Trước thềm kỷ niệm 80 năm ngày bắt đầu Thế chiến II, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda, trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin Bild, cho biết Warsaw sẽ sớm “tính sổ” với Berlin về những hậu quả đã gây ra trên lãnh thổ Ba Lan.
Theo ông Duda, các khoản thanh toán bồi thường từ phía Đức là “vấn đề trách nhiệm và đạo đức”. “Cuộc chiến mà chúng ta đang nhắc đến ngày hôm nay đã gây ra những tổn thất to lớn cho Ba Lan” - nhà lãnh đạo Ba Lan phát biểu.
Tổng thống Ba Lan cho biết, vào năm 2017, nước này đã thành lập một Ủy ban Quốc hội phụ trách vấn đề đòi bồi thường. Ủy ban này, theo khẳng định của người đứng đầu nhà nước Ba Lan, đang có kế hoạch nộp báo cáo cuối cùng của mình trong thời gian sắp tới.
Ông Duda cũng đề cập đến những hậu quả tàn khốc mà cuộc chiến tranh gây ra cho Ba Lan. Cụ thể, ông cho biết đã có gần 6 triệu người Ba Lan thiệt mạng, nhiều thành phố bị tàn phá nặng nề, trong đó thủ đô của Ba Lan bị phá hủy hoàn toàn.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Ba Lan cũng lưu ý rằng Ba Lan và Đức hiện đang có mối quan hệ rất tốt, và là “hình mẫu cho nhiều quốc gia trên thế giới”. “Chúng tôi không bao giờ quên lịch sử, nhưng Đức và Ba Lan hiện đã giảng hòa” - ông Duda kết luận.
Tờ Der Spiegel cho biết, vào tuần trước, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki cũng đưa ra một tuyên bố tương tự. Cụ thể, ông Morawiecki khẳng định Đức đã phá hủy ít nhất 1000 ngôi làng Ba Lan trong chiến tranh.
Về phần mình, Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Jacek Chaputovic đã lên tiếng than phiền về “sự thiếu công bằng cơ bản” trong vấn đề bồi thường cho các quốc gia phải hứng chịu các hậu quả do Đức gây ra. “Ba Lan đang bị phân biệt đối xử trong vấn đề này”, - ông nói.
Vào năm 2017, Ủy ban bồi thường Ba Lan ước tính thiệt hại do Đức gây ra ở mức 48,8 tỷ USD. Tuy nhiên, chưa đầy một năm sau, Quốc hội Ba Lan lại đưa ra kết luận rằng số tiền mà Đức phải bồi thường cao hơn thế gấp nhiều lần. Đến tháng 3/2018, con số này đã tăng lên 850 tỷ USD. 3 tuần sau, Ba Lan đã giảm yêu cầu bồi thường đối với Đức xuống 300 tỷ USD, nhưng ngay sau đó, chính quyền Ba Lan lại quyết định tính lại số tiền này.
Chính quyền Đức thừa nhận trách nhiệm của mình trước những hậu quả đã gây ra trong Thế chiến II , nhưng lại phủ nhận sự cần thiết phải chi trả những khoản bồi thường mới. Người Đức viện dẫn Nghị quyết của Quốc hội Ba Lan năm 1953. Theo văn kiện này, Warsaw thừa nhận Cộng hòa Liên bang Đức đã hoàn thành mọi nghĩa vụ của mình trong việc bồi thường thiệt hại.
Năm 1991, Berlin và Warsaw đã ký kết một thỏa thuận mới về mối quan hệ láng giềng – thỏa thuận được thiết kế để giải quyết các vấn đề bồi thường. Khi đó, Đức đã thanh toán cho Ba Lan 1,3 tỷ euro.