Ông Vũ Văn Hợp, Chánh văn phòng, người phát ngôn UBND tỉnh Quảng Ninh, cho hay UBND tỉnh vừa phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đối với 2 dự án cải tạo, nâng cấp bến cập tàu tại động Mê Cung và hang Tiên Ông trên vịnh Hạ Long.
Hai công trình này tiếp tục được thi công, hoàn thiện sau đúng 1 ngày bị chính UBND tỉnh Quảng Ninh "tuýt còi".
"Tuýt còi" rồi phê duyệt cấp tốc
Trong 2 bản phê duyệt báo cáo ĐTM nêu rõ phạm vi báo cáo không đánh giá những tác động lên môi trường cho việc tập kết máy móc, thiết bị chuẩn bị cho công tác thi công. Lý do là chủ dự án đã thực hiện trước khi báo cáo ĐTM này được phê duyệt.
Trước đó, ngày 23-5, UBND tỉnh Quảng Ninh phát đi Văn bản 3440 yêu cầu TP Hạ Long dừng thi công cải tạo, nâng cấp bến cập tàu động Mê Cung và hang Tiên Ông để chờ hoàn tất bản báo cáo đánh giá ĐTM. Thời điểm đó, cả 2 công trình này đã được thi công gần như hoàn thiện.
Ban Quản lý vịnh Hạ Long khẳng định trước khi thi công, 2 công trình đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) và UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt.
Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Người Lao Động, từ đầu năm 2019, Ban Quản lý vịnh Hạ Long đã bỏ qua ĐTM đối với 2 công trình xây dựng trong vùng lõi di sản để tập kết máy móc, thiết bị cơ giới hiện đại khoan cọc đổ bê-tông xuống vịnh. Điều này ít nhiều đã ảnh hưởng đến cảnh quan thiên nhiên hoang sơ của thắng cảnh.
Ghi nhận hiện trường cho thấy tại cửa hang Tiên Ông có một máy ép cọc đang hoạt động hết công suất. Gần phía cửa hang, nhiều chiếc cọc thẳng đứng đã được đóng xuống. Gần đó là đống vật liệu, sắt thép nằm ngổn ngang, cả trên khu vực núi đá của hang Tiên Ông.
Trong khi đó, tại cửa động Mê Cung, một bến cập tàu có diện tích hơn 100 m2 đã sắp hoàn thiện. Theo người dân địa phương, để xây dựng được bến cập tàu này, đơn vị thi công có thể phải khoan, đóng cọc và đổ hàng trăm mét khối bê-tông xuống vịnh Hạ Long.
Qua tìm hiểu quy mô của 2 dự án tại động Mê Cung và hang Tiên Ông được biết cao trình đỉnh bến là 4,62 m, cao trình đáy biển tối thiểu là 2,4 m, cao độ bậc thang là 2,1 m. Kết cấu bến dạng bê-tông cọc cao dài, hệ dầm bản bê-tông cốt thép trên nền cọc khoan nhồi đường kính 80 cm. Bến rộng 14,8 m, dài 34 m.
Trả lời báo chí, ông Phạm Đình Huỳnh, Phó trưởng Ban Quản lý vịnh Hạ Long, cũng thừa nhận những thực trạng trên, song khẳng định đây không phải là những dự án "chui".
Xây gấp để tránh mùa mưa
Đại diện Ban Quản lý vịnh Hạ Long cho biết do đặc thù thi công tại môi trường biển đảo gặp nhiều khó khăn, đồng thời để bảo đảm an toàn cho khách du lịch, các công trình phải được triển khai thi công và hoàn thiện trước mùa mưa bão.
Do vậy, Ban Quản lý vịnh Hạ Long đã triển khai trang thiết bị, phương tiện để phục vụ thi công công trình bến Mê Cung và bến Tiên Ông trước khi có phê duyệt báo cáo ĐTM. Tuy nhiên, việc xây dựng, cải tạo, nâng cấp 2 bến cập tàu trên đã được thông qua, xin ý kiến các bộ, ban, ngành cùng tổ chức UNESCO.
Ngoài 2 địa điểm này, ngay giữa vùng lõi di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long cũng mọc lên hàng loạt công trình kè đầm chưa được cấp phép ở đảo Đầu Gỗ, hang Hanh, hòn Vụng Ba Cửa, hòn Vụng Ong, hòn Vụng Hà…
Trong báo cáo ngày 27-5 gửi UBND tỉnh Quảng Ninh, Ban Quản lý vịnh Hạ Long cho biết đây là các công trình đã được xây dựng và bỏ hoang từ năm 1990. UBND tỉnh Quảng Ninh đã đồng ý cho đơn vị này chủ động phá dỡ.
Ban Quản lý vịnh Hạ Long cũng thừa nhận các công trình xây dựng bến cập tàu tại khu vực Hòn Cỏ và tại hòn Cây Chanh (khu vực hang Thầy) do Công ty CP du thuyền Đông Dương thực hiện cũng chưa được cấp phép. Ban Quản lý vịnh Hạ Long đề nghị TP Hạ Long yêu cầu công ty này khắc phục những sai phạm, di chuyển toàn bộ trang thiết bị ra khỏi khu vực này.
Đối với công trình người dân tự ý xây dựng tại khu vực di tích lịch sử, văn hóa đền Bà Men, nơi ngư dân trên vịnh Hạ Long thực hiện tín ngưỡng đi biển, Ban Quản lý vịnh Hạ Long đã đề nghị UBND TP Hạ Long chỉ đạo các đơn vị liên quan xử lý vi phạm và hướng dẫn bà con hoàn thành các thủ tục để vừa bảo đảm công trình tín ngưỡng vừa thuận lợi cho công tác quản lý nhà nước.
Bộ VH-TT-DL yêu cầu báo cáo
Trước sự việc một số công trình xây dựng tại vùng lõi vịnh Hạ Long chưa đủ giấy phép hoặc không có giấy phép đang tác động tiêu cực tới cảnh quan, môi trường di sản thiên nhiên thế giới, ngày 25-5, đoàn công tác của Bộ VH-TT-DL đã làm việc với các cơ quan, đơn vị liên quan của tỉnh Quảng Ninh.
Tại buổi làm việc, đoàn công tác yêu cầu tỉnh rà soát toàn bộ thủ tục và các vấn đề liên quan tới các công trình xây dựng trên vịnh này, báo cáo bộ trưởng Bộ VH-TT-DL.