Giả sử vì một lý do nào đó mà Elon Musk bất ngờ thất nghiệp và phải đi xin việc, vị (cựu) CEO của Space X bây giờ có thể ghi thêm một dòng vào CV của mình. Ông ấy vừa có một nghiên cứu khoa học đăng trên tạp chí top đầu Nature Communications dưới cương vị đồng tác giả.
Khác với lĩnh vực "tủ" của Musk là xe điện, tên lửa và các kế hoạch thôn tính vũ trụ, đề tài nghiên cứu lần này của Elon là... kháng thể COVID-19.
Tất nhiên, và cũng thật may Musk không phải là người chấp bút chính cho nghiên cứu mới về COVID-19 này. Trong thời gian đầu của đại dịch, CEO của SpaceX đã có rất nhiều góc nhìn sai lệch về căn bệnh mà virus SARS-CoV-2 gây ra.
Vào tháng 3 năm 2020, trong thời kỳ đỉnh dịch COVID-19 đầu tiên, Musk gửi một email tới toàn bộ nhân viên của SpaceX nói rằng tỷ lệ chết vì tai nạn giao thông của họ còn cao hơn tỷ lệ có thể tử vong vì COVID-19. Đồng nghĩa với đó, Musk không thấy virus SARS-CoV-2 có gì đáng sợ và nó không thể nằm trong top 100 nguy cơ sức khỏe hàng đầu ở Mỹ.
Sau email đó, Musk tiếp tục đăng tải liên tiếp những dòng trạng thái trên Twitter, một trong số đó dự đoán rằng nước Mỹ "sẽ gần như không có ca bệnh mới vào cuối tháng 4 năm 2020". Kết quả như chúng ta đã thấy, Mỹ hiện là quốc gia có số ca mắc COVID-19 nhiều nhất thế giới với hơn 28 triệu người nhiễm bệnh và hơn 500.000 ca tử vong.
Bản thân Elon Musk cũng bị nhiễm COVID-19 vào tháng 11 năm 2020. Tuy nhiên, rất may là ông chỉ mắc các triệu chứng nhẹ và đã khỏi bệnh sau đó.
Bắt đầu từ chuyện Tesla và SpaceX muốn mở cửa xuyên đại dịch
Trở lại với nghiên cứu mới về COVID-19. Nó đã được thực hiện bởi một nhóm gồm 30 đồng tác giả đến từ các trường đại học và cơ sở nghiên cứu danh tiếng như MIT, Harvard, Trung tâm Y tế Beth Israel, Trung tâm Y tế Howard Hughes và bộ phận y tế của riêng SpaceX.
Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, quỹ từ thiện của Elon Musk, Quỹ dành riêng cho đại dịch COVID-19 của Bill Gates và Viện Nghiên cứu Dịch thuật về Sức khỏe Không gian của NASA là những nhà tài trợ cho công trình khoa học này.
Và nó được thực hiện ngay tại SpaceX, trên 4.300 tình nguyện viên chính là các công nhân làm việc tại cơ sở Space Exploration Technologies Corp, Nam California.
Nghiên cứu này có vẻ như phục vụ một ý định của Elon Musk. Chúng ta biết vào tháng 4 năm ngoái, ông ấy đã không chịu đóng cửa các nhà máy Tesla của mình giữa lệnh phong tỏa vì COVID-19 tại Mỹ. Bản thân SpaceX cũng đang có một dự án phóng tên lửa quan trọng. Do đó, việc mở cửa nhà máy sẽ yêu cầu một nghiên cứu miễn dịch trên tập thể công nhân.
SpaceX sau đó đã liên hệ với Eric Nilles, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Harvard để thực hiện ý tưởng nghiên cứu này. Nilles sau đó đã tìm kiếm thêm sự trợ giúp của tiến sĩ Galit Alter tại MIT, chính là người đã phát minh ra các xét nghiệm kháng thể COVID-19 thông lượng cao hồi đầu đại dịch.
Cùng với giám đốc y tế của SpaceX, Anil Menon, họ đã thiết kế ra một chương trình nghiên cứu thử nghiệm trên các công nhân của SpaceX.
Các nhà nghiên cứu đã làm gì?
SpaceX đã tuyển dụng hơn 4.300 công nhân từ California đến Florida, những người sẵn sàng xét nghiệm máu hàng tháng để tham gia nghiên cứu bắt đầu từ tháng Tư.
Là một đơn vị có sứ mệnh đưa con người vào không gian, SpaceX có một điểm mạnh ngay trước khi đại dịch COVID-19 diễn ra. Đó là họ có một bộ phận y tế riêng điều hành một chuỗi các trạm y tế tại tất cả các cơ sở của SpaceX trên khắp nước Mỹ.
Tiến sĩ Menon đã sử dụng một số cơ sở vật chất này để nhanh chóng mở rộng các trạm lấy máu và tuyển dụng các bác sĩ thực tập từ các bệnh viện địa phương tham gia thu thập mẫu xét nghiệm kháng thể cho công nhân.
Kết quả cho thấy khoảng 300 công nhân của SpaceX đã bị nhiễm COVID-19 trong đại dịch. Các nhà nghiên cứu tiếp tục thu thập dữ liệu chuyên sâu trên 120 người để tìm hiểu về mức độ kháng thể và khả năng tái nhiễm bệnh của họ.
Họ cho biết đã tìm thấy một số ngưỡng kháng thể có thể bảo vệ những người đã từng nhiễm COVID-19, mặc dù "mức độ chính xác [...] liên quan đến việc bảo vệ khỏi tái nhiễm vẫn chưa rõ ràng".
Tiến sĩ Galit Alter giải thích: "Con người có thể có kháng thể, nhưng không có nghĩa cứ có kháng thể là họ sẽ miễn dịch với COVID-19. Nghiên cứu cho thấy những người mắc COVID-19 với ít triệu chứng và triệu chứng nhẹ hơn thì tạo ra ít kháng thể hơn và do đó ít có khả năng đạt được ngưỡng miễn dịch lâu dài hơn".
Trong quá trình này, một số cơ sở của SpaceX được phát hiện có tỷ lệ nhiễm bệnh cao hơn. Ví dụ như ở Texas, có tới 12% công nhân SpaceX bị nhiễm COVID-19 so với mức 3% ở các cơ sở khác. Điều này đã buộc họ phải có chiến lược phòng ngừa mới.
Ví dụ, những công nhân đã nhiễm bệnh của SpaceX phải được yêu cầu ở nhà cách ly. Các công nhân chưa bị nhiễm COVID-19 hoặc có mức kháng thể thấp sẽ được ưu tiên tiêm vắc-xin trước. Điều này sẽ đảm bảo cho các cơ sở của SpaceX hoạt động xuyên qua đại dịch.
Tờ The World Stress Journal cho biết nhiều công ty lớn ở Mỹ bao gồm Google của Alphabet Inc. đến Goldman Sachs Group Inc., Amazon.com Inc. và Tyson Foods Inc. hiện đã cung cấp các xét nghiệm chẩn đoán nhanh COVID-19 cho nhân viên. Nhưng rất ít doanh nghiệp thường xuyên xét nghiệm mẫu máu của công nhân để tìm kháng thể như SpaceX đang làm.
Bản thân xét nghiệm nhanh COVID-19 chỉ có thể chẩn đoán bệnh sau khi nó đã xảy ra, nhưng xét nghiệm kháng thể có thể dự đoán trước được trong một phân xưởng, ai là người có nguy cơ nhiễm bệnh cao để bảo vệ họ.
Điều này sẽ giúp SpaceX chủ động hơn trong việc vừa mở cửa sản xuất vừa phòng chống dịch. Hiện họ vẫn đang cùng các đối tác nghiên cứu tiếp tục xét nghiệm máu hàng tháng cho công nhân và theo dõi tình trạng tái nhiễm, đặc biệt là trên các công nhân có mức kháng thể thấp và có nguy cơ đối mặt với biến thể mới của virus SARS-CoV-2.
Tham khảo WSJ, Theverge