Cuối tháng 7/2011, trong chặng dừng chân quá cảnh ở sân bay Bạch Vân, Quảng Tây, Trung Quốc, chúng tôi ghé thăm 2 cửa hàng bán trái cây và thật bất ngờ khi nhìn thấy vải thiều ghi giá 48 nhân dân tệ (RMB hay CNY) một cân Trung Quốc (bằng 1/2 kg).
Như vậy, với tỷ giá RMB/VND thời điểm đó, một kg vải thiều có giá chính xác là 305.760 đồng. Chúng tôi có mua và ăn thử và tin chắc rằng đây chính là vải thiều nhập khẩu từ Việt Nam (hình chụp đính kèm).
Vải thiều bán tại Quảng Tây giá trên 300 ngàn đồng/kg.(Ảnh: Nguyễn Tường Bách)
Theo tìm hiểu của SGTT, người trồng và kinh doanh của Việt Nam đã bán loại vải thiều với giá thấp hơn khoảng vài chục lần so với giá bán tại Trung Quốc.
Cụ thể: Tháng 7.2011, nhiều thương lái Trung Quốc đã có mặt tại Lục Ngạn (Bắc Giang) để thuê kho bãi và bắt đầu thu mua vải thiều. Ông Lê Xuân Thuỷ ở xã Giáp Sơn cho biết sản lượng vải cả vụ của nhà ông là 4,3 tấn, song chỉ có 1,8 tấn vải đẹp là bán được cho thương lái Trung Quốc với giá từ 13.000 – 15.000 đồng/kg. Hơn 2,5 tấn còn lại là vải sớm, chỉ bán được cho thương lái chở vào Nam với giá trung bình 5.000 đồng/kg. Nhà bà Nguyễn Thị Bảy xã Tân Quang cũng tương tự khi chỉ chọn được hai trong số năm tấn vải của mình bán cho thương lái Trung Quốc với giá có hôm 16.000 đồng/kg. Một số nông dân cho biết, có thời điểm bán chỉ được 4.000 đồng/kg, với giá này "chỉ đủ trả tiền thuê người hái vải...”.
Theo ông Hoàng Minh Phương, phó trưởng phòng kinh tế hạ tầng huyện Lục Ngạn, năm nay huyện được mùa vải thiều, khoảng 90.000 tấn, cao gấp rưỡi năm ngoái. Khoảng 60% lượng vải này xuất sang Trung Quốc, chủ yếu theo đường chính ngạch. Và để giúp nông dân tiêu thụ vải kịp thời, được giá, tỉnh đã có chủ trương cho phép thương lái Trung Quốc trực tiếp thu mua hàng tại địa phương.
Ông Phương cũng thừa nhận đầu ra cho vải thiều Lục Ngạn hiện còn rất khó khăn. Ngày 29.6 vừa qua, UBND huyện đã mời tổng công ty Chế biến rau củ quả của bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn về gặp gỡ nông dân trồng vải trong huyện. Tại hội nghị, công ty cho biết năm nay sẽ mua khoảng 15.000 tấn vải phục vụ chế biến xuất khẩu với mức giá không quá 8.000 đồng/kg; trên mức này, doanh nghiệp không đạt được hiệu quả. Vị đại diện này phân tích: giá thu mua trái vải cho công nghiệp chế biến không thể so sánh với giá do thương lái Trung Quốc đưa ra cho loại vải ngon, mẫu mã đẹp.
Trước đó, ngày 26.6, UBND huyện Lục Ngạn cũng đã hỗ trợ kinh phí cho hiệp hội Trồng và tiêu thụ vải thiều thực hiện chương trình đưa trái vải vào các siêu thị Big C, Tràng Tiền tại Hà Nội, song, theo ông Phương, sản lượng tiêu thụ của nguồn này không đáng kể.
Theo Sài Gòn Tiếp Thị