Trong tổ hợp hiện vật trưng bày tại Bảo tàng Trung ương Lực lượng Vũ trang Nga ở Matxcơva vừa bổ sung một giá trưng bày mới. Trên đó là họ tên và dữ liệu tiểu sử tóm tắt của 5 người Việt Nam.
Khi Hitler tấn công Liên Xô, có những người Việt đã tình nguyện gia nhập Hồng quân. Sau cuộc duyệt binh lịch sử ngày 7/11/1941, họ lập tức đi thẳng từ Quảng trường Đỏ ra tiền tuyến, cách trung tâm thủ đô 25 km. Mùa Đông 1941-1942 ác liệt, họ bảo vệ Matxcơva và tham gia cuộc phản công bất hủ, đánh bật bọn phát-xít khỏi cửa ngõ thủ đô.
Bộ hiện vật của Bảo tàng Lực lượng Vũ trang TƯ Liên bang Nga bổ sung thêm họ tên của các chiến sĩ Hồng quân người Việt tham gia bảo vệ Matxcơva mùa Đông 1941-1942. (Ảnh: Sputnik)
Danh tính của những chiến sĩ Hồng quân đặc biệt này được xác minh sau một cuộc tìm kiếm lâu dài do các chuyên gia sử học Nga, các cựu chiến binh, các thành viên tích cực của Hội Hữu nghị Xô-Việt và các nhà báo Ban Việt ngữ Đài phát thanh Matxcơva (sau đó gọi là “Đài Tiếng nói nước Nga” và giờ là “Sputnik”) thực hiện. Đó là Vương Thúc Tình, Lý Anh Tạo, Lý Nam Thanh, Lý Thúc Chất và Lý Phú San.
Từ năm 1985, báo chí Liên Xô và sau này là truyền thông Nga liên tục đăng tải các bài viết về những chiến sĩ Hồng quân người Việt. Công lao đóng góp của nhóm chiến sĩ Hồng quân người Việt trong cuộc bố trí phòng vệ và phản công bảo vệ Matxcơva được phản ánh trong bộ phim truyền hình do các nhà báo Nga thực hiện.
“Danh tính các chiến sĩ Hồng quân người Việt đặc biệt quý báu, thân thương đối với trái tim các cựu chiến binh Nga của chiến tranh Việt Nam", ông Nikolai Kolesnik, Chủ tịch Hiệp hội CCB Nga của chiến tranh Việt Nam chia sẻ trong cuộc phỏng vấn của Sputnik.
Bản thân ông cũng từng phục vụ tại Việt Nam vào những năm 1965-1966, là chỉ huy trung đội phóng tên lửa thuộc trung đoàn tên lửa phòng không 236 và 261 của Quân đội nhân dân Việt Nam.
"Cả họ và chúng tôi đều chân thành giúp đỡ nhân dân của đất nước anh em trong sự nghiệp bảo vệ tự do và độc lập của Tổ quốc. Đóng góp của người Nga vào chiến thắng của Việt Nam được ghi nhận và biết rõ. Những thế hệ kế tục không thể lãng quên công lao của những người Việt Nam đã tham gia chiến đấu chống phát-xit Đức. Tôi đã viết và kể về điều này với Đại tướng Sergei Shoigu, Bộ trưởng Quốc phòng Nga. Sáng kiến của chúng tôi nhận được sự ủng hộ đầy đủ từ phía vị chỉ huy lãnh đạo cơ quan quân sự Nga”, ông cho hay.
Trong những năm tháng chiến tranh chống Đức Quốc xã , 350.000 binh sĩ Liên Xô được tặng thưởng huân chương Chiến tranh Vệ quốc hạng Nhất. Năm 1985, nhân kỷ niệm 40 năm Chiến thắng, thêm nhiều huân chương nữa được trao tặng, trong đó có 5 người Việt từng tham gia bảo vệ Matxcơva. Phần thưởng cao quý được trân trọng lưu giữ trong gia đình họ.
Nhưng từ nay trở đi, tên tuổi của những chiến sĩ Hồng quân người Việt sẽ được tôn vinh thêm tại một nơi nữa. Đó là triển lãm thường trực của Bảo tàng Trung ương Lực lượng Vũ trang Nga, cùng với những hiện vật kể về sự tham gia của người Nga trong cuộc kháng chiến của quân dân Việt Nam chống xâm lược.