Nghệ An nằm ở trung tâm Bắc Trung Bộ, diện tích 16.490,25 km2 - lớn nhất cả nước (có tài liệu nói 16,493,7 km2). Địa hình nghiêng theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, với ba vùng sinh thái rõ rệt: miền núi, trung du, đồng bằng ven biển. Trong đó, miền núi chiếm tới 83% diện tích. Hệ thống sông ngòi có độ dốc lớn, với 117 thác nước lớn, nhỏ.
Nghệ An có 21 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm: 1 thành phố, 3 thị xã và 17 huyện. Trong đó, Thành phố Vinh là đô thị loại 1, là trung tâm kinh tế, văn hóa của tỉnh và khu vực Bắc Trung bộ; 3 thị xã, gồm: Thị xã Cửa Lò, thị xã Hoàng Mai và thị xã Thái Hoà; 17 huyện, gồm: Diễn Châu, Quỳnh Lưu, Yên Thành, Đô Lương, Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Nam Đàn, Thanh Chương, Tân Kỳ, Anh Sơn, Con Cuông, Nghĩa Đàn, Quỳ Hợp, Quỳ Châu, Quế Phong, Tương Dương, Kỳ Sơn.
Theo Niên giám thống kê năm 2021, dân số tỉnh Nghệ An đến năm 2020 là 3.409,8 triệu người, chủ yếu sinh sống ở khu vực nông thôn (với 84,5%). Mật độ dân số 207 người/km².
Dân số vùng dân tộc thiểu số và miền núi sinh sống ở tỉnh Nghệ An trên 1,2 triệu người (chiếm 36% dân số toàn tỉnh). Đồng bào dân tộc thiểu số là 491.267 người, chiếm 14,76% dân số toàn tỉnh và chiếm 40,93% dân số trên địa bàn miền núi.
Nghệ An hiện có 47 dân tộc cùng sinh sống, trong đó dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao là: Thái (338.559 người), Thổ (71.420 người), Khơ Mú (43.139 người), Mông (33.957 người).
Nghệ An nằm trong hành lang kinh tế Đông - Tây nối liền Myanmar - Thái Lan - Lào - Việt Nam theo Quốc lộ 7 đến cảng Cửa Lò; nằm trên các tuyến du lịch quốc gia và quốc tế (tuyến du lịch xuyên Việt; tuyến du lịch Vinh - Cánh đồng Chum - Luôngprabang - Viêng Chăn - Băng Cốc và ngược lại qua Quốc lộ 7 và đường 8)…
Với vị trí như vậy, Nghệ An đóng vai trò quan trọng trong giao lưu kinh tế, thương mại, du lịch, vận chuyển hàng hoá với cả nước và các nước khác trong khu vực, nhất là các nước Lào, Thái Lan và Trung Quốc, là điều kiện thuận lợi để kêu gọi đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.
Năm 2021, GRDP Nghệ An tăng 6,20% (quý I tăng 9,88%; quý II tăng 5,49%; quý III tăng 2,70%; quý IV tăng 7,44%. Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và ảnh hưởng tiêu cực tới mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội thì đây là thành công lớn của tỉnh Nghệ An với mức tăng trưởng năm 2021 đứng thứ 3 khu vực Bắc Trung Bộ và thứ 22 của cả nước. Quy mô GRDP của Nghệ An đạt 155,4 nghìn tỷ đồng, đứng thứ 10 cả nước năm 2021.
Tổng thu ngân sách nhà nước của Nghệ An năm 2021 ước tính đạt 18.057 tỷ đồng, vượt 28,64% dự toán, tăng 1,23% so với cùng kỳ năm 2020 và đứng thứ 16 cả nước. Trong đó, thu nội địa ước đạt 16.398 tỷ đồng, vượt 28,29% dự toán, bằng 98,44% cùng kỳ; thu từ hoạt động xuất nhập khẩu 1.655 tỷ đồng, vượt 32,40% dự toán, tăng 40,47% so với cùng kỳ.