Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân chuẩn bị phản công?
Sáng 11/2/2020, trang tin ISW News dẫn nguồn tin địa phương cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa hơn 1.450 xe tăng, xe bọc thép, thiết bị quân sự và 6.000 quân vào tỉnh Idlib và Aleppo.
Theo các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ, 5 lính Thổ thiệt mạng sau khi đoàn xe cơ giới cố tình tiến vào Căn cứ không quân Taftanaz ở tỉnh Idlib bị Quân đội Arab Syria (SAA) tấn công đã khiến tình hình hiện tại ở tỉnh Idlib đang rất căng thẳng.
Một nhóm lính Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân Syria tại Idlib.
Trong bối cảnh đàm phán giữa Nga và Thổ vẫn chưa có kết quả, bóng ma của một chiến dịch quân sự tương tự như những gì đã diễn ra trong quá khứ ở miền bắc Syria với sự tham gia của quân đội Thổ và phiến quân nhằm vào các vị trí mới được SAA giải phóng đang lan truyền.
Sau những thất bại liên tiếp ở tỉnh Idlib, với sự xuất hiện của binh lính Thổ Nhĩ Kỳ, các tay súng phiến quân và khủng bố đã bắt đầu hy vọng về khả năng tái chiếm Saraqeb, Maarat al-Numan và có thể là toàn bộ các vùng đất mà chúng đã mất về tay SAA trong năm 2019.
Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tại làng Qaminas, tây nam thủ phủ tỉnh Idlib, Syria.
Nguy cơ chiến tranh toàn diện giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria?
Các vụ nổ súng qua lại giữa SAA và binh lính Thổ Nhĩ Kỳ không phải là vấn đề mới, nhưng các tuyên bố của Tổng thống Erdogan và hoạt động của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ở tỉnh Idlib cho thấy một giai đoạn cực kỳ nguy hiểm của chiến tranh Syria.
Quyết tâm của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc hỗ trợ các nhóm vũ trang (thực chất là nhóm khủng bố Hayyat Tahrir al-Sham/HTS) tiếp tục tuy trì quyền thống trị ở Idlib, chỉ tăng lên sau thương vong của lính Thổ gần Saraqeb và Taftanaz.
Mặc dù việc lính Thổ cơ động vào các khu vực chiến sự tại Saraqeb và Taftanaz hoàn toàn là hành động đơn phương và không thông báo với Nga, Thổ Nhĩ Kỳ tỏ ra rất tức giận và theo họ, người Nga sẽ phải nhượng bộ sau các sự cố nói trên trên bàn đàm phán.
Trong bài phát biểu mới nhất của ông Erdogan, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã cáo buộc thái độ thiên vị của Nga và Iran với chính phủ Syria và ra "tối hậu thư" yêu cầu SAA chấm dứt hoạt động quân sự ở Idlib và rút lui khỏi các vị trí mới giải phóng.
Cho tới cuối ngày 10/2, các mũi tấn công của SAA tại tỉnh Idlib đang hướng tới Căn cứ không quân Taftanaz, Atareb, Binish và hai làng Fuah-Ferayah (các làng người Shia đã di tản từ năm 2018 sau thỏa thuận với phiến quân).
Cuộc đàm phán giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga vẫn đang tiếp diễn, tuy nhiên theo các nhà phân tích chiến sự Syria, có 3 kịch bản về tương lai chiến sự ở Idlib như sau:
1. Thổ Nhĩ Kỳ và Nga sẽ có sớm có thỏa thuận về Idlib
Đây có thể là kịch bản dễ xảy ra nhất để chấm dứt những căng thẳng gần đây và sẽ được giải quyết trong cuộc đàm phán giữa Tổng thống Nga Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan.
Những hoạt động quân sự của SAA gần đây đã chứng minh rằng việc bảo đảm an toàn vành đai xung quanh và mở lại tuyến cao tốc huyết mạch M5 là rất quan trọng đối với chính phủ Syria và các quốc gia đồng minh (Nga và Iran).
Idlib có thể không phải là ưu tiên ở hiện tại của họ và có thể trong các hoạt động quân sự tiếp theo, SAA sẽ tập trung giải phóng phía bắc và phía tây thành phố Aleppo.
Cuộc chiến giữa một bên là Nga-Iran-Syria và bên còn lại là Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân ở thời điểm này là không cần thiết và ảnh hưởng lớn đến quan hệ Nga-Thổ. Nga sẽ tìm mọi cách để ngay lập tức giảm leo thang xung đột.
2. Xung đột cường độ nhỏ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria-Nga-Iran tại Idlib
Xung đột quân sự hiện tại giữa quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân Idlib với SAA không phải là lần đầu tiên trong chiến tranh Syria (phiến quân Syria thường xuyên tấn công SAA trong các chiến dịch trước đây như Lá chắn Euphrate, Cành Oliu và Mùa xuân Hòa bình).
Mặc dù đã tập trung số lượng lớn xe cơ giới và binh lính Thổ ở Idlib, nhưng nhóm quân này không đủ khả năng đối đầu với SAA trong một cuộc xung đột trực diện hay một cuộc phản công như những gì các tay súng Idlib đang "mơ tưởng".
Trong trường hợp đối đầu tiếp diễn, rõ ràng Iran và Nga sẽ không ngồi yên để Damascus sụp đổ và sẽ đáp trả thích đáng cho sự ích kỷ của Thổ Nhĩ Kỳ.
3. Người dân và chính phủ Syria sẽ đứng lên tiến hành chiến tranh chống xâm lược
Cuộc tấn công nhằm vào lính Thổ ở Taftanaz cho thấy Nga đã tận dụng "lưỡi dao sắc" là SAA nhằm đạt được lợi thế trước Thổ Nhĩ Kỳ bằng phương án "vừa đánh vừa đàm".
Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối mặt với nhiều vấn đề như hàng triệu người tị nạn Syria, các nhóm vũ trang người Kurd, căn thẳng với Hy Lạp, Ai Cập, Israel về biên giới trên biển hay can thiệp quân sự ở Libya.
Rõ ràng quân đội của quốc gia thành viên NATO này sẽ khó có khả năng đương đầu với thách thức lớn như một cuộc sa lầy tại Syria. Nga và Iran có thể đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng chính phủ và người dân Syria không quan tâm đến việc đàm phán với ông Erdogan.
Không quân Vũ trụ Nga tấn công chính xác các mục tiêu phiến quân và khủng bố tại Saraqeb, Idlib.