Ông Biden đứng giữa “ngã 3 đường”
CNN dẫn các nguồn thạo tin cho biết, ông Joe Bide đang cân nhắc kĩ lưỡng nhân sự cho vị trí Bộ trưởng Quốc phòng trong nhiệm kỳ mới. Ngoài ứng cử viên sáng giá là bà Michèle Flournoy - quan chức kỳ cựu của Lầu Năm góc, còn có 2 ứng cử viên nổi bật khác gồm tướng về hưu Lloyd Austin và ông Jeh Johnson - từng đảm nhận vai trò bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Mỹ trong nhiệm kỳ tổng thống thứ 2 của ông Obama. Cả 2 nhân vật này đều là người da màu.
Bà Michèle Flournoy. Ảnh: AP.
Các lãnh đạo da màu đã khuyến khích ông lựa chọn một người Mỹ gốc Phi để đa dạng hóa thành phần trong nội các tương lai, trong khi những người khác hối thúc ông lựa chọn một phụ nữ đứng đầu cơ quan này. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều nhóm cấp tiến phản đối ứng cử viên nữ là bà Michèle Flournoy vì lo ngại về hồ sơ cũng như mối quan hệ của bà với các hiệp hội tư nhân.
Trong bức thư ngỏ gửi cho ông Biden, một liên minh gồm ít nhất 7 nhóm cấp tiến đã cảnh báo tổng thống đắc cử không nên lựa chọn Flournoy với lý do bà đã “từng đưa ra những quyết định về chính sách thiếu sáng suốt”, liên quan đến vấn đề Saudi Arabia, Yemen và Afghanistan và có “nhiều hành động không rõ ràng trong quan hệ với các tổ chức tư nhân”. Jehan Hakim, chủ tịch Ủy ban Liên minh Yemen – người tham gia viết bức thư ngỏ nói rằng, sự ủng hộ mạnh mẽ của bà Flournoy đối với chiến lược can thiệp quân sự đã góp phần gây ra các cuộc khủng hoảng tàn khốc trên thế giới, trong đó có Yemen”.
Sức ép về việc lựa chọn lãnh đạo Lầu Năm góc đang gia tăng khi thời gian chỉ còn chưa đầy một tháng trước khi ông Biden chính thức nhậm chức vào ngày 20/1/2021. Ông Biden một mặt gấp rút thực hiện nỗ lực kiện toàn nhân sự trong chính quyền mới, mặt khác cố gắng duy trì liên minh rộng lớn đã giúp ông giành chiến thắng trước Tổng thống đương nhiệm Donald Trump trong cuộc bầu cử hồi tháng 11.
Giới phân tích cho rằng, khi phải đối mặt với một loạt thách thức lớn trong những ngày đầu tiên lên nắm quyền, ông Biden có thể sẽ đánh mất sự ủng hộ mạnh mẽ của phe cấp tiến trong đảng Dân chủ. Gần 100 thành viên đảng Dân chủ tại Hạ viện thuộc phe cấp tiến có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến các chính sách và chương trình nghị sự của ông. Tổng thống đắc cử Joe Biden cam kết ban hành dự luật cứu trợ các nạn nhân của dịch Covid-19, cải cách hệ thống y tế, nhập cư và giáo dục cũng như đấu tranh cho các hoạt động bảo vệ môi trường tích cực nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Phe cấp tiến quyết tâm củng cố lực lượng
Các nhóm cấp tiến từng hoan nghênh nhiều đề cử ban đầu của ông Biden, đặc biệt là việc lựa chọn Jared Bernstein và Heather Boushey - hai cựu cố vấn kinh tế trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông vào Hội đồng Cố vấn Kinh tế. Thế nhưng họ vẫn chưa thực sự hài lòng. Thay vì đó, họ quyết tâm củng cố quyền lực trong môi trường chính trị mới với việc để mắt đến một số vị trọng yếu trong nội các và một số vị trí cấp cao khác vẫn chưa được lấp đầy.
Ông Joe Biden. Ảnh: WSJ.
Bà Michèle Flournoy được cho là ứng cử viên hàng đầu cho vị trí lãnh đạo Bộ Quốc phòng. Trước đó, bà đã từng được ứng cử viên tổng thống Hillary Clinton cân nhắc đề cử vào vị trí này nếu bà Clinton chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016. Michèle Flournoy là người có kinh nghiệm dày dặn, được sự tôn trọng của nhiều thành viên trong Quốc hội và là nhân vật nổi tiếng trên trường quốc tế. Nhưng ngay sau chiến thắng của ông Biden, vị thế của bà có phần sụt giảm khi hai ứng viên khác là Austin và Johnson được xem xét.
Hạ nghị sỹ da màu James Clyburn, bang Nam Carolina đã công khai kêu gọi ông Biden đề cử thêm nhiều nhân vật da màu vào các vị trí trong Nội các. Việc tìm kiếm nhân vật lãnh đạo Lầu Năm góc, mà trước đó chưa từng do một phụ nữ hay một người da màu đảm nhiệm, sẽ giúp ông Biden có cơ hội thực hiện cam kết đa dạng hóa các vị trí cấp cao trong nhóm phụ trách an ninh quốc gia.
Các nhà phê bình theo chủ nghĩa tự do cho rằng, quan điểm của bà Flournoy thậm chí còn cứng rắn hơn quan điểm của ông Biden, đặc biệt là về cuộc chiến tại Afghanistan. Một số ý kiến khác lo ngại về quan hệ của Michèle Flournoy với các tổ chức tư nhân vì bà là người đồng sáng lập của Westexec Advisors, một công ty tư vấn chuyên cung cấp lời khuyên và phân tích rủi ro địa chính trị cho khách hàng doanh nghiệp.
Ngoài ra, những người phản đối cũng đặc biệt quan tâm đến các báo cáo cho rằng bà Flournoy đã phản đối những lời kêu gọi chấm dứt cuộc chiến do Saudi Arabia dẫn đầu tại Yemen. Ông Biden từng cam kết chấm dứt sự ủng hộ của Mỹ đối với cuộc chiến này.
Bức thư ngỏ cũng đề cập hai nhân vật nữ tiềm năng có thể thay thế bà Flournoy là hai nữ Thượng nghị sỹ: Tammy Duckworth của bang Illinois – từng đảm nhận cương vị Thứ trưởng Bộ Cựu chiến binh dưới thời ông Obama, là người Mỹ gốc Thái Lan đầu tiên tại Quốc hội Mỹ và Kirsten Gillibrand của bang New York – người đã khởi động chiến dịch tranh cử tổng thống vào năm 2019.
“Chúng tôi có thể không giành được chiến thắng trong tất cả các cuộc cạnh tranh nhưng sự tập trung của phe cấp tiến về mặt nhân sự sẽ tạo ra sự khác biệt mà có thể mang lại kết quả tốt khi chính quyền mới đưa ra những quyết định về chính sách trong nhiều năm tới”, ông David Segal – người dẫn đầu nhóm cấp tiến Demand Progress nhấn mạnh.
Ông Waleed Shahid – phát ngôn viên của Justice Democrats – một nhóm cấp tiến trong đảng Dân chủ mô tả các đề cử ban đầu của ông Biden là “một sự hỗn hợp”, song lưu ý rằng chúng tiến bộ hơn các đề cử mà ông Obama đưa ra vào năm 2018.
Tổng thống đắc cử Joe Biden đã cam kết đấu tranh để tạo ra những sự thay đổi lớn về chính sách, song song với việc đạt được sự đồng thuận với đảng Cộng hòa.
“Bản chất thật sự của chính quyền ông Biden chỉ được bộc lộ khi ông lên nắm quyền vào tháng 1/2021 và khi ông bắt đầu làm việc với Quốc hội để thực thi chương trình nghị sự”, ông Waleed Shahid cho biết.
“Nếu ông ấy chọn con đường có thể dẫn tới các thỏa thuận với lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell thì sự chia rẽ bên trong đảng Dân chủ sẽ ngày càng trở nên rõ ràng hơn”, nhân vật này nói thêm.
Ngoài Bộ Quốc phòng, phe cấp tiến đang chuẩn bị khả năng cho các cuộc chiến gay gắt hơn liên quan đến việc lựa chọn nhân sự trong các bộ Thương mại, Lao động, Giáo dục, Nội vụ và Tư pháp. Họ đã bày tỏ ý định phản đối nếu ông Biden đề cử Rahm Emanuel, Chánh văn phòng Nhà Trắng dưới thời Obama vào vị trí Bộ trưởng Giao thông vận tải và Mike Morell, một cựu quan chức khác dưới chính quyền Obama vào vị trí giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA)./.