Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống lực lượng Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2023), Thiếu tướng, TS Nguyễn Tiến Nam - Viện trưởng Viện Khoa học hình sự Bộ Công an đã viết bài trao đổi về sự cần thiết của việc áp dụng và phát triển công nghệ 4.0 trong công tác khám nghiệm hiện trường của lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an nhân dân.
Thiếu tướng, TS Nguyễn Tiến Nam - Viện trưởng Viện Khoa học hình sự Bộ Công an.
Đây là một phần trong việc thực hiện Nghị quyết số 12 của Bộ Chính trị về việc xây dựng một lực lượng Công an nhân dân đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.
Công tác KNHT là hoạt động quan trọng trong điều tra hình sự, có nhiệm vụ phát hiện và thu thập dấu vết, vật chứng từ hiện trường để giúp xác định các tình tiết liên quan đến vụ án. Để đảm bảo hiệu quả KNHT, cần áp dụng tri thức khoa học, công nghệ và kỹ thuật cần thiết. Việc thiếu tri thức, công nghệ hoặc sử dụng chúng không đúng cách có thể dẫn đến kết quả không mong muốn.
Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của công nghệ cao, cảnh sát cần đối mặt với các thách thức mới liên quan đến tội phạm công nghệ cao, như tội phạm trên mạng. Để đối phó, lực lượng Kỹ thuật hình sự cần nắm vững tri thức, công nghệ và phương pháp phù hợp.
Thiếu tướng Nguyễn Tiến Nam cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc áp dụng công nghệ 4.0 trong KNHT. Các thiết bị như hệ thống quét hiện trường 3D, thiết bị bay không người lái (drone), và hệ thống phân tích video dựa trên trí tuệ nhân tạo đang được ứng dụng để nâng cao khả năng phát hiện và thu thập dấu vết.
Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay ngoài các loại hình KNHT theo truyền thống như khám nghiệm, tìm kiếm, phát hiện, thu thập dấu vết đường vân, sinh học…với sự phát triển của tội phạm công nghệ cao đã làm xuất hiện một số loại hình mới như KNHT trên không gian mạng.
Điều này giúp tiết kiệm thời gian, tối ưu hoá quá trình làm việc và cung cấp thông tin chính xác hơn cho công tác điều tra.
Cơ quan điều tra khám nghiệm hiện trường.
Tuy nhiên, để ứng dụng hiệu quả công nghệ 4.0 trong KNHT, cần phải có sự đầu tư vào cơ sở vật chất và trang thiết bị. Việc phát triển cơ sở dữ liệu, kết nối dữ liệu, và đào tạo cán bộ cũng là các yếu tố quan trọng để đảm bảo thành công. Thiếu tướng Nguyễn Tiến Nam cũng đề xuất một số giải pháp như cải tiến phương thức tuyển dụng và đào tạo nhân lực, xây dựng quy định về việc sử dụng và quản lý dữ liệu trong công tác KNHT.
Trong ngữ cảnh toàn cầu hóa và phát triển khoa học công nghệ, việc áp dụng công nghệ 4.0 trong công tác KNHT không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là nhiệm vụ quan trọng để đảm bảo an ninh, trật tự xã hội và phát triển bền vững. Lực lượng Kỹ thuật hình sự cần không ngừng nâng cao kiến thức và kỹ năng, đảm bảo rằng họ luôn đáp ứng được các thách thức mới của tội phạm và thời đại.