Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte hôm 22/12 cho biết thông tin sau cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky.
Cùng với Đan Mạch, Na Uy và Bỉ, Hà Lan là một trong những nước ủng hộ Kiev và cam kết cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine trong vài năm tới. Hồi tháng 8, ông Zelensky tuyên bố rằng Hà Lan và Bỉ cùng nhau cam kết cung cấp 42 máy bay cho Ukraine, mặc dù tuyên bố chung của hai quốc gia không đề cập đến bất kỳ con số cụ thể nào.
Hai máy bay chiến đấu F-16 của Không quân Hà Lan hạ cánh trong cuộc tập trận ở Amsterdam, Hà Lan vào ngày 26/1/2016. (Ảnh: RT)
Đợt giao hàng “ban đầu” sẽ bao gồm 18 máy bay. Thủ tướng Hà Lan cũng cho biết rằng toàn bộ phi đội F-16 của Hà Lan bao gồm 42 máy bay và Amsterdam sẽ cần giữ lại một số cho mục đích huấn luyện riêng.
Trong khi đó, ông Zelensky cảm ơn thủ tướng Hà Lan trên X, đồng thời nói thêm rằng họ cũng sẽ thảo luận về “nhu cầu quân sự hiện tại của Ukraine, bao gồm pháo binh, máy bay không người lái và phòng không”.
Theo ông Rutte, một số tiêu chí vẫn phải được đáp ứng trước khi việc giao hàng có thể diễn ra, bao gồm các yêu cầu về nhân sự và cơ sở hạ tầng. Thủ tướng cũng thừa nhận Hà Lan chưa xin được giấy phép xuất khẩu từ Mỹ.
Washington từ lâu đã miễn cưỡng xem xét việc cung cấp cho Kiev các máy bay chiến đấu do phương Tây sản xuất. Hồi tháng 2, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết Ukraine không cần F-16. Ông nói: “Theo quân đội của chúng tôi hiện nay, không có cơ sở hợp lý nào để cung cấp F-16”.
Tuy nhiên, đến mùa hè, quan điểm của Mỹ đã thay đổi khi Washington cuối cùng đã cho phép các phi công Ukraine huấn luyện trên máy bay F-16 và ra hiệu rằng họ sẵn sàng chấp thuận việc chuyển máy bay của bên thứ ba sang Kiev, sau khi khóa huấn luyện hoàn tất.
Kiev đã thúc đẩy các nước phương Tây ủng hộ cung cấp vũ khí ngày càng tiên tiến kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột với Moskva, coi những vũ khí đó là yếu tố thay đổi cuộc chơi trong cuộc xung đột. Ông Zelensky đặc biệt ca ngợi thông báo cam kết F-16 vào tháng 8 là “lịch sử, mạnh mẽ và đầy động lực”.
Moskva đã bác bỏ những ý kiến như vậy, cho rằng nguồn cung cấp vũ khí của phương Tây chỉ kéo dài xung đột mà không ảnh hưởng đáng kể đến tình hình ở tiền tuyến. Vào tháng 11, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu cho biết toàn bộ phi đội F-16 mà các nhà tài trợ phương Tây cam kết cho Kiev có thể bị tiêu diệt trong vòng chưa đầy ba tuần. Ông nói, nhiệm vụ bắn hạ tất cả những chiếc máy bay phản lực đó sẽ kéo dài “khoảng 20 ngày làm việc”.
Các quan chức phương Tây bắt đầu nghi ngờ triển vọng của Ukraine trong cuộc xung đột đang diễn ra sau cuộc phản công thất bại vào mùa hè, dẫn đến những thay đổi tối thiểu dọc chiến tuyến bất chấp tổn thất nặng nề.
Vào tháng 12, các nhà lập pháp Mỹ cho biết cả Washington và Kiev đều không đưa ra chiến lược chiến thắng rõ ràng sau cuộc gặp của ông Zelensky với Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tommy Tuberville - cho biết ông “chưa bao giờ nghĩ” Kiev có thể “thắng”.
Đầu tháng đó, Politico đưa tin Anh đang cân nhắc việc thúc đẩy Ukraine tiến tới đàm phán hòa bình với Nga do lo ngại về khả năng giành chiến thắng trên chiến trường của Kiev.