Khi Amazon ra mắt vào năm 1995 như một trang web chỉ bán sách, người sáng lập Jeff Bezos đã có tầm nhìn cho sự phát triển bùng nổ và tham vọng thống trị lĩnh vực thương mại điện tử của công ty.
Ông biết ngay từ đầu rằng mình muốn Amazon là "một cửa hàng bán mọi thứ".
Và quá trình phát triển thời kỳ đầu của gã khổng lồ công nghệ này cũng ẩn chứa rất nhiều điều thú vị.
"Amazon" không phải là tên gốc của công ty.
Jeff Bezos ban đầu muốn đặt cho công ty cái tên nghe có vẻ kỳ diệu: "Cadabra".
Luật sư đầu tiên của Amazon, Todd Tarbert, đã thuyết phục ông rằng cái tên nghe có vẻ quá giống với "Cadaver" (Xác chết), đặc biệt là qua điện thoại. Bezos cũng thích cái tên "Relentless" Không ngừng nghỉ. Đó là lý do nếu bạn truy cập trang Relentless.com ngày nay, nó sẽ điều hướng đến Amazon. Bởi ông đã mua lại cả tên miền nay.
Cuối cùng, Jeff Bezos đã chọn "Amazon" vì ông thích việc công ty sẽ được đặt tên theo con sông lớn nhất thế giới. Đó cũng là lý giải cho logo ban đầu của công ty - một dòng sông.
Trong những ngày đầu tại Amazon, một tiếng chuông sẽ vang lên trong văn phòng mỗi khi ai đó mua hàng.
Khi đó, mọi người sẽ tập trung xung quanh để xem họ có biết khách hàng này là ai không.
Nhưng chỉ mất vài tuần trước khi tiếng chuông reo bị tắt đi, vì nó đã hoạt động quá thường xuyên. Trong tháng đầu tiên ra mắt, Amazon đã bán sách cho mọi người ở tất cả 50 tiểu bang tại Mỹ và ở 45 quốc gia khác nhau.
Một cuốn sách mơ hồ về địa y đã cứu Amazon khỏi phá sản.
Địa y ở bang Connecticut của Mỹ.
Các nhà phân phối sách khi đó yêu cầu các nhà bán lẻ phải đặt hàng 10 cuốn sách cùng một lúc và Amazon chưa cần nhiều hàng tồn kho tới mức đó (hoặc chưa có nhiều tiền như vậy).
Vì vậy, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra một lỗ hổng: Mặc dù các nhà phân phối yêu cầu Amazon đặt hàng 10 cuốn sách, nhưng công ty không cần phải nhận nhiều sách như vậy. Bằng cách chỉ cần đặt mua một cuốn sách họ cần và 9 bản của một cuốn sách về địa y - thứ luôn luôn hết hàng.
Trong những ngày đầu, Bezos đã tổ chức các cuộc họp tại Barnes & Noble - một chuỗi hiệu sách nổi tiếng.
Trong những ngày đầu của Amazon, các máy chủ mà công ty sử dụng đòi hỏi rất nhiều năng lượng. Nó nhiều đến mức vợ chồng Bezos không thể dùng máy sấy tóc hoặc máy hút bụi trong nhà mà không làm thổi bay cầu chì.
Jeff Bezos dự kiến nhân viên sẽ làm việc ít nhất 60 giờ một tuần. Ý tưởng về sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống đã không tồn tại.
Một nhân viên tại Amazon hồi đầu đã làm việc không mệt mỏi trong hơn 8 tháng - đạp xe đi làm vào sáng sớm và về lúc đêm rất muộn - đến nỗi anh ta hoàn toàn quên đi chiếc xe hơi màu xanh mà mình đậu gần căn hộ.
Anh chàng này thậm chí không bao giờ có thời gian để đọc thư và lần cuối cùng khi làm vậy, anh đã tìm thấy một số vé phạt đậu xe, một thông báo rằng chiếc xe đã được kéo đi, một vài cảnh báo từ công ty câu xe và một tin nhắn cuối cùng nói rằng chiếc xe đó đã được bán tại một cuộc đấu giá.
Mùa Giáng sinh căng thẳng đầu tiên của Amazon đến vào năm 1998.
Một kho hàng của Amazon
Khi đó công ty rơi vào tình trạng thiếu nhân công vô cùng trầm trọng. Các nhân viên phải liên tục thay ca nhau làm việc để đáp ứng các đơn đặt hàng. Họ sẽ đưa bạn bè và gia đình đi chơi sau đó ngủ luôn trong xe hơi trước khi đi làm vào ngày hôm sau.
Sau mùa Giáng sinh đó, Amazon tuyên bố rằng họ sẽ không bao giờ thiếu lao động để đáp ứng nhu cầu cho các kỳ nghỉ một lần nữa. Đó là lý do tại sao Amazon thuê rất nhiều nhân viên thời vụ ngày nay.
Khi eBay ra mắt, Amazon đã cố gắng xây dựng trang web đấu giá của riêng mình để cạnh tranh.
Một bộ xương gấu trong văn phòng Amazon.
Ý tưởng thất bại, nhưng Bezos vẫn yêu thích nó.
Ông đã mua một bộ xương trị giá 40.000 USD của một con gấu thời kỳ băng hà và trưng bày nó trong sảnh của trụ sở công ty. Bên cạnh đó là một tấm biển có dòng chữ: "Xin đừng cho gấu ăn."
Bộ xương này vẫn ở đó ngày hôm nay.
Bezos thích mọi thứ hoạt động phải cực kỳ nhanh, nguyên nhân thường tạo ra sự hỗn loạn, đặc biệt là trong các trung tâm phân phối của Amazon.
Amazon phải chịu những ảnh hưởng của vấn đề này vào cuối những năm 90 và đầu những năm 2000. Các cơ sở gần như ngừng hoạt động trong nhiều giờ vì sự cố hệ thống, hàng đống sản phẩm sẽ bị công nhân bỏ qua và không có sự chuẩn bị nào cho các loại sản phẩm mới.
Khi danh mục nhà bếp được giới thiệu, những con dao không có bao bì bảo vệ thậm chí sẽ rơi xuống các băng tải. Điều đó cực kỳ nguy hiểm.
Đầu năm 2002, Bezos đã giới thiệu khái niệm "nhóm 2 bánh pizza" cho Amazon.
Cụ thể, nhân viên sẽ được tổ chức thành các nhóm dưới 10 người - con số hoàn hảo để được thỏa mãn bởi 2 chiếc pizza cho bữa tối - và dự kiến sẽ hoạt động tự chủ. Các đội phải đặt ra các mục tiêu nghiêm ngặt, với các phương trình để đo lường thành công của họ. Amazon gọi tập hợp các chỉ số đo lường này là hàm sức khỏe – Fitness Function - và theo dõi những mục tiêu đó là cách Bezos quản lý các đội của mình.
"Giao tiếp là một dấu hiệu của rối loạn chức năng", Bezos nói. "Điều đó có nghĩa là mọi người không làm việc cùng nhau một cách gần gũi, hiệu quả. Chúng ta nên cố gắng tìm ra cách để các đội giao tiếp với nhau ít hơn, chứ không phải nhiều hơn."
Nhiều nhân viên ghét "nhóm 2 bánh pizza" và đặc biệt là sự căng thẳng của các "Fitness Function".
Khách hàng không hài lòng có thể gửi email trực tiếp cho Jeff Bezos và ông sẽ chuyển tiếp tin nhắn đến đúng người, với một tín hiệu bổ sung đáng sợ: "?"
Khi nhân viên của Amazon nhận được e-mail mang theo 'dấu hỏi' của Bezos, họ phản ứng như thể đã phát hiện ra một quả bom nổ chậm. Họ thường có vài giờ để giải quyết bất kỳ vấn đề nào mà CEO đã gắn cờ và chuẩn bị một lời giải thích kỹ lưỡng về cách nó xảy ra, một câu trả lời sẽ được xem xét bởi một loạt các nhà quản lý trước khi câu trả lời được trình bày cho chính Bezos. Sự leo thang như vậy là cách Bezos đảm bảo rằng giọng nói của khách hàng liên tục được lắng nghe trong công ty.
Trước khi Google có "Street View", Amazon đã có "Block View".
Năm 2004, Amazon đã ra mắt một công cụ tìm kiếm: A9.com.
Nhóm A9 đã bắt đầu một dự án có tên Block View, một trang vàng trực quan, sẽ ghép các bức ảnh ở các cửa hàng và nhà hàng ở cấp đường phố với danh sách của họ trong kết quả tìm kiếm của A9. Với ngân sách dưới 100.000 USD, Amazon đã gửi các nhiếp ảnh gia đến 20 thành phố lớn, nơi họ tự thuê phương tiện để bắt đầu chụp ảnh các nhà hàng.
Cuối cùng Amazon đã bỏ Block View vào năm 2006. Mãi một năm sau đó, Google mới bắt đầu phát triển dự án Street View.
Các nhân viên của Amazon được khuyến khích sử dụng "tiếng hét" như một cách giảm căng thăng khi làm việc
Amazon thuê nhân viên thời vụ, nhưng mùa lễ hộ vẫn cực kỳ căng thẳng cho các đội hậu cần.
Đầu những năm 2000, Jeff Wilke, giám đốc điều hành của Amazon, tuyên bố cho phép bất kỳ người nào hoặc nhóm nào đang hoàn thành mục tiêu quan trọng nhắm mắt lại, ngả người ra và hét vào điện thoại với anh ta bằng mọi mức âm lượng. Wilke nói rằng một số tiếng hét gần như đã thổi bay loa điện thoại của mình.
Các trung tâm của Amazon đã có vấn đề với điều kiện làm việc ngay từ đầu, và nhiều công nhân không hài lòng đã tìm mọi cách để nổi loạn.
Một lần, một nhân viên đang chuẩn bị bỏ việc đã nhảy lên băng chuyền và cưỡi nó vui vẻ đi qua toàn bộ trung tâm.
Tuy nhiên, một trong những câu chuyện "hoang dã" nhất là năm 2006, liên quan đến một nhân viên tạm thời tại một trung tâm ở Kansas:
"Anh ấy sẽ xuất hiện khi bắt đầu ca làm việc và rời đi vào cuối ca, nhưng anh ấy không bao giờ xuất hiện bất kỳ khung giờ nào ở giữa. Phải mất ít nhất một tuần để mọi người phát hiện những gì đang diễn ra. Hóa ra anh ấy đã tự làm một cái hầm trú ẩn cho riêng mình ở nơi không ai để ý tới. Anh chàng này sử dụng các sản phẩm của Amazon để làm một chiếc giường, xé những bức tranh từ sách của Amazon để dán lên tường và đánh cắp thức ăn để ăn nhẹ. Nhân viên này đã bị sa thải ngay sau đó."
"Fiona" là tên mã ban đầu cho dòng máy Kindle của Amazon.
Kindle có tên ban đầu từ một cuốn sách tên là "Thời đại kim cương" của Neal Stephenson.
Đó là một cuốn tiểu thuyết trong tương lai về một kỹ sư đánh cắp một cuốn sách giáo khoa có khả năng tương tác hiếm hoi để tặng cho cô con gái luôn khao khát tri thức của mình, Fiona. Nhóm làm việc trên các nguyên mẫu Kindle đã nghĩ rằng cuốn sách giáo khoa hư cấu đó là khuôn mẫu cho thiết bị mà họ đang làm việc.
Cuối cùng, nhóm đã cầu xin Bezos giữ tên Fiona, nhưng ông đã quyết định nghe theo một đề nghị khác - Kindle - cái tên gợi lên ý tưởng bắt đầu một đám cháy.
Jeff Bezos là một ông chủ khó tính. Có tin đồn, ông đã thuê một huấn luyện viên chỉ để giảm bớt điều này.
Bezos được biết đến với những phản ứng bùng nổ hoặc mỉa mai với nhân viên nếu ông không hài lòng với những gì họ báo cáo. Người ta nói rằng ông đã thuê một huấn luyện viên về lĩnh vực lãnh đạo để cố gắng thay đổi cách đánh giá khắc nghiệt của mình.
Ví dụ về phản ứng của Bezos là trong một cuộc gặp gỡ, ông đã khiển trách Diane Lye và các đồng nghiệp của cô ấy bằng cách nói với họ rằng họ thật ngu ngốc và nên 'quay lại sau một tuần khi bạn biết mình đang làm gì'.
Nhưng chỉ sau khi đi được vài bước, ông bỗng dừng lại như thể có điều gì đó bất ngờ xảy ra, rồi xoay người và nói thêm: "Nhưng, mọi người làm việc rất tốt."
Tham khảo Business Insider