Việt Nam được hưởng lợi nhiều khi các công ty bắt đầu đa dạng hóa chuỗi cung ứng kể từ giai đoạn năm 2018 - 2019. Sự chuyển mình của quốc gia Đông Nam Á có một số bài học để Ấn Độ trở thành một nhà sản xuất toàn cầu - theo Economic Times.
Cuộc đua giữa các nước châu Á để thu hút các nhà sản xuất bắt đầu sau khi Trung Quốc phải đối mặt với những thách thức thương mại gay gắt kể từ nhiệm kỳ tổng thống Mỹ của ông Donald Trump.
Các vấn đề xung quanh nguồn gốc Covid và sự gián đoạn chuỗi cung ứng do dịch bệnh đã khiến các tập đoàn toàn cầu sốt sắng tìm đến các địa điểm khác bên ngoài Trung Quốc để thành lập cơ sở sản xuất.
Điều này dẫn đến một tin đồn rằng Ấn Độ có thể sớm thay thế vai trò lãnh đạo sản xuất của Trung Quốc.
Nhưng liệu đây có phải là một lập luận quá xa vời? Viswanathan Rajendran, Đối tác tại công ty tư vấn toàn cầu Kearney, cho biết theo một số cách thì đúng như vậy.
Nhưng Ấn Độ đã bỏ lỡ những lợi ích của việc các nhà sản xuất chuyển dịch ra khỏi Trung Quốc trong năm 2018-2019, trong khi Việt Nam đã tận dụng tối đa điều đó, ông nói.
Các chuyên gia cho rằng New Delhi nên xem xét kỹ lưỡng các chính sách của Việt Nam và kết hợp một số chính sách đó để thúc đẩy đà tăng trưởng của Ấn Độ.
Mô hình Việt Nam
Vậy bí quyết của Việt Nam là gì? Economic Times chỉ ra, quốc gia Đông Nam Á đã đi theo khuôn mẫu của các nền kinh tế công nghiệp hóa mới như Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Malaysia và Thái Lan.
Các nền kinh tế này tập trung vào lĩnh vực sản xuất và hội nhập với chuỗi giá trị toàn cầu trong các lĩnh vực sử dụng nhiều lao động như may mặc, đồ da và điện tử, v.v.
Phần lớn tăng trưởng của Việt Nam đến từ xuất khẩu trong các lĩnh vực có giá trị cao như điện tử. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam là điện thoại, điện thoại di động và linh kiện (21%), dệt may (12%), máy tính và sản phẩm điện tử (12%), giày dép (7%), và máy móc, dụng cụ và phụ kiện (6%).
Các đối tác xuất khẩu chính là Mỹ (19% kim ngạch xuất khẩu), Trung Quốc (16%), Nhật Bản (8%), Hàn Quốc (7%) và Hồng Kông (4%). Đối với mặt hàng công nghệ cao, tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam là khoảng 40%; đối với Trung Quốc là 30% và đối với Ấn Độ chỉ là 10%.
Bằng cách cung cấp chi phí lao động thấp, ưu đãi thuế và tham gia vào các hiệp định thương mại tự do, Việt Nam đã thu hút các ông lớn như Samsung, Siemens, Panasonic và Nintendo, cùng nhiều công ty khác.
Theo tổ chức nghiên cứu toàn cầu Trading Economics, trong vài năm gần đây, xuất khẩu của Việt Nam đã tăng gấp đôi do mức lương tối thiểu cạnh tranh và chi phí tiện ích thấp đã thúc đẩy đầu tư trực tiếp nước ngoài vào sản xuất.
Arun Singh, Chuyên gia kinh tế trưởng toàn cầu tại Dun & Bradstreet (D&B) cho biết: "Có một số lợi ích, một số bài học từ sự tăng trưởng dựa vào xuất khẩu của Việt Nam".
Việt Nam đã có một quỹ đạo tương tự như những "con hổ châu Á" - được đặc trưng bởi lao động giá rẻ, thuế suất hấp dẫn, dễ dàng kinh doanh. Đây là những yếu tố góp phần thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn vào các nền kinh tế đó.
"FDI của Việt Nam tính theo tỷ lệ phần trăm GDP là khoảng 4,6% trong 3 năm qua so với mức dưới 2% của Ấn Độ. Vì vậy, cần phải học hỏi về cách thu hút nhiều FDI hơn so với quy mô của nền kinh tế", Singh nói, đồng thời cho biết thêm rằng mô hình tăng trưởng kinh tế của hai nước vẫn rất khác biệt.
Theo ông, mặc dù hành trình kinh tế đang đi đúng hướng, nhưng Ấn Độ cần phải tăng tốc để trở thành một cường quốc sản xuất được coi trọng.
Các cải cách kinh tế
Các nhà hoạch định chính sách Việt Nam đã thực hiện các cải cách kinh tế bao gồm các chính sách định hướng thị trường và tự do hóa thương mại và đầu tư, giúp thu hút đầu tư nước ngoài khổng lồ. Vị trí gần với Trung Quốc đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế.
Việt Nam đã thành công hơn trong việc hội nhập vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu thông qua việc trở thành thành viên của Cộng đồng Kinh tế ASEAN và tham gia các hiệp định thương mại tự do như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Việt Nam cũng tự hào về một thị trường lao động linh hoạt. Đất nước đã đầu tư công đáng kể vào giáo dục tiểu học và cơ sở hạ tầng, đảm bảo phổ biến truy cập internet với giá rẻ. Điều này giúp tạo ra một thế hệ hiểu biết về internet. Trình độ tiếng Anh cũng mang lại lợi thế cho Việt Nam.
Bài học từ thúc đẩy xuất khẩu
Các chuyên gia chỉ ra rằng mặc dù xuất khẩu của Việt Nam chủ yếu tập trung vào một số lĩnh vực, nhưng rổ hàng xuất khẩu của Ấn Độ có truyền thống đa dạng hơn.
Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, bối cảnh các tập đoàn toàn cầu hướng tới các điểm đến thay thế sẽ khiến nền kinh tế định hướng xuất khẩu gặp rủi ro.
Ấn Độ cần một mô hình phù hợp với thế mạnh và yêu cầu của mình - Nagesh Kumar, Giám đốc Viện Nghiên cứu Phát triển Công nghiệp, (ISID) nói.
Thay vì chú trọng mô hình tăng trưởng tập trung vào xuất khẩu, Ấn Độ nên phát huy thế mạnh của mình bằng cách tăng khả năng cạnh tranh xuất khẩu trong các lĩnh vực mà đất nước tỷ dân đang hoạt động tốt.
Ví dụ, thị phần của Ấn Độ trong xuất khẩu hóa chất, hàng nông sản, thực phẩm và sắt thép trên thế giới đã tăng lên kể từ năm 2010. Tương tự, xuất khẩu gốm sứ và hàng điện tử của nước này cũng đang cho thấy khả năng phục hồi đáng kể giữa bối cảnh tăng trưởng toàn cầu chậm lại.