Thời báo Hoàn Cầu, ấn phẩm phụ thuộc Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc ngày 5/7 đăng tải bài xã luận kêu gọi Bắc Kinh chuẩn bị cho cuộc đối đầu quân sự có thể xảy ra ở Biển Đông.
Báo Trung Quốc lỗi cho Mỹ can thiệp vào khu vực Biển Đông, làm phức tạp tình hình và cho rằng căng thẳng có thể leo thang do phán quyết sắp tới từ Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) về vụ kiện đường 9 đoạn.
Đây được cho là một động thái gây thêm căng thẳng trước thềm phán quyết và giống như một sự cảnh báo sẵn sàng sử dụng vũ lực để bảo vệ các tuyên bố chủ quyền (phi pháp) của Bắc Kinh bất chấp luật pháp quốc tế.
Trả lời câu hỏi về vấn đề này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi cùng ngày đã đưa ra một phản ứng dịu nhẹ hơn khi nói rằng Bắc Kinh luôn cam kết vì hòa bình.
"Trung Quốc sẽ làm việc với các nước ASEAN để đảm bảo hòa bình và ổn định ở Biển Đông", ông Hồng nói tại phiên họp báo thường ngày, nhắc đến Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng tái khẳng định quan điểm về việc PCA sắp ra phán quyết liên quan đến vụ kiện Biển Đông:
"Chúng tôi đã nhấn mạnh nhiều lần rằng, đối với các tranh chấp có liên quan, Trung Quốc không chấp nhận bất kỳ quyết định mang tính áp đặt nào của bên thứ ba và đó không phải là giải pháp được Trung Quốc chấp nhận".
Năm ngoái, PCA khẳng định vụ kiện phản ánh "tranh chấp giữa hai nước liên quan tới việc diễn giải và áp dụng Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982" và vấn đề này thuộc thẩm quyền của PCA.
PCA cho rằng việc Trung Quốc không tham gia quá trình tố tụng không ảnh hưởng đến quyền xét xử của tòa, đồng thời quyết định đơn phương khởi kiện của Philippines không vi phạm thủ tục giải quyết tranh chấp theo UNCLOS.
Trong một diễn biến liên quan, Philippines cũng tìm cách làm giảm căng thẳng với Trung Quốc trước phán quyết của PCA, nhưng phủ nhận khả năng bác bỏ kết quả của vụ kiện.
"Thực tế đã chỉ ra rằng không ai muốn xảy ra xung đột, không ai muốn giải quyết xung đột bằng vũ lực, không ai muốn chiến tranh", Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay nói trên truyền hình ngày 5/7.
"Tôi hiểu rằng tổng thống muốn duy trì quan hệ tốt đẹp, vững mạnh với tất cả mọi người, bao gồm cả Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản và nhiều quốc gia khác", ông Yasay nói, đề cập đến tuyên bố của tân Tổng thống Rodrigo Duterte khi tuyên thệ nhậm chức vào tuần trước.
Ông Yasay nói Philippines sẽ cần đến "một phái đoàn đặc biệt" để giúp giải quyết tranh chấp ở Biển Đông.