Việt Nam từng sở hữu những võ sĩ lừng danh từ cách gây gần trăm năm
Theo nhân vật nổi tiếng làng võ cổ truyền Việt Nam, võ sư - tiến sĩ - nhà nghiên cứu võ thuật Hồ Tường (Chưởng môn phái Tân Khánh Bà Trà) thì ông từng tận mắt chứng kiến những võ sĩ lừng danh của Việt Nam phô diễn tài năng từ cách đây nhiều thập kỷ trước
Võ sư Hồ Tưởng khẳng định: "Từ nhiều thập kỷ trước, chúng tôi đã từng chứng kiến võ sĩ, sau này thành võ sư như Minh Sang (võ đường Lư Hòa Phát) đánh gối làm cho đối phương văng ra khỏi giây đài và chiến thắng knock-out. Hay trận đấu của võ sĩ Cao Thành Sơn (con trai của võ sư Cao Thành Sang) đã sử dụng đòn chỏ lái làm cho đối phương phải sớm nằm đài...
Còn đấu với những nhà vô địch môn Muay Thai từ các nước trong khu vực (Thái Lan, Lào, Campuchia, Hồng Kông, Indonesia...) thì những võ sĩ Việt Nam đã sử dụng điêu luyện các đòn chỏ, gối, đấm, đá... mang lại chiến thắng vẻ vang vào những năm từ 1970 đến 1974, như Từ Thanh Nghĩa, Trần Bình Long, Từ Trung Tín, Trần Cường, Từ Y Văn, Lý Ngọc Long...
Khoảng năm 1972-1973, có võ sĩ Lý Xích Long vốn là đai đen 4 đẳng của môn Taekwondo được võ sư Huỳnh Tiền trang bị thêm bộ tay môn quyền Anh, đã lên thách đấu tất cả võ sĩ đấu võ tự do, đã bị võ sĩ Trần Beo của võ đường Trần Xil hạ knock out dễ dàng...
Chúng tôi cũng từng xem trận võ đài đấu võ tự do khoảng năm 1969- 1970 giữa võ sư Kid Dempsey và võ sư Xuân Bình. Chỉ đấu có 2 hiệp thì võ sư Kid Dempsey đã thắng do đối thủ bỏ cuộc, mặc dù trong 2 hiệp đấu võ sư Kid Dempsey hầu như đều đánh đòn tay quyền Anh và chỉ lộn mèo đá 1 đòn vào đối thủ như giỡn chơi mà thôi".
Võ sư - tiến sĩ - nhà nghiên cứu Hồ Tường khẳng định một thông tin có thể làm bất ngờ nhiều người hâm mộ võ thuật ở Việt Nam, đó là các sàn đấu võ tự do ở nước ta từng hoạt động từ cách đây hàng trăm năm.
"Theo sách Việt Nam Võ Thuật được xuất bản từ năm 1932 thì từ năm 1925, các sàn võ tự do hoạt động sau một thời gian bị cấm, song song với thời điểm mà môn quyền Anh (boxing) được du nhập vào Việt Nam. Từ đó, bên cạnh võ đài đấu quyền Anh còn có võ đài đấu võ An Nam, tức đấu Võ Việt Nam. Lúc này luật lệ thi đấu Võ An Nam quy định phải là người đã tập võ mới được thượng đài thi đấu.
"Thi đấu của các võ sĩ Võ Việt Nam theo kiểu đầu võ tự do ban đầu để tay không. Luật lúc này cấm móc mắt. Về sau, các võ sĩ mang găng tay nhỏ và khoảng từ năm 1966 đeo găng to giống như môn quyền Anh.
Võ sư Hồ Tường cho rằng võ tự do được phát triển ở Việt Nam cách đây ngót hàng trăm năm.
"Kỹ thuật thi đấu cho phép hai võ sĩ sử dụng tất cả đòn chân cũng như đòn tay, kể cả các đòn cùi chỏ, đầu gối, chỉ cấm đánh bồi khi hai tay đối thủ té chạm sàn đài. Từ năm 1970 trở đi, các trận đấu Võ Việt Nam khi thi đấu với các võ sĩ vô địch của các nước trong khu vực như: Thái Lan, Campuchia, Lào, Hồng Kông (Trung Quốc), Đài Loan, Indonesia... còn cho phép các võ sĩ được dùng tay kéo đầu đánh gối nữa.
Nói như vậy là chúng tôi muốn nói với các bạn trẻ rằng môn Võ Việt Nam của chúng ta cũng có đòn chỏ, gối và sử dụng rất hiệu quả, chứ không phải chỉ có môn Muay Thai mới có đòn chỏ, gối như một số người đã lầm tưởng" - võ sư Hồ Tường cho biết.
Võ tự do ở Việt Nam có luật lệ rõ ràng từ thập niên 20 của thế kỷ trước.
Đấu võ tự do Việt Nam có giống MMA ngày này?
Võ sư Hồ Tường lý giải về sự phát triển của võ tự do tại Việt Nam và sự khác biệt giữa võ sự do Việt Nam so với MMA - thể thức đấu võ tổng hợp rất phát triển và thịnh hành ngày nay.
"Luật thi đấu Võ tự do Việt Nam đăng trong sách "Việt Nam Võ Thuật" (ấn hành từ năm 1932) từng ghi rõ: "nếu giỏi võ được phép lên tỉ thí". Cách đấu môn Boxing chỉ sử dụng quả đấm, còn môn Võ Việt Nam thì "được phép đấm, đá thong thả, ngụ ý đánh đá thoải mái".
Luật lệ đấu võ tự do từ cuối thập niên 40 trở đi không chặt chẽ như xưa nữa, võ đài tổ chức nhiều nơi. Từ đó dẫn đến sự việc nhiều võ sĩ thượng đài đầu Võ Việt Nam không phải là người học võ Việt Nam nữa, mà có cả nhiều người của môn quyền Anh sang thi đấu, như: Kid Demsey, Huỳnh Tiền, Mai Thái Hòa...
Một số nội dung được ghi lại trong sách Việt Nam Võ Thuật, xuất bản từ năm 1932.
Cho nên đã có trường hợp võ sư đào tạo võ sĩ thượng đài đấu Võ Việt Nam (tức đấu võ tự do) nhưng không biết một bài quyền nào hết. Về sau, thậm chí có những võ sĩ vốn là dân du đãng cũng lên đấu võ tự do.
Đến cuối thập niên 70 của thế kỷ trước, khi phong trào võ thuật được khôi phục trở lại thì môn Võ Việt Nam được đổi thành Võ Cổ truyền Việt Nam để dung nạp luôn những người dạy võ Tàu. Những người quản lý môn Võ Cổ truyền Việt Nam đã đưa ra luật thi đấu cấm chỏ gối vì họ cho rằng quá nguy hiểm.
Thế nhưng, đến năm 2006, ở Việt Nam lại phát triển thêm môn Muay Thái, cho phép đánh gối chỏ. Chính điều này đã khiến cho nhiều võ sĩ giỏi của Võ Việt Nam chạy sang đầu quân cho Muay Thái, làm cho Võ Việt Nam vừa mất đi kỹ thuật sát thủ vừa mất võ sĩ giỏi chỏ gối của môn võ mình.
Môn MMA như ngày nay không có ở Việt Nam trước giải phóng, mà môn MMA vốn xuất phát ở nước Mỹ những năm sau năm 1975 do những người nhập cư nghèo khó tạo nên để nhận số tiền thưởng của các ông bầu. Còn võ Việt Nam thì phát triển từ trước đó rất lâu nhưng luật lệ cũng không giống so với MMA ngày nay".
Theo võ sư Hồ Tường, võ tự do phát triển từ Việt Nam cách đây ngót cả trăm năm nhưng luật thi đấu không giống MMA ngày nay.
Võ sư Hồ Tường trong một buổi hướng dẫn cho các môn sinh.