo CNN, vaccine J&J được thử nghiệm muộn hơn so với hai loại vaccine kia, khi số ca mắc bệnh đang gia tăng và các biến chủng SARS-CoV-2 mới lây lan rộng hơn.
Vaccine J&J cũng đã được thử nghiệm ở Nam Phi khi biến chủng B.1.351 đang lây lan rộng tại quốc gia này, tuy nhiên, kết quả cho thấy vaccine vẫn có khả năng bảo vệ người bệnh khỏi các triệu chứng nặng.
Không nên “kén chọn” vaccine
Các chuyên gia y tế như Tiến sĩ Anthony Fauci cho biết, cả ba loại vaccine đang được phân phối ở Mỹ đều có hiệu quả cao đối với các ca mắc Covid-19 nghiêm trọng.
Tiến sĩ Leana Wen, nhà phân tích y tế của CNN hôm 1/3 cho biết, nếu đó là loại vaccine duy nhất có sẵn trong khu vực của bạn, bạn nên tiêm ngay khi có thể. “Hãy nghĩ về những loại vaccine khác mà chúng ta đã tiêm. Nếu chúng ta tiêm vaccine cúm, tôi không nghĩ rằng có ai đó hỏi nhãn hiệu của vaccine hoặc vaccine do công ty nào sản xuất”, Leana Wen nói.
“Bên cạnh đó, mọi người sẽ không có sự lựa chọn khi nguồn cung vẫn còn hạn chế. Hiện tại, điều cần đạt được là khả năng miễn dịch cộng cồng. Tiêm bất kỳ loại vaccine nào có sẵn đối với bạn. Bạn có thể tiêm loại vaccine khác hoặc tiêm nhắc lại khi nguồn cung tăng lên”, bà Laena Wen nói thêm.
Các biến thể SARS-CoV-2 mới tiếp tục lan rộng
Tháng 3 sẽ là khoảng thời gian rất quan trọng đối với trong việc chống lại đại dịch. CDC dự đoán biến thể B.1.1.7 rất dễ lây lan được phát hiện lần đầu tiên ở Anh sẽ trở thành biến chủng lan rộng ở Mỹ trong tháng này.
Theo dữ liệu của CDC, hơn 2.460 ca nhiễm virus liên quan đến các biến thể mới đã được báo cáo. Phần lớn các ca mắc bệnh, khoảng 2.400 trường hợp, liên quan đến chủng B.1.1.7 rất dễ lây lan.
Tuy nhiên, những con số trên có lẽ thấp hơn nhiều so với số người thực tế nhiễm biến thể SARS-CoV-2 mới. CDC cho biết, các con số trên chỉ đại diện cho những trường hợp biến thể được tìm thấy thông qua giải trình tự gen.
Mỹ đã tụt hậu so với hàng chục quốc gia khác về tỷ lệ các trường hợp được xét nghiệm biến thể, nhưng CDC cho biết họ đang nỗ lực mở rộng quy mô xét nghiệm.
Vaccine có thể chống lại các biến thể mới không?
Johnson & Johnson, Moderna và Pfizer/BioNTech đang cố gắng đảm bảo vaccine của họ có thể ngăn ngừa các biến thể.
Trong cuộc họp của Ủy ban cố vấn về thực hành tiêm chủng (ACIP) của CDC hôm 1/3, Tiến sĩ Heather Scobie cho biết, biến chủng B.1.351 lần đầu tiên được phát hiện ở Nam Phi có những tác động đáng lo ngại nhất đối với khả năng tạo ra phản ứng miễn dịch của vaccine.
Bà Scobie cho biết thêm rằng, hai liều vaccine Covid-19 bảo vệ mọi người tốt hơn so với chỉ một liều.
“5 nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc hoãn liều mRNA thứ hai có thể khiến một số người không được bảo vệ chống lại các biến thể SARS-CoV-2”, bà Scobie nói trong cuộc họp.
“Tất cả các nghiên cứu đều cho thấy khả năng trung hòa biến chủng B.1.1.7 và B.1.351 được cải thiện sau liều vaccine thứ hai. Trong một số nghiên cứu, những người đã hồi phục sau khi mắc Covid-19 và được tiêm một liều vaccine có khả năng bảo vệ vừa phải trước biến thể B.1.351”, bà Scobie cho biết.
Các lọ và mũi tiêm vaccine Johnson & Johnson. Ảnh: AFP
Johnson & Johnson đang nghiên cứu một chất tăng cường để giúp vaccine Covid-19 của họ đối phó với các biến thể SARS-CoV-2 mới, Giám đốc điều hành J&J Alex Gorsky cho biết.
“Mặc dù chúng tôi tin tưởng vào loại vaccine hiện tại mà chúng tôi có, nhưng bạn luôn phải chuẩn bị cho tương lai”, ông Gorsky nói.
Tuần trước, Moderna cho biết, họ đã thử nghiệm một mũi tiêm tăng cường để ngăn chặn biến chủng B.1.351. Mũi tiêm đó sẽ đóng vai trò như một liều thuốc tăng cường cho những người đã được tiêm phòng và là thuốc chủng ngừa chính cho những người chưa nhiễm SARS-CoV-2 và chưa được tiêm vaccine.
Moderna cũng đang thử nghiệm liều thứ ba, liều thấp hơn loại vaccine hiện tại cho những người tham gia thử nghiệm để xem liệu điều đó có bảo vệ khỏi các biến thể hay không.
Pfizer và BioNTech tuần trước cho biết, họ đã bắt đầu thử nghiệm liều thứ ba của loại vaccine được cấp phép của họ đối với các biến thể mới.
Ngày 1/3, Giám đốc điều hành BioNTech Ugur Sahin cho biết, sẽ mất từ 6-8 tuần nữa để có được dữ liệu thực tế cho thấy mức độ hiệu quả của vaccine Pfizer/BioNTech đối với biến thể B.1.351.
Cần nhiều người tiêm vaccine hơn để đạt được miễn dịch cộng đồng
Trong khi thông tin về loại vaccine thứ ba được cấp phép ở Mỹ là một tin vui, Mỹ sẽ còn rất lâu mới có thể đạt được miễn dịch cộng đồng. Đó là thời điểm có đủ người được bảo vệ chống lại một loại virus không thể lây lan trong cộng đồng.
Theo dữ liệu của CDC, khoảng 15,3% dân số Mỹ đã được tiêm ít nhất một trong hai liều vaccine của Moderna hoặc Pfizer/BioNTech. Khoảng 7,7% người Mỹ đã được tiêm đầy đủ cả hai liều.
Vaccine Covid-19 sẽ được thử nghiệm ở trẻ em
Tiến sĩ Macaya Douoguih, người đứng đầu bộ phận phát triển lâm sàng và y tế của Janssen cho biết, vaccine J&J đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả ở người lớn và công ty sẽ bắt đầu nghiên cứu đối với trẻ em.
“Chúng tôi sẽ tiến hành một số nghiên cứu về tính miễn dịch và tính an toàn ở trẻ em từ 17 tuổi trở xuống cho đến trẻ sơ sinh”, Douoguih nói.
“Nghiên cứu ở thanh thiếu niên, chúng tôi hy vọng sẽ có thể tiến hành vào tuần tới. Chúng tôi cũng đang dự kiến thực hiện một nghiên cứu ở phụ nữ mang thai”, Tiến sĩ Douoguih cho biết. Đồng thời, Johnson & Johnson cũng có kế hoạch bắt đầu nghiên cứu ở những người bị suy giảm miễn dịch vào quý 3 năm 2021.
Giấy phép sử dụng khẩn cấp của FDA đối với vaccine của J&J hiện được sử dụng cho người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên.
Vaccine Pfizer/BioNTech được phép sử dụng cho người từ 16 tuổi trở lên và vaccine của Moderna được phép sử dụng cho người từ 18 tuổi trở lên. Cả Moderna và Pfizer đều đã bắt đầu cho trẻ em tham gia vào các thử nghiệm vaccine ngừa Covid-19./.