Nam Cực là lục địa cuối cùng được phát hiện trên Trái Đất và cà lục địa duy nhất trên thế giới chưa được khai thác - Nam Cực rất giàu tài nguyên thiên nhiên. Nó không chỉ có số lượng lớn tài nguyên khoáng sản mà còn có số lượng lớn tài nguyên sinh vật, trong đó giàu nhất là quặng sắt. Theo ước tính của các nhà khoa học, tài nguyên quặng sắt của Nam Cực đủ cho con người sử dụng trong 200 năm. Vậy tại sao con người chưa khai thác được tài nguyên của Nam Cực?
Nam Cực là nơi lạnh nhất trên Trái Đất và cũng là lục địa lạnh nhất trên hành tinh. Diện tích dải băng ở Nam Cực cũng lớn nhất thế giới. Độ dày của tảng băng lên tới hàng trăm mét, đồng thời cũng có một lượng lớn đá và khoáng sản dưới lớp băng này (bao gồm một lượng lớn than, dầu và quặng sắt), chúng đều là sản phẩm của thời kỳ hình thành Trái Đất cách đây hàng trăm triệu năm.
Tài nguyên khoáng sản của Nam Cực đều là những loại đóng một vai trò rất lớn trong việc sử dụng của con người. Đặc biệt, quặng sắt, dầu mỏ là nguồn năng lượng quan trọng cho sự phát triển của xã hội loài người. Nhưng có một thực tế là con người chưa phát triển và khai thác tài nguyên khoáng sản ở Nam Cực.
Để hiểu vấn đề này, trước tiên chúng ta phải hiểu rõ tình hình ở Nam Cực. Trước thế kỷ 20, vì Nam Cực nằm xa xôi và bị bao phủ bởi các tảng băng nên người ta không biết đến sự tồn tại của Nam Cực. Phải đến cuối thế kỷ 19, Nam Cực mới được con người phát hiện ra. Tuy nhiên, do vị trí xa xôi và khí hậu lạnh khắc nghiệt nên con người không mấy quan tâm đến Nam Cực. Điều này cũng dẫn đến thực tế là không có dấu vết của con người ở Nam Cực cho đến tận thế kỷ 20.
Sau khi con người khám phá Nam Cực, họ đã nhanh chóng phát hiện ra nguồn tài nguyên phong phú của Nam Cực. Để ngăn chặn việc tài nguyên của Nam Cực bị chia cắt, con người đã ký "Hiệp ước Nam Cực" vào năm 1959. Theo Hiệp ước Nam Cực, Nam Cực sẽ trở thành một điểm nóng về nghiên cứu khoa học quốc tế. Các quốc gia có thể tiến hành các hoạt động nghiên cứu khoa học ở Nam Cực, nhưng họ không thể khai thác và phát triển tài nguyên khoáng sản của Nam Cực và nó sẽ trở thành tài sản chung của toàn nhân loại.
Hiệp ước Nam Cực, được ký kết vào năm 1959, quy định rằng Nam Cực chỉ được sử dụng cho mục đích khoa học hòa bình. Khai thác tài nguyên thiên nhiên, bao gồm cả quặng sắt, bị cấm theo hiệp ước này. Bất kỳ hoạt động khai thác nào cũng cần được sự đồng thuận của tất cả các quốc gia tham gia hiệp ước, và điều này vô cùng khó khăn để đạt được.
Tuy nhiên, bất chấp các quy định của Hiệp ước Nam Cực, con người vẫn chứa đầy lòng tham và mong muốn khai thác khoáng sản ở Nam Cực. Vì vậy, cộng đồng quốc tế đã ký kết “Nghị định thư về bảo vệ môi trường ở Vùng Nam Cực”, trong đó quy định cụ thể hơn về hành vi của con người ở Nam Cực - nhiều quốc gia khác nhau ở gần Nam Cực đã phải chấp nhận những hạn chế nghiêm ngặt hơn, dẫn đến việc hoàn toàn cấm hoạt động khai thác mỏ ở Nam Cực.
Hoạt động khai thác quặng sắt tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm môi trường Nam Cực, ảnh hưởng đến hệ sinh thái mong manh nơi đây và làm gia tăng nguy cơ biến đổi khí hậu. Hệ sinh thái Nam Cực vô cùng nhạy cảm và dễ bị tổn thương, việc khai thác có thể gây ra những hậu quả khó lường mà con người không thể khắc phục.
Điều này cũng giải thích tại sao con người chưa khai thác tài nguyên ở Nam Cực. Tuy nhiên, khi nhu cầu về tài nguyên của con người tăng lên, tài nguyên ở Nam Cực dần thu hút sự chú ý của con người thì việc khai thác khoáng sản ở đây cũng tồn tài những vấn đề nhất định.
Đầu tiên, Nam Cực nằm ở vùng xa và có khí hậu khắc nghiệt nên việc khai thác tài nguyên ở Nam Cực cũng gặp nhiều khó khăn. Chi phí thăm dò, phát triển tài nguyên khoáng sản của Nam Cực rất tốn kém và khí hậu ở Nam Cực rất khắc nghiệt, nhiều máy móc xây dựng không thể thích nghi với môi trường ở Nam Cực.
Chi phí cho các hoạt động khai thác, vận chuyển và chế biến quặng sắt ở Nam Cực dự kiến sẽ rất cao do điều kiện khắc nghiệt và vị trí xa xôi. So với các nguồn quặng sắt khác trên thế giới, khai thác tại Nam Cực trở nên kém khả thi về mặt kinh tế.
Thứ hai là vấn đề vận chuyển tài nguyên ở Nam Cực. Nhiều người biết rằng Nam Cực là một nơi lạnh giá, nhưng ít người biết rằng khí hậu ở Nam Cực cũng là nơi dễ thay đổi nhất. Tốc độ gió ở Nam Cực là mạnh nhất và không ngừng tăng cao. Việc khai thác tài nguyên là rất khó khăn. Nhiều thiết bị khai thác tài nguyên không thể chịu được tốc độ gió của Nam Cực, vì vậy việc vận chuyển tài nguyên đã trở thành thách thức lớn nhất cản trở việc khai thác ở Nam Cực.
Nam Cực sở hữu môi trường khắc nghiệt nhất Trái Đất với nhiệt độ cực thấp, bão tuyết dữ dội và địa hình hiểm trở. Việc triển khai các hoạt động khai thác, vận chuyển và chế biến quặng sắt trong điều kiện này sẽ gặp nhiều khó khăn, tiềm ẩn nguy cơ cao và tốn kém chi phí khổng lồ.
Nói chung, việc khai thác tài nguyên ở Nam Cực bị hạn chế về nhiều mặt và tài nguyên ở Nam Cực không thể được khai thác. Khai thác quặng sắt ở Nam Cực, dù mang lại lợi ích kinh tế to lớn, nhưng đi kèm với nhiều rủi ro, thách thức và vi phạm các quy định quốc tế. Do đó, trong tương lai gần, việc này vẫn chưa khả thi. Thay vào đó, con người cần hướng đến sử dụng tài nguyên bền vững, phát triển các giải pháp khai thác thân thiện với môi trường và bảo vệ hệ sinh thái Nam Cực.
Tham khảo: Sohu
