Tỷ phú Bernard Arnault, nhà sáng lập 73 tuổi của LVMH đang nỗ lực để củng cố quyền kiểm soát của gia đình ông với tập đoàn kinh doanh hàng xa xỉ lớn nhất thế giới và ngăn chặn tình trạng đấu đá xảy ra giữa các con của mình. Theo những gì đã xảy ra ở các gia tộc lớn từ Murdoch, Koch cho đến Ambani, quá trình này gặp phải rất nhiều khó khăn.
Kế hoạch riêng của tỷ phú Bernard Arnault
Trong năm vừa qua, nhiều trong số những động thái ông đưa ra đã né tránh được sự chú ý của truyền thông. Trọng tâm trong kế hoạch của ông Arnault là thành lập một công ty cổ phần mới, quyền kiểm soát được chia đều cho 5 người con.
Công ty này đã có ảnh huởng đến các quyết định lớn của tập đoàn xa xỉ và là phương tiên mà vị tỷ phú hy vọng sẽ ngăn chặn được sự chia rẽ của những người thừa kế. Ngoài ra, ông cũng muốn đảm bảo rằng LVMH Moet Hennessy Louis Vuitton vẫn nằm trong sự kiểm soát của gia đình ông trong nhiều thập kỷ tới.
Tỷ phú Bernard Arnault và vợ Helene Mercier.
Trong khi đó, vị trí CEO của LVMH cho đến nay vẫn chưa được tiết lộ, liệu 1 trong 5 người con có thay thế ông với vai trò này hay không. Các ứng viên tiềm năng sẽ là Delphine (47 tuổi), Antoine (45 tuổi), Alexandre (30 tuổi), Frederic (28 tuổi) và Jean (24 tuổi).
Những lời đồn đoán về cuộc chiến giành quyền kế vị ở LVMH sôi nổi trở lại khi Delphine được thăng chức đầu tháng 1 và điều hành thương hiệu Christian Dior Couture và Antoine trở thành CEO của một công ty cổ phần thuộc LVMH. Cả 2 đã làm việc chăm chỉ trong nhiều thập kỷ để đứng ở vị trí này. 3 người em còn lại cũng có sự thăng tiến.
Ông chủ của LVMH cho đến nay vẫn chưa có ý định từ chức. Vào tháng 4, Arnault đã tăng tuổi nghỉ hưu của mình thêm 5 tuổi lên 80. Các nhà quan sát cũng đánh giá cao tình trạng sức khỏe của ông. Tại buổi thuyết trình công bố kết quả kinh doanh vào tháng trước, ông đã né tránh những câu hỏi về vấn đề kế vị.
Các thương hiệu đóng góp vào lợi nhuận của LVMH bao nhiêu?
Theo nguồn tin thân cận, kế hoạch giao lại công việc kinh doanh cho các con của ông chủ của LVMH sẽ là nỗ lực nhằm tránh những vấn đề tranh chấp từng xảy ra ở các gia đình giàu có khác. Ví dụ như ở châu Á, gia tộc Ambani của Ấn Độ đã chứng kiến những mâu thuẫn lớn khi vị tỷ phú này ra đi mà không để lại di chúc, khiến sự đấu đá của 2 người con trai kéo dài trong nhiều năm. Song, các con của Arnault cho đến nay vẫn không có ai tỏ ra phản đối việc tham gia vào việc kinh doanh của gia đình.
Đà tăng trưởng ấn tượng của LVMH, được thúc đẩy bởi nhu cầu trên toàn thế giới với 75 thương hiệu có tiếng từ Fendi, LV cho đến Tiffany & Co., đã giúp LVMH trở thành doanh nghiệp có giá trị lớn nhất châu Âu, với hơn 400 tỷ euro (433 tỷ USD).
Tài sản của ông Arnault đã tăng gần 34 tỷ USD trong năm nay và được Bloomberg Billionaires Index định giá ở mức 196 tỷ USD. Năm ngoái, trong một hồ sơ chứng khoán dài 4 trang, ông đã vạch ra kế hoạch về quyền sở hữu của LVMH sau khi tổ chức lại công ty cổ phần là Agache. Agache kiểm soát Christian Dior và nắm giữ 41% cổ phần trong LVMH. Gia đình Arnault sở hữu 48% cổ phần của LVMH và có gần 64% quyền biểu quyết, tức là cơ hội cho "người ngoài" nắm quyền kiểm soát thực tế là con số 0.
Theo Philippe Pele-Clamour - phó giáo sư tại Trường Kinh doanh HEC Paris, điều quan trọng mà những người thừa kế phải hiểu là nếu có bất hòa thì hoạt động của cả doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng. Vấn đề còn phức tạp hơn ở thế hệ sau đó là thế hệ của những người cháu.
Yếu tố quan trọng trong kế hoạch của ông Arnault là chuyển đổi Agache thành một công ty liên doanh trách nhiệm hữu hạn, cấu trúc cho phép 1 cổ đông nắm giữ cổ phần tương đối nhỏ nhưng có ảnh hưởng lớn. Một ví dụ tương tự ở Pháp là tập đoàn truyền thông Lagardere, cho phép Arnaud Lagardere - thế hệ thứ 2, giữ quyền kiểm soát tập đoàn chỉ với 7% cổ phần.
Nhà sáng lập của LVMH có kế hoạch lãnh đạo Agache cho đến khi công ty mới thành lập là Agache Commandite SAS quyết định cho ông thôi chức và chuyển giao quyền lực. Tỷ lệ nắm giữ của các con ông Arnault trong công ty này là bằng nhau. Trên thực tế, trong tình huống cần thiết, những điều kiện bí mật sẽ được đặt ra để kích hoạt quá trình chuyển đổi, giúp ông Arnault nắm quyền kiểm soát chắc chắn trong tương lai gần.
Delphine Arnault.
Ở Agache Commandite, vị trí chủ tịch sẽ luân phiên trong 2 năm tới, Delphine là người đảm nhận vai trò này đầu tiên và HĐQT gồm 5 thành viên để đảm bảo sự cân bằng quyền lực giữa các con của ông Arnault. Các quyết định quan trọng khi cha của họ qua đời hay thay đổi chiến lược lớn tại Christian Dior hay LVMH sẽ cần sự đồng thuận của HĐQT.
Arnault từ lâu đã tổ chức các cuộc họp thường xuyên với các con tại trụ sở của LVMH để thảo luận về việc kinh doanh. Song, ở kế hoạch mới, ông yêu cầu các con phải tham gia vào những quyết định lớn và có hiệu lực ngay lập tức đến đế chế kinh doanh.
Dù có quyền lực lớn với Agache nhưng một số quyết định quan trọng như liên quan đến LVMH (việc bổ nhiệm, bãi nhiệm thành viên HĐQT, nhân sự cấp cao) sẽ cần tham khảo ý kiến của các con ông Arnault thông qua Agache Commandite. Điều này sẽ được duy trì ít nhất là trong thập kỷ tới hoặc đến khi ông Arnault không còn nắm quyền lãnh đạo.
Các con của ông Arnault không được bán cổ phần trong Agache Commandite trong 30 năm nếu không có sự chấp thuận của HĐQT và không một đối tác nào của công ty được phép là "người ngoài". Sau đó, chỉ những hậu duệ chính thức của ông Arnault mới có thể nắm giữ cổ phần.
Cho đến nay, các nhà đầu tư của LVMH vẫn không phản đối với cách sắp xếp của ông Arnault, hài lòng với hoạt động kinh doanh của các thương hiệu và triển vọng tăng trưởng sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại.
Vấn đề của các công ty gia đình
Việc các gia đình có thể duy trì sự giàu có trong thời gian dài là tương đối ít. Ở Mỹ, trong đó có gia tộc Mars và gia tộc kinh doanh nông nghiệp nổi tiếng là Cargill-MacMillans đã "giữ" được khối tài sản khổng lồ suốt 5 và 7 thế hệ. Tại Pháp, gia tộc đứng sau Hermes đã củng cố quyền kiểm soát và đưa hậu duệ đời thứ 6 lên làm CEO và tận hưởng thành quả của việc giá cổ phiếu tăng gần 900% kể từ tháng 10/2010.
Alexandre, Antoine và Frederic.
Tuy nhiên, ngay cả khi có thể duy trì sự hài hoà, thì kết quả lợi nhuận không phải lúc nào cũng như ý. Nhà quản lý quỹ Carmignac nghiên cứu về cổ phiếu của hàng trăm doanh nghiệp gia đình, nhận thấy rằng từ tháng 1/2004 đến 10/2022, các cổ phiếu này có thành tích tốt hơn các doanh nghiệp không thuộc gia đình. Tuy nhiên, dần dần, lợi nhuận của họ lại giảm dần và các công ty thuộc sở hữu gia đình do thế hệ thứ nhất lãi gần gấp đôi so với các công ty do thế hệ thứ 5 điều hành.
Những người con của Arnault vẫn chưa được tin tưởng để điều hành các công ty chiếm phần lớn lợi nhuận của LVMH. Các công ty này phần lớn vẫn do những phụ tá thân cận không phải thành viên gia đình ông Arnault lãnh đạo.
Doanh thu của LV - thương hiệu lớn nhất của LVMH, đã vượt 20 tỷ euro vào năm ngoái. Trong nhiều thập kỷ qua, LV được điều hành bởi Michael Burke và hiện được Pietro Beccari lãnh đạo. Dù không công bố lợi nhuận của từng thương hiệu, nhưng các nhà phân tích của HSBC cho biết LV có lợi nhuận đứng đầu trong LVMH với ước tính 11 tỷ euro vào năm 2022, gấp đôi so với Dior Couture.
Dù một số ý kiến cho rằng có sự cạnh tranh giữa Alexandre và Frederic (2 người con gần bằng tuổi nhau), nhưng đây có thể là một điều lành mạnh với sự kiểm soát của ông Arnault.
"Ông trùm" đồ hiệu vẫn duy trì sự cạnh tranh giữa các thương hiệu mà mình sở hữu. Hồi tháng 10, ông từng cho biết: "Không có thương hiệu nào tôi đặc biệt yêu thích nhiều hơn. Làm sao có thể nói rằng mình yêu quý ai nhất trong số những đứa con của mình?"
Tham khảo Bloomberg