Australia từng ủng hộ kế hoạch này nhưng giờ từ chối tham gia cùng Washington.
“Chúng tôi sẽ không tham gia bất cứ cuộc tuần tra hay bất cứ hành động nào mà Mỹ sắp tiến hành.
Chúng tôi sẽ không nghiêng về bên nào”, Bộ trưởng Thương mại Australia, ông Andrew Robb chia sẻ với Bloomberg hôm 15/10 khi bình luận về kế hoạch tuần tra của Lầu Năm Góc.
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã đẩy mạnh xây dựng trái phép nhiều hòn đảo nhân tạo trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam để đặt các trạm radar, đường băng và nhiều cơ sở khác bị nghi là phục vụ mục đích quân sự.
Tuy nhiên, Bắc Kinh biện minh rằng phần lớn những cơ sở trên chỉ phục vụ mục đích dân sự.
Thậm chí, Trung Quốc còn ngang nhiên cho rằng những hòn đảo nhân tạo trên Biển Đông thuộc vùng lãnh thổ hợp pháp của nước này và khu vực 12 hải lý quanh đảo nhân tạo nằm trong phạm vi lãnh hải quốc gia.
Phản đối trước tuyên bố của Trung Quốc, Mỹ đang lên kế hoạch tiến hành tuần tra 12 hải lý quanh ít nhất một trong những hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây trái phép trên Biển Đông.
“Mỹ sẽ vẫn bay, điều tàu thuyền và hoạt động trên những khu vực mà luật pháp quốc tế cho phép và Biển Đông không phải là ngoại lệ”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter phát biểu trong cuộc họp báo hôm 13/10 sau 2 ngày nhóm họp với giới quan chức Mỹ - Australia.
Trong một tuyên bố cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Australia Julie Bishop nhấn mạnh có “cùng quan điểm” với Mỹ về vấn đề Biển Đông khi gần 3/4 hoạt động thương mại của Australia đi qua vùng biển chiến lược này.
Nhưng sau đó, Bộ trưởng Thương mại Australia đã đưa ra lời bình luận khác.
Trong khi đó, hôm 14/10, Trung Quốc đã lên tiếng cáo buộc Mỹ kêu gọi hoạt động quân sự hóa trên Biển Đông trong bối cảnh không ít quốc gia trong khu vực tăng cường đầu tư quân sự.
“Chúng tôi hy vọng Mỹ nhìn nhận tình hình hiện nay trên Biển Đông theo chiều hướng tích cực và công bằng đồng thời đóng góp vai trò xây dựng cùng Trung Quốc duy trì nền hòa bình và ổn định trên vùng biển này”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh biện minh.
Thậm chí, tờ Thời báo Hoàn Cầu còn đưa ra lời bình luận mang tính đe dọa.
“Trung Quốc sẽ không tha thứ cho hành động Mỹ vi phạm hải phận và không phận trên các hòn đảo mở rộng.
Nếu Mỹ xâm phạm lợi ích cốt lõi của Trung Quốc, quân đội Trung Quốc sẽ đáp trả và dùng vũ lực tấn công”, Thời báo Hoàn Cầu viết.
