Không chỉ mua tàu ngầm
Trả lời trước truyền thông hôm 10/3, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Pravit Vongsuvan cho biết, Thái Lan chuẩn bị ký kết hợp đồng chính thức mua 3 tàu ngầm diesel-điện lớp S26T do Trung Quốc sản xuất (tên mã T là ký hiệu phiên bản riêng của Thái Lan).
Để thực hiện bản hợp đồng này, Thái Lan đã phải bỏ ra số tiền lên tới trên 370 triệu USD, gói mua sắm này mới được chính phủ nước này phê duyệt. Mặc dù vậy, ông P. Vongsuvan không công bố thời điểm dự kiến ký hợp đồng chính thức.
Ngay từ hồi tháng 6/2015, Ủy ban đánh giá của quân đội Thái Lan đã quyết định chọn dòng tàu ngầm S26T do Tập đoàn CSIC của Trung Quốc giới thiệu. Tuy nhiên, chương trình này sau đó bị trì hoãn do không nhận được sự ủng hộ của các phe phái chính trị trong nước.
Quá trình trình đàm phán được nối lại vào đầu năm 2016 và việc mua sắm tàu ngầm mới chính thức được phân bổ theo ngân sách quốc phòng của Thái Lan năm tài khóa 2017. Tổng dự toán của hợp đồng ước khoảng 376 triệu USD, bao gồm cả các điều khoản chuyển giao công nghệ, bảo trì và đào tạo kíp thủy thủ.
Mô hình tàu ngầm Thái Lan đang đàm phán mua của Trung Quốc
Trước khi được cấp ngân sách để mua tàu ngầm Trung Quốc, hồi tháng 8/2016, Thái Lan đã được tiếp nhận lô radar RA3 đầu tiên từ Trung Quốc - loại radar chuyên dùng cho lực lượng pháo binh. Ngay sau khi thông tin này được công khai, Thái Lan cũng đã lên tiếng xác nhận về thương vụ mua sắm này.
Theo giới thiệu của nhà sản xuất NORINCO, Trung Quốc, RA3 là hệ thống radar quét mảng pha điện tử chủ động (AESA), được thiết kế cho nhiệm vụ xác định vị trí các trận địa pháo, pháo phản lực và các bệ phóng tên lửa đất đối đất của đối phương ngay sau khi bắn, và hỗ trợ điều khiển hỏa lực pháo binh quân ta trong phản pháo.
Ngoài ra, radar RA3 cũng có thể được sử dụng trong việc điều chỉnh hỏa lực pháo binh, tên lửa của lực lượng sử dụng. Với một số sửa đổi nhỏ trong các thông số phần mềm. Đặc biệt, RA3 còn có thể làm nhiệm phát hiện và theo dõi các mục tiêu bay thấp như máy bay hạng nhẹ, máy bay trực thăng và UAV...
Trước thương vụ mua sắm radar RA3 của Thái Lan, theo số liệu thống kê của chuyên gia quân sự Nga Vasily Kashin, Bangkok cũng đã thực hiện nhiều thương vụ vũ khí khác với Trung Quốc. Gần đây có tin hai bên đã ký thỏa thuận về việc Thái Lan mua xe tăng MBT-3000 của Trung Quốc.
Trước đây hai bên đã ký kết các hợp đồng lớn hơn, ví dụ Thái Lan quyết định mua tàu ngầm của Trung Quốc. Các thiết bị kỹ thuật phục vụ thủy quân lục chiến và tàu ngầm của Thái Lan vẫn chưa phải hiện đại nhất, một số đã cũ của Mỹ.
Trong khi đó, Trung Quốc đang là một nhà sản xuất lớn cung cấp các thiết bị chuyện dùng cho Thủy quân lục chiến như xe bọc thép ZBD-2000, đã từng cung cấp cho nước ngoài. Đây cũng có thể là mối quan tâm của Thái Lan trong thời gian tới.
Cùng với mua sắm vũ khí, hai nước còn tăng cường hợp tác quân sự bằng những cuộc diễn tập chung. Theo tờ Bangkok Post, cuối tháng 5/2016, lực lượng vũ trang Thái Lan và Trung Quốc đã thực hiện cuộc diễn tập chung với khoảng 500 binh sỹ Thái Lan và 500 binh sỹ Trung Quốc.
Cuộc tập trận chung của Bắc Kinh và Bangkok có thể mở rộng khả năng của hai bên trong cuộc đấu tranh chống cướp biển và khủng bố quốc tế. Ngoài ra, sự hợp tác với các lực lượng vũ trang của Thái Lan được đào tạo và trang bị chủ yếu "theo kiểu Mỹ" là một cơ hội tốt cho Trung Quốc để thử nghiệm thiết bị quân sự và chiến thuật trong điều kiện gần thực tế.
Những tính toán
Là một đồng minh lâu năm của Mỹ, không dễ dàng gì việc Washington ngó lơ trong một thời gian sẽ làm Bangkok "giận dỗi" và quay ngoặt sang Trung Quốc. Ngoài vũ khí Mỹ và các thiết bị quân sự mới mua của Trung Quốc, Thái Lan cũng "đưa đẩy" với Nga trong việc đổi gạo lấy các máy bay trực thăng phục vụ chữa cháy.
Thông tin Thái Lan đồng ý đổi vũ khí lấy nông sản được đích thân Thủ tướng Thủ tướng Prayut Chan-o-cha đưa ra trong chuyến thăm Nga vừa qua. Được biết, trước khi Thái Lan đồng ý với cách mua bán này, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev cho biết, Moskva sẵn sàng cung cấp xe tăng chiến đấu và các vũ khí quân sự khác để đổi lấy các mặt hàng nông sản của Thái Lan.
Thủ tướng Medvedev tiết lộ rằng, vũ khí Nga bán cho Thái Lan sẽ rẻ hơn những loại vũ khí cùng loại của phương Tây: "Một số loại vũ khí chắc chắn sẽ rẻ hơn... Chúng tôi có thể cung cấp được rất nhiều xe tăng và các loại phương tiện quân sự khác nếu các bạn muốn".
Truyền thông Thái Lan đưa tin Bangkok muốn mua hàng chục xe tăng T-90 của Nga để thay thế lực lượng xe tăng đã "già nua" do Mỹ sản xuất. Trong một cuộc phỏng vấn, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Prawit Wongsuwan khẳng định:
"Người Mỹ sẽ không bán vũ khí cho chúng tôi, và gần đây chúng tôi cũng bị hạn hẹp về ngân sách nên không thể mua được. Không phải là chúng tôi đã quyết định sẽ thân thiết với Nga, Trung Quốc và lạnh nhạt với Mỹ. Chúng tôi đều đối tốt với tất cả các nước này", ông nói.
Thực tế, dù sẽ tập trận với ai và mua vũ khí của ai, Thái Lan cũng đã và đang thể hiện là một quốc gia khéo léo ở Đông Nam Á, nơi Trung Quốc, Nga và Mỹ đều đánh giá được tầm quan trọng và họ biết vị thế của mình ở đâu để nắm giữ các quyền lợi quốc gia.