Không internet, cuộc sống như ngừng lại
Masroor Nazir, một dược sĩ ở thành phố lớn nhất Kashmir, Srinagar, có một lời khuyên cho mọi người trong khu vực: Đừng để bị bệnh, vì anh ta có thể không còn thuốc để giúp đỡ.
"Chúng tôi đã từng sử dụng Internet cho tất cả mọi việc", Nazir, 28 tuổi, người có hiệu thuốc gần tháp đồng hồ nổi tiếng của thành phố nói. "Nhưng bây giờ, chúng tôi không thể làm gì được". Ông nói rằng mình thường lên mạng để đặt mua thuốc mới và thực hiện các yêu cầu đặt hàng từ nhà thuốc ở khu vực nông thôn của Thung lũng Kashmir.
Sau 11 ngày kể từ khi chính phủ Ấn Độ ngừng hoạt động của dịch vụ Internet và điện thoại tại khu vực tranh chấp, Kashmir đã bị tê liệt.
Các chủ cửa hàng nói rằng các nguồn cung cấp những thứ quan trọng như insulin và thức ăn trẻ em, mà họ thường đặt mua trực tuyến, đã hết. Tiền mặt khan hiếm, vì các ngân hàng và ATM, vốn dựa trên Internet để giao dịch, đã đóng cửa. Các bác sĩ cũng cho biết họ không thể giao tiếp với bệnh nhân của mình.
Hiện tại, chỉ có một vài địa điểm của chính phủ có điện thoại cố định để sẵn cho công chúng tới sử dụng và mỗi người phải chờ xếp hàng khá lâu trước khi tới lượt.
Việc phong tỏa thông tin là một phần không thể thiếu trong quyết định đơn phương của Ấn Độ hồi tuần trước nhằm xóa sách quyền tự trị của Jammu và Kashmir, một khu vực gồm 12,5 triệu người được cả Ấn Độ và Pakistan tuyên bố chủ quyền và từ lâu đã gây căng thẳng. Điều đó đã khiến các giao dịch hàng ngày, liên lạc gia đình, giải trí trực tuyến cũng như dòng tiền và thông tin bị đình trệ.
Trong khi Thủ tướng Narendra Modi đã thúc đẩy việc áp dụng Internet nhanh chóng, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất điện thoại thông minh, nhằm hiện đại hóa Ấn Độ và đưa nó thoát nghèo thì chính quốc gia này cũng là nước đứng đầu thế giới về việc đóng cửa Internet.
Đất nước này đã ngày càng nhuần nhuyễn trong việc triển khai các điểm hạn chế truyền thông và Internet, với mục đích ngăn chặn các cuộc biểu tình tiềm năng; những tin đồn lan truyền trên ứng dụng WhatsApp; trong các đợt bầu cử hay chỉ đơn giản là để ngăn chặn sinh viên gian lận trong các kỳ thi quan trọng. Năm ngoái, Ấn Độ đã chặn Internet 134 lần, so với 12 lần ở Pakistan, quốc gia đứng thứ 2 trong bảng xếp hạng của Access Now, một tổ chức về quyền kỹ thuật số toàn cầu.
"Chặn Internet đã trở thành điều đầu tiên được thực hiện khi lực lượng cảnh sát nghĩ rằng sẽ có bất kỳ loại xáo trộn sắp diễn ra", ông Mishi Choudhary , người sáng lập SFLC.in, một nhóm vận động hợp pháp tại New Delhi, người đã theo dõi sự tăng mạnh các hoạt động ngăn chặn Internet ở Ấn Độ từ năm 2012 cho biết.
Theo dữ liệu của SFLC, chính quyền chỉ cần yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ Internet và các công ty điện thoại ngừng cung cấp quyền truy cập vào web hoặc vào các mạng di động. "Nhưng lần tắt mạng Internet cuối cùng này dường như đã gây ra các hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều nhưng lần trước, theo người dân ở Kashmir.
Một chi nhánh của ngân hàng lớn nhất của bang ở Srinagar, đã đóng cửa.
Umar Qayoom, người thường dành hầu hết các ngày của mình trong tuần để chạy quanh Srinagar, kêu gọi mọi người đăng ký hạng thương gia cho Paytm, một dịch vụ thanh toán kỹ thuật số, hiện đang bị mắc kẹt trong chính ngôi nhà của mình. Anh nói rằng đã không thể liên lạc với bạn gái kể từ khi mạng Internet và dịch vụ viễn thông bị ngừng. Chiếc smartphone, nguồn giải trí chính lâu nay với các ứng dụng mạng xã hội và phát video, giờ trở thành một cục gạch theo đúng nghĩa.
"Tôi không biết khi nào nên ngủ, khi nào thức dậy, phải làm gì với cuộc sống của mình", anh chia sẻ trong một lần hiếm hoi bước ra bên ngoài vào tối thứ Hai vừa qua để tham gia Eid al-Adha, lễ hội linh thiêng nhất trong đạo Hồi. "Không có cuộc sống nếu thiếu Internet, ngay cả ở Kashmir".
Muheet Mehraj, người sáng lập kiếm giám đốc điều hành của Kashmir Box, một công ty khởi nghiệp về mua đồ thủ công truyền thống như khăn choàng pashmina và đồ gốm từ các nghệ nhân địa phương sau đó bán chúng trực tuyến, cho biết ông không thể kiểm tra các đơn đặt hàng đến hoặc liên lạc với các nhà cung cấp. 25 nhân viên của ông đang nhàn rỗi và nếu tình trạng kéo dài họ sẽ sớm nghỉ việc.
"Chúng tôi đã bị chặn hơn 400 lần", ông nói. "Nhưng đây là lần tệ nhất".
Cừu được bán ở chợ địa phương ở Srinagar.
Không ai biết chuyện này sẽ kéo dài bao lâu. Năm 2016, Internet đã bị chặn ở Kashmir trong hơn bốn tháng. Việc không thể truy cập mạng đã tàn phá cuộc sống của giới sinh viên, các doanh nghiệp và thậm chí cả giới nhạc sĩ, những người thường dựa vào YouTube, Instagram và các dịch vụ kỹ thuật số khác để tiếp cận đối tượng tiềm năng.
Tại phiên điều trần hôm thứ Ba (13/8), Tòa án Tối cao Ấn Độ đã từ chối dỡ bỏ bất kỳ hạn chế hiện tại nào, chấp nhận lập luận của chính phủ rằng việc ngắt mạng viễn thông và Internet là cần thiết để duy trì trật tự và mọi việc sẽ sớm được giải quyết. Một ngày sau đó, phía cảnh sát cho biết hầu hết các khu vực vẫn sẽ bị khóa mạng, kể cả vào 15/8, Ngày Độc lập của Ấn Độ.
Kashmir vô hình
"Kashmir đã trở thành vô hình ngay cả với chính bản thân nó", ông Gurshabad Grover , một sĩ quan chính sách cấp cao tại Trung tâm Internet và Xã hội tại Bangalore, chia sẻ trên tờ The Indian Express. Trung tâm này đã công bố một báo cáo vào năm ngoái về chi phí xã hội và kinh tế của việc ngắt mạng trên toàn Ấn Độ.
Liên Hợp Quốc đã nhiều lần lên án việc đóng cửa dịch vụ Internet do lệnh của chính phủ Ấn Độ là vi phạm nhân quyền.
Nhưng điều đó đã không ngăn cản được Ấn Độ thường xuyên sử dụng công cụ này. Theo luật pháp của Ấn Độ, chính quyền ở cấp địa phương có thể dễ dàng ngừng việc truy cập Internet dưới danh nghĩa đảm bảo an ninh trật tự.
Cư dân bên ngoài cửa hàng đóng cửa ở Srinagar.
"Nó hiệu quả trong các tình huống mà tình cảm có thể làm bùng lên sự giận dữ và mất kiểm soát của hàng loạt người dân", ông Raul Pandey, phó giám đốc cảnh sát ở Darjeeling, phía đông bắc Ấn Độ, cho biết hồi năm 2017.
Raman Jit Singh Chima , giám đốc chính sách châu Á Thái Bình Dương tại Access Now, nói rằng các quan chức Ấn Độ đã thấy một số hậu quả tiêu cực từ việc ngắt Internet, nhưng họ vẫn tiếp tục sử dụng chúng.
"Nó đã trở thành quy trình hoạt động tiêu chuẩn của cảnh sát nước này", ông nói.
Nhưng chi phí thực sự của các cuộc phong tỏa truyền thông và Internet như vậy là rất cao. Việc ngừng hoạt động Internet từ năm 2012 đến 2017 đã tiêu tốn của nền kinh tế Ấn Độ hơn 3 tỷ USD, theo ước tính năm ngoái của Hội đồng Nghiên cứu về Quan hệ Kinh tế Quốc tế Ấn Độ. Và số lượng đợt ngăn chặn đã tăng vọt kể từ sau thời điểm đó.
Việc Darjeeling ngừng hoạt động dịch vụ mạng trước đây là một trong những đợt ngăn chặn lâu nhất ở Ấn Độ, xảy ra sau khi chính quyền bang quyết định cần phải dẹp tan một phong trào ly khai đã gây ra các cuộc đụng độ dữ dội với lực lượng an ninh.
Hệ quả của nó là ngành công nghiệp trà nổi tiếng của Darjeeling, huyết mạch của nền kinh tế địa phương, đã mất phần lớn thu hoạch trong một năm khi các công nhân đình công. Các ngành sản xuất khác cũng bị tổn thương.
"Nhiều người mua và thương lái đã tìm kiếm trà ở nơi khác trong suốt thời gian gián đoạn và không bao giờ quay trở lại", Girish Sarda , giám đốc của Nathmulls, một nhà xuất khẩu trà trong khu vực cho biết.
"Chúng tôi đã mất rất nhiều khách hàng", ông nói và ước tính rằng doanh thu của công ty đã giảm hơn 30% vào thời điểm đó. "Ngay cả khi Internet quay trở lại, mọi người nghĩ rằng việc kinh doanh này có thể bị đóng cửa".
Một chiếc xe buýt cho lực lượng an ninh trên đường phố Srinagar.
Chính phủ đã lập luận rằng một trong các lý do để đàn áp Internet ở Kashmir là để ngăn chặn sự lan truyền của các thông tin sai lệch. Nhưng trong suốt thời gian này, những tin đồn vẫn tiếp tục lan truyền theo cách truyền thống: bằng lời nói.
Khi hàng ngàn người biểu tình tuần hành qua Srinagar hôm 9/8, lực lượng an ninh đã nổ súng để đáp trả. Một số tin tức lan truyền rằng đã có một vụ thảm sát. Các phóng viên điều tra phát hiện ra rằng ít nhất bảy người đã bị thương, nhưng không ai thiệt mạng.
Trong khi đó, các báo cáo chưa được xác minh khác về những người bị cảnh sát giết cũng đã lan truyền.
"Chính sách thi hành tạo ra sự nhàn rỗi cũng mang tới một rủi ro khác", anh Qayoom, nhân viên Paytm đang bị mắc kẹt tại nhà cho biết. "Khi những người trẻ tuổi không có gì khác để làm, họ sẽ rời khỏi nhà để phản đối, hoặc ném đá vào cảnh sát.
"Có thể dẫn đến đổ máu", anh nói.
Tham khảo NYTimes