Chính phủ Nga luôn ủng hộ những nỗ lực quốc tế nhằm chống biến đối khí hậu. Ảnh: TASS
Theo nhận định của chuyên gia về Á-Âu Paul Goble, Giám đốc nghiên cứu và xuất bản tại Học viện Ngoại giao Azerbaijan ngày 27/9, mùa hè nóng bất thường năm 2023, vốn là một phần của xu hướng nóng lên toàn cầu, đang ảnh hưởng nặng nề đến Nga hơn so với nhiều quốc gia khác. Một cuộc khảo sát mới cho thấy xu hướng ấm lên này đe dọa không chỉ cơ sở hạ tầng của Nga ở phía Bắc mà còn đe dọa đến sự sống còn của các dân tộc có số lượng người nhỏ ở đó.
Hầu như mỗi ngày trong mùa hè vừa qua tại các thành phố và khu vực lớn của Nga, nhiệt độ đều lập kỷ lục. Bị ảnh hưởng nặng nề nhất là khu vực phía Bắc và phía Đông của Nga, nơi nhiệt độ đã cao hơn bất kỳ kỷ lục nào trong 100 năm qua. Đặc biệt đáng lo ngại là nhiệt độ cao này đã dẫn đến tỷ lệ tử vong ngay cả ở thành phố Moskva lên 5%.
Khu vực Bắc Cực của Nga cũng bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề. Nếu ở phần lớn các thành phố của Nga trong 60 năm qua, nhiệt độ đã tăng từ 2 đến 2,5 độ C thì ở các thành phố thuộc Bắc Cực như Anadyr, Salekhard và Khatanga, nhiệt độ đã tăng 3 độ và ở Yakutsk 4 độ.
Nhiệt độ tăng cao và sự tan chảy của lớp băng vĩnh cửu có nghĩa là khoảng 40% toàn bộ tòa nhà và cơ sở hạ tầng ở đó đã bị tổn hại; và Bộ Môi trường Nga cho biết thiệt hại từ vấn đề trên vào giữa thế kỷ này sẽ là “tối thiểu là 5 nghìn tỷ rúp” - tương đương 50 tỷ USD.
Khoảng 65% lãnh thổ Nga được bao phủ bởi lớp băng vĩnh cửu. Khi nhiệt độ không khí tăng lên, vùng đất vốn bị đóng băng hàng thiên niên kỷ này đã bắt đầu tan băng. Sự tan chảy đang định hình lại môi trường địa chất và dự kiến sẽ gây ra thiệt hại đáng kể cho các khu định cư của con người cũng như cơ sở hạ tầng giao thông và năng lượng quan trọng. Và khi lớp băng vĩnh cửu tan chảy, nó giải phóng các loại khí nhà kính được lưu trữ lâu dài như khí mê-tan, làm gia tăng sự nóng lên.
Nhà khoa học của tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên thế giới (WWF) Alexei Kokorin từng cảnh báo rằng biến đổi khí hậu sẽ khiến lũ lụt và sóng nhiệt thảm khốc ngày càng thường xuyên ở Nga. Mặc dù lượng mưa tổng thể có thể không tăng nhưng nó sẽ trở nên khó dự đoán hơn, với khả năng xuất hiện những đợt mưa lớn và hạn hán kéo dài.
Về phần mình, Phòng Kiểm toán Nga đánh giá biến đổi khí hậu có thể khiến GDP của nước này giảm tới 3% mỗi năm vào năm 2030. Báo cáo của Cơ quan thuộc Chính phủ Nga nêu rõ: "Biến đổi khí hậu đang dẫn đến tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan tăng lên cũng như hạn hán ảnh hưởng đến phần lớn các khu vực nông nghiệp của Nga. Trên khắp cả nước, thiệt hại do các sự kiện liên quan đến biến đổi khí hậu có thể lên tới 2-3% GDP mỗi năm vào cuối thập kỷ này".
Tác hại đáng kể nhất đã xảy ra ở Yamalo-Nenetsky Avtonomny Okrug. Trong khu vực có rủi ro lớn nhất là các thành phố Novy Urengoy và Vorkuta. Và các cơ sở hạ tầng kinh tế quan trọng cũng đang bị ảnh hưởng, bao gồm hơn1500 km đường ống Đông Siberia - Thái Bình Dương, gần 1300 km đường ống chính ở Yamalo-Nenetsky và 280 km đường Ob-Bovanenkovo.
Nhưng một vấn đề cò nghiêm trọng hơn đó là biến đổi khí hậu ở miền Bắc nước Nga có thể gây nguy hiểm cho sự sống còn của các dân tộc có số lượng nhỏ trong khu vực vì nó sẽ phá hủy không gian sinh tồn của họ, đồng thời sẽ đẩy nhanh sự nóng lên toàn cầu ở những nơi khác.