Chiều 18/8, Đại tướng David L. Goldfein, Tham mưu trưởng Không quân Mỹ, và Đại tướng Charles Q. Brown Jr., Tư lệnh Không quân Mỹ tại khu vực Thái Bình Dương, có cuộc gặp gỡ báo chí để nói về chuyến thăm Việt Nam.
Hai Đại tướng nhắc lại tuyên bố mà Ngoại trưởng Mike Pompeo đã đưa ra rằng Mỹ phản đối mạnh mẽ các hoạt động gây ảnh hưởng và thách thức những quyền lợi chính đáng cũng như chủ quyền của Việt Nam trong khu vực. Mỹ hoàn toàn cam kết ủng hộ hoạt động hợp tác, đảm bảo quyền lợi hai nước.
Về việc nhóm tàu Trung Quốc vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, Đại tướng Goldfein nói rằng trước hết Mỹ tôn trọng các quyết định và hành động của lãnh đạo Việt Nam.
“Chúng tôi luôn luôn ủng hộ quyền tự vệ và phòng vệ chính đáng của Việt Nam, chúng tôi sẽ theo sát các hoạt động của chính phủ Việt Nam, sẵn sàng hợp tác làm việc với Việt Nam”, Đại tướng Goldfrein nói.
Đại tướng Brown cho biết phần quan trọng trong chính sách của Mỹ là đảm bảo một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương rộng mở và tự do. Một trong những phần quan trọng đảm bảo việc này là bảo đảm tàu thuyền, máy bay được hoạt động trong bất kỳ khu vực nào mà luật pháp quốc tế cho phép, đảm bảo chủ quyền và quyền lợi hợp pháp của không chỉ riêng Việt Nam mà tất cả các nước khác trong các hoạt động ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết nhận định về mục tiêu của Trung Quốc đối với hành động đưa nhóm tàu khảo sát vào vùng đặc quyền kinh tế và lục địa của Việt Nam, Đại tướng Brown nói rằng điều đó tốt nhất nên hỏi người Trung Quốc.
“Nhưng chúng tôi quan sát rất kỹ những hoạt động của Trung Quốc ở biển Đông, và chúng tôi nhận định rằng những hoạt động của Trung Quốc như thế này là đi ngược lại mục tiêu, tôn chỉ của chúng tôi là giữ cho khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương rộng mở và tự do. Rõ ràng những hoạt động của họ có tác động rất lớn, tác động không mong muốn và tác động quá đà, đặc biệt là đối với khu vực đặc quyền kinh tế của các nước”, ông nói.
Về phản ứng của Mỹ, Đại tướng Brown nói rằng ông không thể nói trước các hoạt động của Mỹ sẽ tiến hành. Nhưng với tư cách tư lệnh không quân Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nhiệm vụ của những người như ông và Đại tướng Goldfein là đề ra các phương án trình lên lãnh đạo để họ quyết định.
“Những phương án chúng tôi đề xuất, chúng tôi sẽ có trao đổi với Việt Nam cũng như phù hợp với những lợi ích của các nước trong khu vực mà các hoạt động diễn ra ở khu vực biển Đông”, ông nói.
Đại tướng Charles Q. Brown Jr. tại cuộc gặp báo chí. (Ảnh: Như Ý)
Trả lời câu hỏi về khả năng Trung Quốc thiết lập vùng nhận dạng phòng không trên biển Đông, Đại tướng Brown nói hành động này, nếu xảy ra, sẽ đi ngược trật tự và nguyên tắc của quốc tế.
“Với tư cách một phi công đã có hoạt động trên máy bay bay qua khu vực trên không ở biển Đông, chúng tôi biết rằng Trung Quốc không thích máy bay, không quân của các nước bay qua khu vực này, dựa trên những cuộc gọi đàm thoại qua radio của chúng tôi với Trung Quốc, song chúng tôi sẽ tiếp tục các hoạt động này”, ông nói.
Đại tướng Brown khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục cho tàu thuyền hoạt động trên biển cũng như vùng trời ở biển Đông để tăng cường thông điệp của Mỹ.
Trao đổi nhiều vấn đề cùng quan tâm
Nói về thời điểm và hoạt động trong chuyến thăm này, Đại tướng Goldfein cho biết kế hoạch của đến Việt Nam đã chuẩn bị trước 1 năm. Đây là chuyến thăm duy nhất ở khu vực Thái Bình Dương mà ông thực hiện trong năm nay. Việt Nam là một đối tác rất quan trọng của Mỹ. Sự hiện diện của hai Đại tướng Không quân Mỹ thể hiện cam kết mạnh mẽ của Mỹ với Việt Nam nói riêng và khu vực nói chung, ông nói.
“Chúng tôi thể hiện cam kết cực kỳ mạnh mẽ của Mỹ với Việt Nam cũng như sự đánh giá cao của chúng tôi dành cho sự chuyên nghiệp của lực lượng không quân cũng như quân đội của Việt Nam”, ông nói.
Đại tướng Goldfein cho biết ông và đồng nghiệp sẽ có nhiều buổi gặp với lãnh đạo cấp cao của Việt Nam vào 19/8. Hai ông sẽ dành nhiều thời gian để thảo luận với người đồng cấp Việt Nam – Trung tướng Lê Huy Vịnh - Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân Việt Nam, để chia sẻ và lắng nghe nhiều hơn về những điều dư luận đang quan tâm.