Được chế tạo cách đây hơn 2.000 năm, nhưng thanh kiếm của Việt Vương Câu Tiễn (Cùng với Vệ, Ngô, Tề, Sở và nhiều nước khác, Việt chư hầu cuối thời kỳ Xuân Thu trong lịch sử Trung Quốc) vẫn vô cùng sắc bén và không hề có dấu hiệu bị xỉn màu hay hoen gỉ.
Khả năng thách thức thời gian của thanh kiếm cổ nghìn năm này thực sự là hiếm thấy so với những cổ vật từng được phát hiện trước đó.
Theo đó, vào năm 1965, khi tiến hành một cuộc khảo sát ở tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc), cách khu tàn tích thành cổ Tế Nam (kinh đô trước kia của nhà Chu) chỉ 7km, các nhà khảo cổ đã phát hiện thấy 50 ngôi mộ thuộc thời kỳ Xuân Thu (722-481 TCN).
Trong quá trình khai quật, các nhà nghiên cứu phát hiện thanh kiếm Câu Tiễn trong một chiếc hộp gỗ kín được đặt bên cạnh bộ hài cốt và hàng nghìn hiện vật khác.
Phân tích các nét chữ khắc và biểu tượng trên thanh kiếm, các nhà nghiên cứu kết luận đây là cổ kiếm của Việt Vương Câu Tiễn (496-465 TCN), một vị vua nổi tiếng thời Xuân Thu trong lịch sử Trung Quốc.
Dài khoảng 55,7 cm, nặng 875 gram, lưỡi kiếm rộng 4,6 cm, chuôi kiếm dài 8,4 cm và trải qua hàng ngàn năm dưới lòng đất trong môi trường ẩm thấp, nhưng thanh kiếm Câu Tiễn dường như là "báu vật" thách thức thời gian.
Thanh kiếm cổ đại này kỳ thực không hề giống với những bảo kiếm mà các chuyên gia từng thấy. Không hề có dấu vết gỉ sét và điều này khiến các chuyên gia cảm thấy kinh ngạc.
Kiếm Câu Tiễn chất lượng "thượng hạng", vừa chạm vào đã đứt tay
Trong quá trình khai quật, một nhà khảo cổ đã vô cùng kinh ngạc khi trông thấy thanh kiếm này trong hầm mộ hơn 2.000 năm tuổi. Ông đã nảy ra ý định là thử độ sắc bén của thanh kiếm và trong lúc loay hoay đã bị đứt tay, chảy máu.
Ngoài ra, một thử nghiệm được các nhà khảo cổ học tiến hành, cho thấy thanh kiếm sắc bén này có thể dễ dàng cắt xuyên qua một chồng gồm 20 mảnh giấy.
Bên cạnh độ sắc bén, độ tinh xảo của thanh kiếm là một điều ngạc nhiên với kỹ thuật chế tác kiếm thời bấy giờ. Thanh kiếm Câu Tiễn được xem là kiểu kiếm thẳng đầu tiên được biết đến với hai lưỡi sắc bén như nhau.
Đây được coi là một trong những loại kiếm xuất hiện sớm nhất tại Trung Quốc và có mối liên hệ mật thiết với thần thoại ở quốc gia này.
Phần chuôi kiếm được quấn lụa, trong khi núm kiếm được tạo thành từ 11 hình tròn đồng tâm xếp chồng lên nhau.
Thanh kiếm Câu Tiễn có thành phần đặc biệt, chủ yếu có hàm lượng đồng cao. Ảnh: Ancientcode
Mặc dù có chiều dài tương đối ngắn (55,7 cm) so với những thanh kiếm tương tự trong lịch sử , cổ kiếm của Câu Tiễn có hàm lượng đồng cao, giúp tăng độ bền dẻo và khó gãy hơn.
Bên cạnh đó, lưỡi kiếm được làm bằng thiếc khiến cho kiếm cứng hơn, đồng thời vẫn duy trì được độ sắc bén.
Qua phân tích, các nhà nghiên cứu cũng ngạc nhiên khi phát hiện thành phần của thanh kiếm đặc biệt này còn có một lượng nhỏ các chất sắt (Fe), chì (Pb) và tỷ lệ cao giữa lưu huỳnh (S) và đồng (II) sunfua (CuS) giúp chống gỉ sét.
Phát hiện thấy khả năng chống oxy hóa nhờ sunfat hóa trên bề mặt, cộng thêm do được bảo quản trong vỏ bao kín khí nên thanh kiếm Câu Tiễn vẫn giữ nguyên được những đặc tính và tình trạng tốt, không hề có vết hoen gỉ hệt như lúc vừa mới được rèn.
Tuy nhiên, cho đến nay các nhà nghiên cứu vẫn chưa thể tìm ra công thức và phương pháp chế tác thanh kiếm này của những người thợ "bậc thầy" thời cổ đại.
Bí ẩn những nét chữ khắc trên thân kiếm Câu Tiễn
Việc giải mã những nét chữ cổ được chạm khắc trên thân kiếm đóng vai trò quan trọng trong việc góp phần tìm ra chủ nhân thực sự của cố kiếm này.
Những nét chữ chạm khắc trên thân kiếm rất khó đọc. Ảnh: Wikimedia
Theo đó, các chuyên gia về ngôn ngữ cổ ở Trung Quốc đã dành thời gian phân tích và tìm ra bí ẩn về những bút tích có niên đại hơn 2.000 năm. Cụ thể, trên một mặt của lưỡi kiếm, có hai cột chữ gồm 8 ký tự nằm gần chuôi kiếm, được viết bằng ký tự của Trung Quốc cổ đại rất khó đọc.
Những phân tích ban đầu của các chuyên gia đã giải mã ra được sáu trên tám ký tự, đó là "Việt Vương tự tác dụng kiếm" (hay Vua nước Việt tự chế tác kiếm để dùng). Trong khi đó, hai chữ còn lại nhiều khả năng là tên của nhà vua.
Danh tính của vị vua nước Việt thời Xuân Thu ở Trung Quốc sở hữu thanh gươm quý báu này đã khiến giới khảo cổ học và nhiều học giả nghiên cứu ngôn ngữ cổ tranh luận, vì trong vương triều này từng có chín vị quân chủ trị vì, bao gồm Câu Tiễn, Bất Thọ, Lộc Dĩnh và Chu Câu,...
Tuy nhiên, sau hơn hai tháng, các chuyên gia đã đi đến một sự đồng thuận rằng chủ nhân ban đầu sở hữu thanh kiếm này là Câu Tiễn (tại vị từ 496-465 TCN). Điều này có nghĩa là thanh kiếm này có niên đại khoảng 2.500 năm.
Thanh kiếm Câu Tiễn được đặt trong một hộp gỗ sơn mài và hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.
Thanh kiếm của Việt Vương Câu Tiễn hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc). Ảnh: Wikimedia
Câu Tiễn được coi là một trong những vị vua nổi tiếng trong lịch sử Trung Hoa, người trị vì nước Việt trong thời Xuân Thu (771-476 TCN).
Thời kỳ này vốn nổi tiếng với những cuộc chinh phạt quân sự, các xung đột này đã dẫn tới xu hướng hoàn thiện, kiện toàn về vũ khí đến mức chúng thường có độ bền và khả năng sát thương rất cao.
Để chế tạo ra loại vũ khí có uy lực, có thể trường tồn hàng thế kỷ như vậy thì cần phải được rèn luyện trong nhiều năm.
Việt Vương Câu Tiễn cũng nổi tiếng với câu chuyện tranh giành quyền lực với Ngô Vương Phù Sai. Ban đầu, vương quốc của Câu Tiễn bị Ngô Vương Phù Sai đánh bại và chính bản thân ông và vợ phải sang nước Ngô làm con tin.
Tuy nhiên, sau quá trình nằm gai nếm mật gian khổ, Việt Vương Câu Tiễn và đội quân của ông đã phục thù thành công, đánh bại nước Ngô.
Tham khảo nguồn: Ancientorigins, Ancientcode