TAND quận 12 , TP.HCM đã tiếp nhận lại hồ sơ vụ ông Phan Văn Sáu (sinh năm 1963, ngụ quận 12) bị truy tố tội cố ý gây thương tích sau khi yêu cầu điều tra bổ sung vụ án. Hiện tòa này vẫn chưa lên lịch xét xử vụ án.
Bị khởi tố vì chống lại kẻ trộm bằng dao
Theo hồ sơ, 3 giờ ngày 11-7-2017, bốn thanh niên gồm Nguyễn Phan Thái Dương (23 tuổi), Phan Trọng Chinh (22 tuổi), Nguyễn Quang Trường (22 tuổi) và Vũ Văn Trường (19 tuổi) rủ nhau đi ăn. Trên đường, cả nhóm đi ngang qua nhà ông Sáu tại phường Thới An, quận 12.
Thấy nhà ông Sáu có chuồng nuôi vịt nên bốn thanh niên bàn nhau bắt trộm vịt mang về làm mồi nhậu.
Nghe tiếng vịt kêu, nghi có trộm, ông Sáu cầm dao đi ra chuồng vịt thì thấy bốn người đang bắt vịt mang ra ngoài. Thấy chủ nhà, Chinh, Quang Trường và Văn Trường bỏ chạy. Ông Sáu cầm dao rượt theo nhưng không kịp.
Còn Dương đang xách hai con vịt tính bỏ chạy, ông Sáu nhanh trí ngăn cản. Dương chạy đến, đạp vào người ông. Ông cầm dao quơ vài lần nhưng không trúng người Dương. Sau đó, Dương cầm hai con vịt đánh lại ông Sáu.
Lúc này, ông Sáu dùng dao chém về phía mặt bên phải rồi tiếp tục chém trúng ngực, mặt và tay trái của Dương. Ba tên trộm kia thấy đồng bọn bị thương liền chạy lại giải cứu. Ông Sáu tri hô, người dân xung quanh tóm gọn băng trộm vịt và đưa Dương vào bệnh viện.
Theo kết luận giám định, Dương chịu tỉ lệ thương tật 24%. Bị hại yêu cầu được bồi thường 150 triệu đồng. Từ đó, CQĐT kết luận hành vi ông Sáu gây ra xâm hại sức khỏe người khác bằng hung khí nên cần xử nghiêm.
Tuy nhiên, người bị hại có hành động xâm phạm tài sản ông Sáu sở hữu. Hơn nữa, khi chủ nhà phát giác, bị hại chống cự, không chịu để lại tài sản. Đây là nguyên nhân dẫn đến sự cố ông Sáu chém trọng thương một người. Cơ quan chức năng truy tố ông Sáu về tội cố ý gây thương tích.
Đồng thời, Công an quận 12 nhận định bốn thanh niên có hành vi trộm cắp tài sản. Song giá trị tài sản chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo kết quả của hội đồng định giá tài sản tố tụng hình sự quận 12, tám con vịt là tang vật trong vụ trộm có giá trị hơn 1,4 triệu đồng. Vì vậy, công an xử phạt vi phạm hành chính và thông báo về địa phương quản lý, giáo dục.
Những lý do tòa trả hồ sơ
Tuy nhiên, vụ án này kéo dài đến nay vẫn chưa thể đưa ra xét xử được, vì khi hồ sơ truy tố chuyển qua tòa án thì tòa đã trả hồ sơ để điều tra bổ sung nhiều vấn đề.
Cụ thể, qua phần xét hỏi tại phiên tòa thể hiện bị hại cùng đồng bọn vào trộm tám con vịt của bị cáo trước. Xét về không gian và thời gian xảy ra vụ việc, đêm khuya đường vắng, trời tối và tương quan lực lượng giữa đôi bên không tương xứng.
Việc bị cáo dùng dao tự chế dài 63 cm chém vào mặt, ngực và tay của bị hại là hành vi cố ý gây thương tích trong trạng thái tinh thần kích động mạnh do hành vi trái pháp luật của bị hại. Vì vậy, hành vi của bị cáo có dấu hiệu của một tội phạm khác.
Tuy nhiên, kết quả điều tra bổ sung mới đây, CQĐT Công an quận 12 khẳng định có đủ căn cứ xác định ông Sáu phạm tội cố ý gây thương tích theo Điều 134 BLHS 2015. Sau đó, VKS cùng cấp đã truy tố ông Sáu ra tòa.
Chuồng vịt, nơi ông Phan Văn Sáu đối đầu với 4 thanh niên trộm vịt. Ảnh: MINH HOÀNG
Lập luận của cơ quan điều tra
Theo CQĐT Công an quận 12, công an đã tiến hành đối chất lời khai hai bên có mâu thuẫn. Cụ thể, ông Sáu khai khi phát hiện bị trộm vịt, rượt đuổi thì hai thanh niên ném vịt và bỏ chạy được hơn 100 m thì ông quay lại và gặp Dương cầm hai con vịt từ khu nuôi vịt của ông đi ra.
Lúc này, Dương đạp vào người ông đồng thời hai tay cầm hai con vịt tấn công nên ông cầm dao chém xuống chân Dương nhưng không trúng.
Do lưỡi dao bị cong nên ông dùng tay phải uốn lưỡi dao lại và chém đại vào người Dương, trúng đâu thì trúng (chém vào người nhưng không nhằm vị trí nào trên cơ thể).
Riêng nhát chém sau cùng, ông Sáu chém vào mặt Dương do lúc này thấy hai thanh niên kia quay lại nên ông tri hô và được người dân hỗ trợ bắt giữ các tên trộm.
Trong khi đó, Dương khai khi bắt trộm được hai con vịt thì Dương nhìn thấy ông Sáu tay trái cầm dao đứng chắn ngang trước mặt. Do không còn đường để chạy nên Dương tay cầm hai con vịt xô vào người ông Sáu để lấy đường chạy.
Ông Sáu cầm dao chạy theo và Dương bị chém vào mặt. Lúc này, Dương bỏ hai con vịt xuống nhưng ông Sáu vẫn dùng dao chém vào người nên bỏ chạy. Ông Sáu cầm dao đuổi theo vừa tri hô vừa tiếp tục đe dọa chém. Hoảng sợ, Dương chạy khoảng 80 m rồi trốn sau cột điện.
Kết quả đối chất, công an xác định bị hại Dương không thừa nhận đạp ông Sáu và ông Sáu cũng không bị thương tích gì. Do vậy, không đủ căn cứ xác định bị hại Dương đạp bị can Sáu trước nên Sáu mới cầm dao chém Dương.
Ngoài ra, tại thời điểm xảy ra sự việc thì Văn Trường, Quang Trường và Chinh đã bỏ chạy đi xa (hơn 100 m, theo lời khai của ông Sáu) nên không còn là mối đe dọa trực tiếp và ngay tức khắc với bị can Sáu.
Sau đó khi thấy ba thanh niên này quay lại, bị can Sáu đã tri hô, lúc này con trai ông Sáu là Phan Văn Toàn từ trong nhà chạy ra và được người dân xung quanh hỗ trợ bắt giữ các thanh niên này.
Xét tại thời điểm xảy ra sự việc thì ông Sáu không phải một mình, ông này có thể tri hô để nhận được sự hỗ trợ ngay khi phát hiện sự việc.
Ông Sáu là người cầm hung khí dao tự chế. Bản thân ông thừa nhận chém Dương lần đầu không trúng, con dao chạm xuống đất bị cong lưỡi, ông có thời gian uốn lại lưỡi dao rồi tiếp tục chém trúng Dương bị thương, bỏ chạy.
Như vậy xét về tương quan lực lượng và hung khí gây án, CQĐT không thấy có tình tiết gì mới nên giữ nguyên quan điểm ông Sáu phạm tội cố ý gây thương tích, không có dấu hiệu của một tội phạm khác…
Cần làm rõ việc phòng vệ của chủ nhà
Bàn về vụ án này nhiều người cho rằng việc chủ nhà bị vướng lao lý khi nhóm trộm chỉ bị phạt hành chính là chưa hợp lý, hợp tình. Sau khi trộm bị phát hiện, nhóm thanh niên còn cố tình mang theo tài sản bỏ chạy và có hành hung chủ nhà không chưa rõ.
Nếu làm rõ có việc đánh trả thì có thể cấu thành tội cướp tài sản. Ban đầu có thể chỉ là trộm nhưng từ khi chống trả đã chuyển hóa sang cướp tài sản. Và với tội danh này, bất kể giá trị tài sản là bao nhiêu cũng có thể xử lý hình sự.
Một thẩm phán chuyên xử hình sự tại TP.HCM nhận định: Muốn xét xử vụ án này phải xem xét làm rõ việc phòng vệ của ông Sáu ở đây có chính đáng hay vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.
Ông cũng lưu ý nếu hành vi của người phòng vệ rõ ràng là vượt quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi tấn công thì phải chịu trách nhiệm hình sự về phần vượt quá đó.
Đồng thời, căn cứ vào Nghị quyết 02/2003 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng quy định của BLHS thì một trong những công cụ, phương tiện nguy hiểm đó là dao.
Do đó, hành vi của ông Sáu trong trường hợp này tùy theo mức độ nặng nhẹ và tỉ lệ tổn thương cơ thể có thể cấu thành tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, theo Điều 136 BLHS 2015.
Và lưu ý, tỉ lệ thương tật phải từ 30% trở lên thì mới phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này. Hoặc nếu có dùng hung khí nguy hiểm thì có thể cấu thành tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác…