Giám đốc Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) William J. Burns. Ảnh: AFP
Tờ Thời báo New York (NYT) ngày 25/2 đã có bài viết về việc Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) giúp Ukraine chống lại Nga. Theo tờ báo, trong hơn một thập kỷ, Mỹ đã nuôi dưỡng mối quan hệ đối tác tình báo bí mật với Ukraine. Mối quan hệ này hiện rất quan trọng đối với cả hai nước trong việc chống lại Nga.
NYT viết: Ẩn mình trong một khu rừng rậm rạp, căn cứ quân sự Ukraine dường như bị bỏ hoang và bị phá hủy, trung tâm chỉ huy của nó đã trở thành một đống tro tàn bởi sự tấn công của một loạt tên lửa Nga vào thời kỳ đầu của cuộc xung đột Nga - Ukraine. Nhưng đó là trên mặt đất.
Cách đó không xa, một lối đi kín đáo dẫn xuống hầm ngầm, nơi các nhóm binh sỹ Ukraine theo dõi các vệ tinh do thám của Nga và nghe lén các cuộc trò chuyện giữa các chỉ huy Nga. Đây là trung tâm đầu não bí mật của quân đội Ukraine và nó gần như được CIA tài trợ hoàn toàn và trang bị một phần.
NYT cho rằng cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã bước sang năm thứ ba, cướp đi sinh mạng của hàng trăm nghìn người và mối quan hệ đối tác tình báo với Mỹ là mấu chốt cho khả năng tự vệ của Ukraine. CIA và các cơ quan tình báo khác của Mỹ cung cấp thông tin tình báo về các cuộc tấn công tên lửa có chủ đích, theo dõi các hoạt động di chuyển của quân đội Nga và giúp hỗ trợ các mạng lưới gián điệp.
Cảnh tàn phá do xung đột ở Kharkiv, miền Đông Ukraine. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Tuy nhiên, mối quan hệ đối tác trong lĩnh vực tình báo ấy không phải được tạo dựng trong thời chiến và Ukraine cũng không phải là nước được hưởng lợi duy nhất. Nó đã bén rễ từ một thập kỷ trước, phù hợp với lợi ích của cả hai bên và bắt đầu dưới thời ba Tổng thống Mỹ rất khác nhau, được thúc đẩy bởi những cá nhân chủ chốt thường chấp nhận rủi ro táo bạo. Nó đã biến Ukraine trở thành một trong những đối tác tình báo quan trọng nhất của Washington chống lại Điện Kremlin ngày nay.
NYT cho biết thêm trạm nghe lén trong rừng Ukraine là một phần của mạng lưới căn cứ gián điệp do CIA hỗ trợ được xây dựng trong 8 năm qua, bao gồm 12 địa điểm bí mật dọc biên giới Nga.
Trước chiến tranh, người Ukraine đã chứng tỏ bản thân với người Mỹ bằng cách chặn thu thông tin liên lạc giúp chứng minh sự liên quan của Nga trong vụ bắn rơi máy bay thương mại MH-7 vào năm 2014. Người Ukraine cũng giúp người Mỹ truy lùng các đặc vụ Nga đã can thiệp vào hoạt động bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Vào khoảng năm 2016, CIA bắt đầu huấn luyện một lực lượng đặc công tinh nhuệ của Ukraine - được gọi là Đơn vị 2245 - chuyên bắt giữ các máy bay không người lái và thiết bị liên lạc của Nga để giúp các kỹ thuật viên CIA có thể bẻ khóa hệ thống mã hóa của Moskva cũng như hỗ trợ việc thiết kế các trang thiết bị chống lại máy bay không người lái và hệ thống liên lạc của Nga. CIA cũng giúp Ukraine đào tạo một thế hệ điệp viên mới hoạt động bên trong nước Nga, khắp châu Âu, ở Cuba và những nơi khác mà người Nga có sự hiện diện lớn.
Theo NYT, mối quan hệ tình báo giữa Mỹ và Ukraine đã ăn sâu đến mức khi chính quyền Biden sơ tán nhân viên Mỹ trong những tuần trước khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022, các sỹ quan CIA vẫn ở lại tại một địa điểm xa xôi thuộc miền Tây Ukraine. Đồng thời, trong quá trình xung đột, họ đã chuyển tiếp những thông tin tình báo quan trọng, bao gồm cả nơi Nga đang lên kế hoạch tấn công và hệ thống vũ khí nào họ sẽ sử dụng.
NYT cho rằng giờ đây, những mạng lưới tình báo này giờ đây đối với Ukraine quan trọng hơn bao giờ hết, khi Nga đang trong thế tấn công còn Ukraine thì phụ thuộc nhiều hơn vào các hoạt động phá hoại và tấn công bằng tên lửa tầm xa đòi hỏi phải có các điệp viên ở xa phòng tuyến của kẻ thù. Tuy nhiên, Washington cũng được lợi. Theo một cựu quan chức cấp cao của Mỹ, các mối quan hệ ngày càng trở nên bền chặt hơn bởi vì cả hai bên đều thấy giá trị trong đó và Đại sứ quán Mỹ ở Kiv đã trở thành nguồn thông tin tốt nhất về Nga.