Đồng Trị tên đầy đủ là Ái Tân Giác La Tải Thuần, con trai của Hàm Phong đế và Từ Hi Thái hậu .
Năm ông lên 3 tuổi, quân Anh - Pháp đánh vào Bắc Kinh, Hàm Phong đế sợ hãi bỏ chạy đến cung điện Nhiệt Hà, triều đại nhà Thanh bắt đầu trở nên nhu nhược dưới sự uy hiếp của các quốc gia phương Tây.
Khi lên 5 tuổi, Tải Thuần được phong làm thái tử rồi đăng cơ vào tháng 7 cùng năm. Mẹ ruột ông được phong làm Từ Hi Thái hậu, còn hoàng hậu của Hàm Phong được phong làm Từ An Thái hậu.
Chân dung Hoàng đế Đồng Trị (Ảnh: Internet)
Vì Đồng Trị lên ngôi khi còn quá bé nên mẹ đẻ ông là Từ Hi Thái hậu đã lợi dụng cơ hội mà "buông rèm nhiếp chính" và giành hết mọi quyền lực vào tay mình. Bao gồm việc mưu hại 8 vị đại thần trong triều và lấn lướt Từ An Thái hậu vốn nổi tiếng hiền lành.
Có lẽ vì thế mà Đồng Trị ngày càng thân thiết với Từ An Thái hậu hơn. Thậm chí là nghe lời Từ An Thái hậu, chọn A Lỗ Đặc làm Hoàng hậu.
Trong khi đó người do Từ Hi chọn thì ông chỉ phong làm Tuệ phi. Sau khi Đồng Trị thành hôn, Từ Hi phải giao lại mọi quyền lực cho con trai cũng vì vậy mà Từ Hi Thái hậu căm ghét cả con trai lẫn Từ An Thái hậu.
Ảnh chân dung Từ Hi Thái hậu (Ảnh: Internet)
Từ An Thái hậu (Ảnh: Internet)
Không muốn từ bỏ quyền lực để làm một Thái hậu an nhàn, Từ Hi quyết định can thiệp vào chuyện riêng tư của Đồng Trị bằng cách cấm ông không được ngủ chung giường với A Lỗ Đặc Hoàng hậu mà bắt Đồng Trị phải ngủ với Tuệ phi để sinh đứa cháu theo ý mình cho tiện bề kiểm soát.
Hành vi ngang ngược của Từ Hi khiến Đồng Trị rất bất mãn. Dần dần ông trở nên chán nản, phản nghịch, thường trốn ra khỏi cung cùng thái giám để chơi bời trong lầu xanh. Kết quả sau nhiều tuần chơi bời lêu lổng là hoàng đế mắc bệnh giang mai .
Thay vì báo thái y chữa bệnh thì Đồng Trị lại giấu bệnh khiến tình trạng sức khỏe ngày càng kém hơn cho đến khi tay chân bủn rủn, phát sốt, hoa mắt, làn da xuất hiện các đốm đỏ thì người hầu mới biết.
Khi phát hiện ra Đồng Trị mắc bệnh giang mai, các thái y đã vô cùng lo lắng. Đây không chỉ là nỗi xấu hổ nhục nhã của một triều đại mà còn chứng bệnh nan y khó trị.
Khi Từ Hi Thái hậu biết chuyện, bà đã quyết định che giấu bằng cách tuyên bố Đồng Trị bị bệnh đậu mùa và ra lệnh cho các thái y chữa trị cho con trai bằng các phương thuốc của bệnh đậu mùa.
Đồng Trị khi đó đã không kiềm chế được mà nổi giận quát mắng mẹ mình: "Trẫm vốn không mắc bệnh đậu mùa. Người muốn ép trẫm chết sao?".
Các thái y dù biết rõ bệnh tình của Đồng Trị nhưng khi ấy Từ Hi Thái hậu là người có quyền lực cao nhất, chỉ sau hoàng đế nên chỉ có thể làm theo ý bà.
Các vết sưng đỏ trên cơ thể ông bắt đầu mưng mủ, hôi thối vô cùng. (Ảnh: Internet)
Vì không được chữa đúng bệnh nên sức khỏe của Đồng Trị ngày càng chuyển biến xấu hơn. Các vết sưng đỏ trên cơ thể ông bắt đầu mưng mủ, hôi thối vô cùng.
Thay vì lo lắng cho con trai đang bệnh nặng trên giường, Từ Hi Thái hậu lại cảm thấy đây là cơ hội để bà lấy lại quyền lực và thâu tóm triều đình.
Bà cho các quan lớn đến tận nơi dưỡng bệnh của Đồng Trị, cho họ tận mắt chứng kiến cơ thể hôi thối của hoàng đế sau vài tháng bị bệnh tật hành hạ.
Nhận ra hoàng đế không còn sống được bao lâu, lại không có con cái để thừa kế ngai vàng, họ quyết định giao hết quyền lực cho Từ Hi Thái hậu.
Sau khi Từ Hi tiếp tục "buông rèm nhiếp chính", bệnh tình của Đồng Trị cũng chuyển biến tích cực hơn. Các vết đốm đỏ dần biến mất, những nơi thối rữa ở bên ngoài đều đóng vảy.
Ai cũng ngỡ Đồng Trị sắp lành bệnh nhưng thực tế ông vẫn không thể cử động, cả người đau nhức, phần lưng và bụng sưng đỏ.
Không lâu sau đó bệnh giang mai lại hành hạ ông nghiêm trọng hơn trước.
Những chỗ sưng đỏ trước đó bị thối rữa và lan rộng khắp người, mủ và máu chảy thấm ướt áo, mùi hôi lan rộng khắp cả cung điện. Dù thái y đã dùng mọi loại thuốc để bôi lên những chỗ thối rữa nhưng vẫn không có hiệu quả.
Vết thối rữa dần dần lan khắp người Đồng Trị, từ lưng bụng sang đến tay chân. Tuy nhiên vì mệnh lệnh của thái hậu, không ai được chữa bệnh giang mai cho Đồng Trị mà vẫn phải giả vờ ông mắc bệnh đậu mùa và dùng các phương thuốc dành cho bệnh đậu mùa.
Từ Hi Thái hậu – một trong ba người phụ nữ quyền lực nhất lịch sử Trung Quốc. (Ảnh: Internet)
Nhận ra mình sống không được bao lâu nữa lại không có con cái, Đồng Trị lo lắng Từ Hi Thái hậu sẽ thừa cơ lập ra hoàng đế nhỏ tuổi làm con rối để thao túng triều đình.
Ông quyết định chọn Đa La bối lặc Tái Chú đã trưởng thành làm Thái tử. Tái Chú là con trai của Dịch Chiêm, cháu ruột nhiều đời của Dận Đề - con trai cả của hoàng đế Khang Hy. Không ngờ chuyện đến tai Từ Hi.
Quyền lực lớn hơn tình thân máu mủ, Từ Hi ra lệnh cho người hầu không được cấp thuốc và mang đồ ăn đến cho Đồng Trị, đồng thời bà bắt cung nữ thái giám rời khỏi Càn Thanh cung, để mặc hoàng đế chết dần chết mòn trong đói khát, bệnh tật và cô đơn.
Đầu tháng 12 năm Đồng Trị thứ 13, Đồng Trị đế băng hà khi chưa đầy 20 tuổi.
Đúng như Đồng Trị lo lắng. Ông chết chưa bao lâu Từ Hi Thái hậu đã lựa chọn Ái Tân Giác La Tải Điềm, con trai của Thuần Hiền Thân vương và Diệp Hách Na Lạp (em gái của Từ Hi) lên làm hoàng đế khi chỉ mới 4 tuổi.
Bằng cách này Từ Hi vẫn có thể tiếp tục "buông rèm nhiếp chính" suốt vài chục năm sau đó cho đến tận lúc qua đời.
(Nguồn: people)