Hơn 1 năm qua, nông dân Mỹ chưa bao giờ hết thấp thỏm lo sợ kể từ khi Tổng thống nổ phát súng khơi mào cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Họ trở thành nạn nhân sau khi Trung Quốc liên tiếp hạn chế mua nông sản Mỹ.
Mới đây nhất, để trả đũa cảnh báo tuyên bố áp thuế 10% lên 300 tỷ hàng hóa Trung Quốc của Tổng thống Trump, Bắc Kinh tuyên bố ngừng mua các sản phẩm nông nghiệp Mỹ.
"Một cú đánh giáng trời", ông Zippy Duvall, Chủ tịch Farm Bureau - Hiệp hội nông nghiệp lớn nhất nước Mỹ bình luận về đòn đáp trả của Trung Quốc.
Nông dân Mỹ vật lộn trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. (Ảnh: Reuters)
Xuất khẩu nông sản Mỹ sang Trung Quốc, khách hàng lớn nhất của nông dân Mỹ giảm từ 19,5 tỷ USD năm 2017 xuống còn 9,1 tỷ USD trong năm 2018.
"Bây giờ chúng tôi đứng trước nguy cơ mất đi mọi thứ từ thị trường này", ông Duvall than thở.
Tại chặng dừng chân ở Iowa, bang sản xuất đậu tương lớn thứ hai Mỹ, ứng viên Tổng thống đảng Dân chủ, cựu Phó Tổng thống Joe Biden cảnh báo hậu quả thảm khốc mà cuộc chiến thương mại với Trung Quốc mang lại.
"Cuộc chiến thương mại sẽ gây ra nhiều vấn đề hơn là vấn đề tài chính. Nó sẽ dẫn tới nhiều nông dân bị phá sản", ông Biden cho hay.
Theo thống kê của Farm Bureau, tính tới 30/6, số trang trại Mỹ phá sản tăng tới 13% so với cùng kỳ. Xuất khẩu đậu tương sang Trung Quốc giảm 75% từ tháng 9/2018 đến tháng 5/2019.
" Tranh chấp thương mại với Trung Quốc và cả Mexico, Canada khiến chúng tôi bị mắc kẹt ở giữa", John Reifsteck, một nông dân tới từ bang Illinois nói.
Blake Hurst đến từ Tây Bắc Missouri bất lực khi đứng trước những cánh đồng nhập nước sau các trận mưa lũ kéo dài thừa nhận năm nay chắc chắn sẽ là một năm vụ mùa bết bát.
"Nông dân chúng tôi quen với thời tiết. Nhưng chúng tôi bị mắc kẹt trong cuộc chiến thương mại và chúng tôi không biết nó có được cải thiện hay không. Chúng tôi đang có chút mất kiên nhẫn", anh nói
Bov Kuylen tới từ Bắc Dakota cáo buộc Tổng thống Trump đang gián tiếp phá hủy thị trường của nông dân Mỹ khi lao vào cuộc chiến với Trung Quốc khiến họ mất đi thị trường tiêu thụ lớn nhất.
Nông dân Mỹ nắm giữ những lá phiếu quan trọng trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm tới. (Ảnh: Getty)
"Tôi trồng 1.500 mẫu lúa mì và hoa hướng dương nhưng mất tới 70 USD mỗi mẫu trong năm nay. Chính phủ chỉ trợ cấp 15 USD mỗi mẫu. Chúng tôi đang cạn kiệt động lực để canh tác. Các thế hệ đi trước trong nhà tôi đều thành công, chỉ tới đời tôi là thất bại. Nhưng tôi không cho đó là lỗi của mình", ông Kuylen nói.
Để hỗ trợ nông dân Mỹ trong tình hình khó khăn hiện nay, hồi tháng 5, chính quyền Trump tung ra gói viện trợ trị giá 16 tỷ USD cho nông dân. Hôm 13/8, nhà lãnh đạo Mỹ tiếp tục cam kết sẽ viện trợ thêm vào năm 2020 nếu cần thiết. Theo WST, trong năm 2018, chính phủ Mỹ chi tổng cộng 28 tỷ USD để hỗ trợ nông dân.
Nhưng nhiều người khẳng định số tiền cứu trợ mà họ nhận được cho tới nay không thấm vào đâu so với các khoản lỗ và các khoản trợ cấp chỉ mang tính biểu tượng trong ngắn hạn.
Sự bất mãn của nông dân đang lăm le đe dọa tới nỗ lực tái tranh cử của Tổng thống Trump. Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp Mỹ, tính đến năm 2012, Mỹ có 3,2 triệu nông dân, giảm 3% so với năm 2007. Tuy nhiên lực lượng này vẫn đóng vai trò quan trọng trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm tới của ông chủ Nhà Trắng đương nhiệm.
Trong cuộc bầu cử năm 2016, hơn 75% cử tri nông thôn đã bỏ phiếu cho ứng viên đảng Cộng hòa khi đó.
Nhưng Christopher Gribbs, một nông dân trồng đậu tương ở bang Ohio của Mỹ và nhiều nông dân Mỹ khác nói rằng họ nhất định sẽ "cải phiếu" trong cuộc bầu cử tới.
"Tôi không thể bỏ phiếu cho ông ấy được. Tôi phải bảo vệ công việc làm ăn của mình. Các chính sách của Trump làm tôi phát cáu. Ông ấy đã đi sai hướng trong vấn đề thương mại", ông Gribbs nói. Năm nay, trang trại của ông Gribbs bán đậu tương với giá 9 USD/giạ, giảm 0,5 USD so với năm ngoái và chỉ đủ để hòa vốn.
Mặc dù vậy, các nhà phân tích khẳng định rằng phần đông nông dân vẫn đang ủng hộ chính sách cứng rắn của Tổng thống Trump với Trung Quốc bất chấp những khó khăn mà họ phải đối mặt.
Một cuộc khảo sát mới đây cho thấy 78% nông dân Mỹ trong tháng 7 tin rằng chiến tranh thương mại cuối cùng sẽ mang lại lợi ích cho ngành nông nghiệp Mỹ.
“Mọi người đều sẵn sàng để vượt qua khó khăn hiện tại và các khoản trợ cấp của chính phủ có thể đang giúp chúng tôi làm điều đó bằng cách khác nhau”, Mike Knipper, một nông dân trồng ngũ cốc đến từ Iowa nhấn mạnh.