Ngày 26/11, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã dẫn giải Trần Phương Bình (59 tuổi, nguyên Tổng giám đốc Dong A Bank), Phan Văn Anh Vũ (Vũ 'nhôm', 42 tuổi, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79) và nhiều bị cáo khác từ trại tạm giam T16 (Bộ Công an) vào TP HCM để phục vụ công tác xét xử đại án thiệt hại 3.608 tỷ đồng tại Ngân hàng Đông Á. Hiện nay sức khỏe của Vũ “nhôm” được xác định đảm bảo để tham dự phiên tòa kéo dài 1 tháng.
Hồ sơ vụ án thể hiện, Trần Phương Bình, Nguyễn Thị Kim Xuyến (60 tuổi, Phó tổng giám đốc Dong A Bank) bị truy tố tội "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản" và tội "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".
Bên cạnh đó, Vũ "nhôm" và Phạm Văn Phước (nguyên giám đốc Công ty Cổ phần lương thực Nam Định) bị truy tố tội "lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản".
Các bị cáo gồm: Nguyễn Thị Ngọc Vân (nguyên Phó tổng giám đốc, Phó chủ tịch Hội đồng tín dụng Dong A Bank, Nguyễn Đức Vinh (nguyên Trưởng phòng ngân quỹ Hội sở Dong A Bank), Đỗ Thanh Hùng (nguyên Thủ quỹ Hội sở Dong A Bank) và 16 bị cáo đồng phạm khác bị truy tố tội danh "cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".
Triệu tập hơn 300 người đến phiên xử
Riêng Nguyễn Thị Cúc (nguyên trưởng ban kiểm soát Dong A Bank), Phan Thị Tố Loan và Nguyễn Vinh Sơn (đều là thành viên chuyên trách ban kiểm soát DongABank) bị truy tố tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
Theo dự kiến, phiên xử kéo dài từ ngày 27/11 đến 25/12, chủ toạ phiên tòa sơ thẩm là ông Phạm Lương Toản (Chánh tòa hình sự TAND TP HCM). Gần 60 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo. Để phục vụ công tác xét xử, HĐXX còn triệu tập 333 cá nhân, tổ chức tham gia phiên tòa với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, người làm chứng.
Trong đó có ngân hàng Nhà nước, công ty TNHH quản lý quỹ đầu tư chứng khoán Đông Á, công ty cổ phần vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79 (gọi tắt là Công ty Bắc Nam 79), xông ty cổ phần quản lý Quỹ Lộc Việt, bà Cao Thị Ngọc Dung (Tổng giám đốc PNJ)...
Ông Trần Phương Bình (cựu Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đông Á).
Theo cáo trạng, Trần Phương Bình với vai trò là Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đông Á, đã chỉ đạo các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản" với số tiền hơn 2.057 tỷ đồng; "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế" gây thiệt hại hơn 1.551 tỷ đồng. Tổng thiệt hại mà Trần Phương Bình và đồng phạm gây ra cho ngân hàng Đông Á hơn 3.608 tỷ đồng.
Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng ngân hàng này tại thời điểm ngày 31/12/2015 lỗ lũy kế 31.076 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỷ đồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỷ đồng.
Lấy tiền của Đông Á mua cổ phần Đông Á
Theo cáo trạng, Vũ "nhôm" đã dùng thủ đoạn chiếm đoạt 12,73% cổ phần của ngân hàng Đông Á, gây thiệt hại cho đơn vị này 200 tỷ đồng.
Cụ thể, hồi năm 2013, ngân hàng Đông Á hoạt động sa sút, thua lỗ kéo dài, thiếu hụt số lượng lớn tiền, vàng trong kho quỹ. Ông Trần Phương Bình ra chủ trương tăng vốn điều lệ từ 5.000 lên 6.000 tỷ đồng để thu hút đầu tư, có tiền xử lý khó khăn tài chính.
Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm").
Do đó, nguyên Tổng giám đốc ngân hàng Đông Á thống nhất bán cho Vũ "nhôm" 60 triệu cổ phần DAB với giá 600 tỷ đồng. Đồng nghĩa với việc, ông Vũ trở thành cổ đông lớn nhất có quyền chi phối mọi hoạt động của ngân hàng Đông Á.
Để mua lại số cổ phần nói trên, Vũ "nhôm" thế chấp 220 lô đất tại thành phố Đà Nẵng để vay 400 tỷ đồng của chính ngân hàng Đông Á. Đối với 200 tỷ còn lại, Vũ phải ký chứng từ nộp khống cho ngân hàng Đông Á. Ông Bình sau đó chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi khống, chuyển tiền vào tài khoản của công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79.
Sau đó, ngân hàng Đông Á tăng vốn điều lệ thất bại đã chuyển trả cho Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79 khoản tiền 600 tỷ đồng và lãi phát sinh. Cáo trạng thể hiện ông Vũ chỉ nộp 400 tỷ đồng, như vậy ngân hàng Đông Á bị thiệt hại hơn 200 tỷ.
Sếp Đông Á gây thiệt hại hơn 3.600 tỷ đồng
Ngoài việc tiếp tay cho Vũ "nhôm", ông Trần Phương Bình còn bị cáo buộc lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản, chỉ đạo các hoạt động ngân quỹ, đầu tư tại ngân hàng Đông Á trái quy định, gây thiệt hại cho đơn vị này hơn 3.600 tỷ đồng.
Cụ thể, từ năm 2007 đến 2014, ông Bình mua 74 triệu cổ phần DAB đứng tên mình và người thân bằng cách lập hàng loạt phiếu thu khống, gây thiệt hại 1.160 tỷ đồng. Trong đó, ông Cao Ngọc Liên (cha vợ ông Bình) đứng tên mua 523.000 cổ phần với giá 31 tỷ đồng. Hai con gái của ông ta cũng đứng tên hơn 2 triệu cổ phần trị giá trên 120 tỷ...
Ngoài ra, ông Bình còn gây thiệt hại 437 tỷ đồng và 650 lượng vàng chi lãi ngoài, hơn 24 triệu USD và hơn 15.000 lượng vàng trong việc kinh doanh ngoại hối và kinh doanh vàng tài khoản trái phép...
Trần Phương Bình thời điểm bị bắt.
Cơ quan điều tra xác định hành vi vi phạm của lãnh đạo ngân hàng Đông Á là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng ngân hàng này lỗ lũy kế 31.076 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỷ đồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỷ đồng vào cuối năm 2015.
Bên cạnh đó, bà Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó tổng giám đốc ngân hàng Đông Á) đã sử dụng Công ty TNHH TMTP Sao VN, Công ty TNHH Ninh Thịnh và 5 cá nhân lập hồ sơ rút 467 tỷ đồng của DongABank để ông Bình mua cổ phần của ngân hàng Đông Á. Sau đó, ông Bình chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi hơn 475 tỷ đồng để tất toán các khoản vay này, xuất quỹ chi sai nguyên tắc hơn 10 tỷ đồng.
Ngoài ra, bà Xuyến còn chiếm đoạt 40 tỷ đồng của ngân hàng Đông Á trong việc ngân hàng này cho một cá nhân vay 270 tỷ đồng. Cơ quan điều tra xác định bà Xuyến là đồng phạm với ông Bình chiếm đoạt 467 tỷ đồng của ngân hàng Đông Á.
Trần Phương Bình đưa Vũ "nhôm" 13,4 triệu USD
Hồ sơ vụ án thể hiện, từ 11/10/2012 – 12/3/2015, ông Đỗ Thanh Hùng (nguyên thủ quỹ hội sở DongABank) xuất quỹ chi 12 khoản tổng cộng hơn 294 tỷ đồng để mua 13,9 triệu USD cho ông Bình.
Để mua khoản ngoại tệ này, phòng kinh doanh hội sở ngân hàng Đông Á đã tổ chức nhân viên thường trực tại một số chi nhánh, phòng giao dịch trong hệ thống ngân hàng thực hiện mua bán ngoại tệ với các khách hàng.
Ông Trần Phương Bình thừa nhận 13,4 triệu USD ông mua giúp cho Vũ "nhôm", còn 500.000 USD ông Bình đưa cấp dưới để chi phí thuê tư vấn, tìm kiếm đối tác. Vũ "nhôm" thường nhận USD tại phòng làm việc của ông Bình ở hội sở DongABank.
Trong khi đó, Vũ "nhôm" lại khai chỉ nhờ ông Bình mua hộ 3,2 triệu USD, còn 10,2 triệu USD là khoản tiền. Đến nay, Vũ chưa trả số tiền này cho ông Bình và cũng không biết ông Bình sử dụng nguồn tiền nào để mua 13,4 triệu USD.
Trong giai đoạn 2 của vụ án, cơ quan CSĐT Bộ công an tiếp tục điều tra làm rõ việc ông Trần Phương Bình chuyển cho Vũ "nhôm" số tiền 13,4 triệu USD. Nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì sẽ xử lý theo quy định.