Tướng Barrons nói với BBC rằng có "nguy cơ cao" Ukraine sẽ thất bại trong cuộc xung đột vũ trang với Nga trong năm 2024 này. Lý do tướng Barrons đưa ra là Ukraine có thể cảm nhận rằng họ không thể thắng được nữa. "Khi tới điểm đó, người ta sẽ không muốn tiếp tục hứng chịu thương vong chỉ để bảo vệ cái không thể bảo vệ".
Thành phố Kharkov bị Nga tấn công hàng ngày bằng tên lửa và UAV. Ảnh: Getty.
Ukraine hiện chưa tới điểm đó. Nhưng quân đội Ukraine đang cạn kiệt đạn dược, vũ khí phòng không và binh lính. Chiến dịch phản công của họ vào năm 2023 đã không đạt được mục tiêu đánh bật quân Nga ra khỏi những vị trí do họ kiểm soát. Không những vậy, hiện nay Moscow đang lên kế hoạch mở một cuộc tấn công vào mùa hè 2024.
Nga xốc tới, khai thác tối đa lợi thế
Cựu tư lệnh Anh Barrons nhận định: "Hình dạng cuộc tấn công của Nga khá rõ ràng. Chúng ta đang chứng kiến Nga đánh mạnh trên tiền tuyến, sử dụng lợi thế 5 chọi 1 về pháo binh, đạn dược và lợi thế đông người hơn, kèm với việc sử dụng các loại vũ khí tương đối mới".
Các vũ khí mới này bao gồm bom lượn FAB - loại vũ khí được cải tiến từ bom thời Xô viết có gắn thêm cánh, hệ thống dẫn đường GPS và 1.500kg thuốc nổ, hiện đang gây tổn thất lớn cho phòng tuyến Ukraine.
Tướng Barrons dự báo: "Vào thời điểm nào đó trong mùa hè tới, chúng ta sẽ chứng kiến một cuộc tấn công lớn của Nga, với ý đồ không dừng ở thu lợi nhỏ mà hướng tới đột phá qua phòng tuyến Ukraine".
Ông Barrons nói: "Nếu điều đó xảy ra, phương Tây có thể đối mặt với nguy cơ lực lượng Nga chọc thủng phòng tuyến Ukraine và thọc sâu vào các khu vực của nước này mà quân đội Ukraine không thể ngăn cản được".
Hướng tiến công chính của Nga nằm ở đâu?
Năm 2023, Nga biết chính xác nơi mà Ukraine định tấn công, theo hướng từ Zaporizhzhia tới Biển Azov. Họ đã xây dựng kế hoạch tương ứng và thành công trong việc ngăn đà tiến của quân Ukraine.
Hiện nay, đến lượt Nga tập trung quân và buộc Ukraine phải phán đoán Nga sẽ tấn công tiếp vào đâu.
Tiến sĩ Jack Watling - nghiên cứu viên cao cấp về lục chiến tại Viện Liên quân chủng Hoàng gia (Rusi) nhận định: "Một trong các thách thức mà Ukraine đối diện là người Nga có thể lựa chọn địa điểm họ tung quân vào... Tiền tuyến rất dài và Ukraine phải bảo vệ toàn tuyến".
Tiến sĩ Watling nói tiếp: "Quân đội Ukraine sẽ mất đất. Vấn đề là họ sẽ mất bao nhiêu lãnh thổ và những trung tâm dân số nào sẽ bị ảnh hưởng?".
Rất có thể Bộ Tổng tham mưu Nga chưa quyết định hướng tiến công chính. Nhưng có thể gom các lựa chọn của họ vào 3 nhóm chính sau:
Hướng tấn công thứ nhất - thành phố Kharkov
Tiến sĩ Watling nhận định Kharlov chắc chắn rơi vào thế dễ bị tấn công. Kharkov là thành phố lớn thứ 2 của Ukraine, lại nằm sát biên giới với Nga nên đây là mục tiêu hấp dẫn đối với Moscow.
Kharkov hiện bị Nga tấn công hàng ngày bằng tên lửa (hành trình và đạn đạo) cũng như máy bay không người lái (UAV). Ukraine không có đủ hệ thống phòng không để chống đỡ các cuộc tấn công đó.
Tướng Barrons cũng nhận định trong cuộc tấn công năm nay, Nga sẽ để mắt tới Kharlov chỉ nằm cách biên giới Nga có khoảng 29km.
Nếu Kharkov thất thủ, đây sẽ đòn giáng mạnh vào nhuệ khí quân đội Ukraine và nền kinh tế của nước này.
Hướng tấn công thứ hai - vùng Donbass
Khu vực Donbass ở miền Đông Ukraine đã ở trong tình trạng chiến tranh kể từ năm 2014, khi lực lượng ly khai thân Nga tuyên bố thành lập các "nước cộng hòa nhân dân".
Năm 2022, Nga sáp nhập 2 tỉnh ở Donbass là Donetsk và Lugansk. Đây chính là nơi đa phần chiến sự trên bộ diễn ra trong 18 tháng qua.
Ukraine đã dồn nhiều công sức và nguồn lực (bao gồm cả nhân lực) vào nỗ lực cố giữ thành phố Bakhmut (Artemovsk) và sau này là thị trấn Avdiivka. Nhưng cuối cùng, Ukraine mất cả hai nơi này cũng với một số quân nhân thiện chiến nhất của mình. Các trận chiến tại hai "cối xay thịt" này đều khốc liệt, gây thương vong lớn cho cả hai phe. Nhưng Nga có nguồn lực lớn hơn và đã giành chiến thắng.
Tuần qua, Tư lệnh lực lượng Mỹ tại châu Âu, tướng Christopher Cavoli, cảnh báo rằng trừ phi Mỹ viện trợ gấp vũ khí đạn dược cho Ukraine, các lực lượng của nước này sẽ bị áp đảo về vũ khí trên chiến trường theo tỷ lệ 10 chọi 1.
Hướng tấn công thứ ba - thành phố Zaporizhzhia
Đây cũng là mục tiêu rất hấp dẫn đối với Moscow. Thành phố miền Nam này có hơn 700.000 dân vào thời bình và hiện nay nằm sát chiến tuyến của Nga.
Thành phố Zaporizhzhia cũng là cái gai bên sườn Nga trong bối cảnh đây là thủ phủ của tỉnh cùng tên mà Nga đã tuyên bố sáp nhập vào năm 2022 nhưng hiện thành phố vẫn nằm dưới quyền kiểm soát của Ukraine.
Tuy nhiên, Nga gặp một vấn đề ở đây. Phòng tuyến đáng sợ Surovikin mà Nga xây dựng ở phía Nam Zaporizhzhia để đối phó với cuộc tấn công dự kiến của Ukraine thì giờ đây lại có thể gây khó khăn cho chính cuộc tấn công của Nga.
Phòng tuyến Surovikin gồm nhiều lớp phòng ngự và có bãi mìn siêu dày. Nga có thể gỡ một phần số mìn tại đây nhưng hoạt động chuẩn bị như thế có thể bị Ukraine dễ dàng phát hiện.
Tuy vậy, mục tiêu chiến lược của Nga trong năm 2024 này có thể không phải là lãnh thổ mà là đè bẹp ý chí chiến đấu của Ukraine và thuyết phục các nước phương Tây hậu thuẫn Ukraine rằng cuộc chiến này sẽ không đi tới đâu đối với họ.
Tiến sĩ Watling tin rằng mục tiêu của Nga là "cố gắng tạo ra cảm nhận về sự vô vọng cho phía đối phương".
Tướng Barrons cũng cho rằng Nga có thể chưa đủ nguồn lực để vượt sông Dnipro ngay nhưng ông vẫn thừa nhận rằng nhìn tổng thể, lợi thế trong cuộc xung đột đang nghiêng về phía Nga.