Mới đây trên mạng internet đã xuất hiện "tài liệu mật" về cuộc tấn công dự kiến của Ukraine và kế hoạch của Mỹ và NATO trợ giúp cho quân đội Ukraine. Điều đáng nói là cả Nga và Ukraine đều cho rằng chính đối phương tung thông tin này lên mạng internet và sử dụng đó làm mồi nhử.
Binh sĩ Ukraine ở mặt trận Bakhmut. Ảnh: New York Times.
Các tài liệu bị rò rỉ xuất hiện lần đầu trên các mạng xã hội Twitter và Telegram - một nền tảng được sử dụng phổ biến ở Nga. Chúng không cung cấp kế hoạch trận đánh cụ thể.
Rò rỉ kiểu này chưa từng xảy ra kể từ khi Nga phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine cách đây 13 tháng.
Mỹ tỏ ra bất ngờ
Lầu Năm Góc cho hay họ đang điều tra về cách thức các tài liệu mật về kế hoạch của phương Tây trợ giúp quân đội Ukraine chiến đấu chống Nga bị rò rỉ trên mạng xã hội. Vụ rò rỉ được tờ New York Times (Mỹ) đưa tin phản ánh vào hôm 6/4.
Bộ Tư pháp Mỹ sau đó cũng tuyên bố tiến hành điều tra riêng rẽ.
Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết, việc xác định nguồn gây rò rỉ sẽ bắt đầu bằng "xác định quan chức nào được tiếp cận các tài liệu đó".
Giới chức chính quyền Tổng thống Mỹ Biden đã nỗ lực xóa bỏ các thông tin bị rò rỉ trên mạng internet nhưng điều này rất khó khăn và thông tin đó vẫn còn được chia sẻ trên các tài khoản mạng xã hội.
Nga, Ukraine nghi ngờ lẫn nhau, cho rằng đây là mưu kế lừa đối phương
Một ngày sau tuyên bố trên của Bộ Quốc phòng Mỹ, hai bên trong xung đột Nga - Ukraine quy trách nhiệm cho nhau rằng đây là một nỗ lực tung tin giả vào đúng thời điểm thích hợp để tác động đến khả năng Kiev mở một cuộc tấn công quân sự vào mùa xuân 2023 này. Phản ứng trước vụ rò rỉ nói trên cho thấy mức độ Nga và Ukraine nghi ngờ lẫn nhau sau hơn 1 năm chiến sự khốc liệt.
Hôm 7/4, một quan chức cấp cao của Ukraine nói rằng vụ rò rỉ kế hoạch nói trên có thể là mưu kế của Nga để hạ uy tín cuộc phản công của Ukraine.
Mykhailo Podolyak - cố vấn cho Tổng thống Ukraine Zelensky, thông báo với tờ New York Times: Các tài liệu mật nói trên vừa không chứa đựng kế hoạch thực sự nào về cuộc phản công của Ukraine vừa mang "đầy các thông tin hư cấu".
Ông Podolyak nhận định: "Không chút nghi ngờ gì nữa, đây là một yếu tố của cuộc chiến tổng hợp... Nga đang nỗ lực gây ảnh hưởng lên xã hội Ukraine, gieo rắc nỗi sợ và nghi ngờ".
Trung tá Yurii Bereza - tiểu đoàn trưởng Vệ binh quốc gia Ukraine nhận xét rằng chiến tranh thông tin giữa Nga và Ukraine hiện đậm đặc đến mức "chúng tôi không còn xác định được đâu là thực, đâu là giả ". Viên trung tá này nhận định thêm: "Chúng tôi đang ở giai đoạn chiến sự mà chiến tranh thông tin đôi lúc còn quan trọng hơn các đụng độ trực tiếp trên mặt trận".
Mặc dù các quan chức Ukraine tuyên bố như vậy, vẫn có dấu hiệu quân đội Ukraine đang áp dụng các biện pháp thắt chặt bảo mật sau các vụ rò rỉ.
Cũng hôm 6/4, trong cuộc họp thường kỳ với giới tướng lĩnh để thảo luận diễn biến trên chiến trường, Tổng thống Zelensky và các viên chỉ huy Ukraine "đã tập trung vào các biện pháp ngăn ngừa rò rỉ thông tin liên quan đến kế hoạch của các lực lượng quốc phòng Ukraine", theo một thông cáo của Văn phòng tổng thống Ukraine.
Giới phân tích quân sự phương Tây cho rằng các tài liệu này có thể đã được chỉnh sửa ở một số phần so với bản gốc, theo hướng có lợi cho Nga.
Trong khi đó, các blogger quân sự thân Nga lại cảnh báo chớ tin vào thông tin trong các "tài liệu mật" đó. Một blogger còn nói rằng vụ rò rỉ này là tác phẩm "của tình báo phương Tây nhằm đánh lạc hướng Bộ tư lệnh của chúng ta". Truyền thông nhà nước Nga cũng tỏ ra nghi ngờ về "tài liệu mật" bị "rò rỉ".
Một vài blogger quân sự có ảnh hưởng của Nga lưu ý rằng vụ rò rỉ xảy ra khi hai phe đang chuẩn bị cho chiến sự ác liệt hơn.
Một đăng tải trên kênh Telegram gắn với hãng quân sự tư nhân Wagner (Nga) có nêu: "Chúng ta không nên loại trừ xác suất cao vụ rò rỉ thông tin mật này xảy ra vào đúng lúc chiến sự gia tăng, là hoạt động tung tin giả của tình báo phương Tây nhằm đánh lạc hướng Bộ chỉ huy của chúng ta trong nhận diện chiến lược của đối phương trong cuộc phản công sắp tới".
Một blogger quân sự khác của Nga (sử dụng bút danh Starshe Eddy) nói rằng Ukraine và các đồng minh của họ đang cố gắng tạo ra "màn sương chiến tranh".
Nội dung "rò rỉ"
Vụ rò rỉ xảy ra vào thời điểm sắp có cuộc tập trận Defender 2023 của NATO (vào cuối tháng 4) và được một số người xem là bình phong để phương Tây cung cấp, hỗ trợ cho các đơn vị quân sự của Ukraine.
Đáng lưu ý, các tài liệu đó chứa đựng không chỉ lịch trình cung cấp vũ khí đạn dược NATO cho các đơn vị Ukraine mà còn cả thông tin về cấu trúc các tiểu đoàn, lữ đoàn được cho là đang chuẩn bị cho chiến dịch phản công của Ukraine.
Tài liệu đề ngày 1/3 cho biết các lữ đoàn Ukraine cần 253 xe tăng, hơn 380 xe chiến đấu bộ binh và xe thiết giáp chở quân, 480 xe quân sự, 147 khẩu pháo... để thực hiện cuộc tiến công.
Có một số dấu hiệu thông tin không khả tín như tài liệu nói rằng trong số 9 lữ đoàn Ukraine sẽ được huấn luyện theo tiêu chuẩn Mỹ và NATO vào ngày 31/3 và 30/4, có 5 lữ đoàn chưa được huấn luyện chút nào. Việc có những đơn vị lớn với mức độ sẵn sàng chiến đấu bằng zero như vậy là điều khó xảy ra.../.