Di chuyển từ Trà Vinh tới Sóc Trăng vào chiều tối ngày 16/9, rạng sáng 17/9, ngay từ lúc 4h, đoàn Hành trình Từ Trái Tim đã có mặt tại chợ nổi Ngã Năm - một chợ đầu mối buôn bán lúc rạng sáng trên sông nước nổi tiếng tại Sóc Trăng.
Đồng hành cùng Hành trình Từ Trái Tim trao gửi những cuốn sách quý đổi đời đến các tiểu thương buôn bán trên sông, chúng tôi có cơ hội được lắng nghe nhiều tâm sự xúc động của người dân nơi đây. Ít ai ngờ, trên chợ nổi của tỉnh nghèo nhất ĐBSCL (24,31% dân số là hộ nghèo - trích báo cáo Cục thống kê Sóc Trăng đầu năm 2018 - PV), người dân lại khát khao tri thức và trân quý những cuốn sách quý nhiều đến vậy.
"Tui bỏ chợ lên Bình Dương mua sách, người ta nói tui khùng. Kệ chớ, mình không sợ đói ăn, đói mặc mà lo nhất con cháu mình nó đói tri thức"
Ở Sóc Trăng có những người, hàng tháng dù bận rộn buôn bán tới đâu cũng dành ra 1 ngày lên tận TP Bình Dương, lựa những cuốn sách hay mua tặng cho con cháu. Họ bỏ tiền mua sách, đi đường xa tới vậy chỉ vì lo lắng cho tương lai con em mình.
"Người ta hổng có sợ con cháu mình đói ăn mà ngại nhất tụi nó nghèo tri thức. Trên đời này, nghèo tri thức là nghèo hết mọi thứ, nghèo cả tình yêu, tiền bạc. Cái nghèo ấy nó là cái hèn, cái bóng đè ghê gớm nhứt", dì Đan, một tiểu thương cất buôn chuối trên sông, nói.
Tiền bán chuối chẳng kiếm được là bao, dì Đan vẫn phải sấp ngửa làm thêm ruộng vườn mới đủ chi phí trang trải cuộc sống. Ở chợ nổi Ngã Năm này, đồ ăn thức uống rẻ như cho. Một tô bún nước lèo đầy ú giá chỉ 15.000 đồng, ly cà phê thơm giá chỉ 5 ngàn, bó rau, nải chuối giá chỉ 2-3 ngàn. Nên để sống khỏe, có tiền lo cho con cháu ăn học nên người, với dì Đan đâu phải chuyện đơn giản.
Mỗi ngày dì Đan đều thức dậy từ 2h sáng, chèo ghe đi nhập buôn trái cây trên sông rồi về nhà, phân phát lại cho tiểu thương bán lẻ. Công việc vất vả kết thúc lúc 11h trưa, tới chiều, dì lại ra ruộng làm lúa.
Dì Đan, một tiểu thương ở chợ nổi Ngã Năm, nhận sách do đoàn công tác Hành trình Từ Trái Tim trao tặng.
- Dì có cháu học đại học luôn rồi, giờ nhiều tuổi, sao không để các con phụng dưỡng?
- Hổng được đâu! Tội nghiệp á, mình còn đi mần ăn được thì phải đi chớ sao bắt con nuôi? Với lại tui đi kiếm tiền để tháng lần lại lên Bình Dương mua sách cho tụi nhỏ hà!
- Dì Đan mua sách hết nhiêu tiền một tháng? Mà sao lại phải lên tận Bình Dương?
- Hổng kể thêm tiền xe cộ, cỡ chắc tốn 200.000-300.000 đồng à. Sách ở tỉnh lẻ chán lắm, toàn sách truyện thôi. Phải lên tỉnh lớn mới nhiều sách quý, các loại từ điển, sách dạy kinh tế, kỹ năng sống nhiều lắm.
- Bỏ tiền ra lên tận Bình Dương mua sách vậy có ai nói dì không?
- Có chớ! Trời ơi, mấy cái người hổng có quý sách người ta bảo tui khùng. Kìa cái ông kia kia kìa, ổng la tui già rồi, mần ăn chi cho cực để tháng tháng lại đi xa, cõng ba cái thứ giấy lộn về. (Cười) Kệ chớ, không có sách hay, con cháu mình nó đói tri thức thì làm sao?
- Sao dì Đan không cho cháu tiền để tụi nó tự đi mua sách. Mắc gì phải cất công đi xa tới lận?
- Thằng cháu tui nó học đại học trên TP Bình Dương nè. Nhỏ mê sách dữ hà. Nhưng nó quý là quý cái tình mình chắt chiu đem tặng, nó thương cái công mình lên tận nơi coi cháu mình học hành ra làm sao.
Người dân ở chợ nổi Ngã Năm, Sóc Trăng rất vui mừng, hồ hởi khi nhận sách từ Hành trình Từ Trái Tim.
Nói rồi dì Năm nhìn quanh ra chợ nổi Ngã Năm. Vùng này (cách TP Sóc Trăng chừng 60km) nơi đây là địa điểm buôn bán sầm uất nhất. Chợ là điểm giao của năm con sông theo các ngả, gồm Cà Mau lên, Vĩnh Quới vào, Long Mỹ, Thanh Trị qua và Phụng Hiệp xuống. Đây là một trong những chợ nổi lâu đời, nhộn nhịp nhất đồng bằng sông Cửu Long.
Nhìn tụi học sinh mặc áo trắng, ngồi trên ghe chạy qua sông tới trường, dì Đan mỉm cười: "Sóc Trăng nghèo nhưng người ta trọng tri thức. Ai ham sách, ai hiểu biết nhiều người ta quý, người ta thương. Mà sao tui phải cất công đi xa mua sách hà? Ừ thì mình cũng muốn được con cháu nó thương và truyền cho tụi trẻ cái lòng ham đọc sách. Tặng sách nó khác tặng tiền nhiều lắm chớ!
"Sách ông Vũ tặng hay lắm, tôi muốn xin thêm vài cuốn tặng cho hàng xóm có được không?"
Sáng sớm khi đoàn Hành trình Từ Trái Tim ghé chợ nổi Ngã Năm, vùng sông nước như bừng lên sức sống mới. Nhận những cuốn sách quý, ai cũng háo hức cảm ơn và nở nụ cười tươi rói. Có cô bán hàng rau củ trên sông còn nhanh tay, nhặt một vốc những chùm nho to nhất tặng cho đoàn công tác.
Riêng dì Đan được nhận tới hơn chục cuốn, có đủ 5 đầu sách quý gồm: Đắc nhân tâm, Nghĩ giàu làm giàu, Không bao giờ thất bại - Tất cả là thử thách, Khuyến học, Quốc gia khởi nghiệp... Dì cười không ngớt và gương mặt buồn bã vì chưa mua được đầy ghe chuối từ sáng tan biến đi đâu mất.
Học sinh Sóc Trăng đi học bằng ghe.
"Nãy có mấy cô hỏi mua thêm chuối hông mà tui mải đọc sách tôi hông có buồn trả lời lun. Sách ông Vũ tặng hay lắm, tôi sẽ đọc hết rồi mới tặng lại cho cháu nội. Tiện thể cô cho tui hỏi nè, tui muốn xin thêm mấy chục cuốn nữa tui tặng cho hàng xóm có được hông?", dì Đan vừa hỏi vừa cười với ánh mắt háo hức, hơi chút ngại ngùng.
"Trung Nguyên cái gì không có chứ sách với cà phê chắc nhiều lắm hà", một người đàn ông ở thuyền kế bên nói vọng vào. Những tiểu thương ở gần đó cười vang một vùng sóng nước.
Anh Ngô Khánh Nguyên (một người vừa được dì Đan tặng lại những cuốn sách từ Hành trình Từ Trái Tim) chia sẻ: "Tui vừa đọc qua thư ngỏ sách Nghĩ giàu làm giàu của ông Vũ, thấy sao xúc động quá. Công nhận cái tầm nhìn của ổng rộng lớn thiệt. Người ta muốn trang bị tri thức cho người mình đứng lên tầm cao của thế giới chứ không chỉ dạy cho dân mình giỏi làm ăn, sinh kế ở quanh mảnh đất chật hẹp".
Một số hình ảnh khác ghi lại trong chuyến đi tặng sách của Hành trình Từ Trái Tim tại chợ nổi Ngã Năm.
Khi anh Nguyên vừa đọc xong những trang sách đầu tiên trong cuốn Nghĩ giàu làm giàu thì những chiếc ghe cuối cùng chở học sinh đi học cũng cập bến. Mấy đứa nhỏ bận áo trắng, đeo khăn quàng đỏ tíu tít cười nói. Có thể ngày hôm nay, các em chưa quá bận tâm đến chuyện làm giàu, kiến quốc... nhưng tinh thần ấy khi được thấm nhuần bởi các bậc phụ huynh, cuộc đời các em chắc chắn sẽ thay đổi.
Anh Nguyên có con học lớp 10 và lớp 1. Sáng nay 2 đứa nhỏ cũng vừa tới trường. Trên chiếc ghe nhỏ buôn trái cây, anh đứng lặng nhìn ra bờ sông chia 5 ngả, tay vẫn giữ chặt cuốn Nghĩ giàu làm giàu với đôi mắt tràn đầy hy vọng mới.
Ở chợ nổi này, dù người dân không giàu nhưng cái thi vị, cái không khí rất riêng, rất đỗi miền Tây và lòng yêu mến, tôn thờ thượng tôn tri thức của người dân thực đã khiến chúng tôi vừa thấy dễ thương, vừa thấy nể phục.
Những hình ảnh ghi lại trên đường đoàn Hành trình Từ Trái Tim di chuyển từ Sóc Trăng tới Bạc Liêu.
Trong ngày 17/9, cùng với việc đến trao sách tại chợ nổi Ngã Năm, Hành trình Từ Trái Tim đã trao sách kết hợp với tổ chức tọa đàm văn hóa đọc, chia sẻ hệ thức thành công tại Thư viện tỉnh Sóc Trăng và trường CĐ Sư phạm Sóc Trăng. Ngày 18/9, đoàn sẽ có nhiều hoạt động khác với sự đồng hành của các Hoa hậu, người đẹp nổi tiếng.
