Truyền thông Latvia, một trong 3 quốc gia vùng Baltic thuộc Liên Xô cũ (còn có Litva và Estonia), đưa tin từ đầu năm 2014, Không quân Mỹ sẽ tham gia bảo vệ không phận các nước trong khu vực. Theo đó, Mỹ sẽ điều 4 chiếc tiêm kích F-15 Eagle cho nhiệm vụ này.
Như vậy, Mỹ sẽ chính thức thế chân Bỉ, nước đang thực hiện việc bảo vệ không phận của 3 nước Baltic. Lý do NATO tham gia bảo vệ không phận các nước Baltic là vì trụ sở không quân của khối đặt tại Litva.
Kể từ năm 2004 (từ khi 3 nước Baltic cùng với Slovenia, Slovakia, Bulgaria, and Romania gia nhập NATO), NATO thực hiện việc luân phiên cử không quân các nước thành viên tham gia bảo vệ không phận các nước vùng Baltic theo một cơ chế gọi là Sứ mệnh giám sát không phận Baltic.
Theo đó, mỗi nước sẽ luân phiên 4 tháng một lần điều 4 tiêm kích đến Căn cứ Không quân số 1 ở Zokniai gần thành phố phía Bắc Siauliai của Litva. Ngoài 4 tiêm kích, nước thực hiện sứ mệnh còn cử từ 50-100 nhân viên hỗ trợ khác. Thực hiện sứ mệnh này từ đầu năm 2013 là Đan Mạch, sau đó đến Pháp, Bỉ và Mỹ sẽ bắt đầu từ ngày 30/12/2014.
Đây sẽ là lần thứ 4 Mỹ tham gia sứ mệnh này kể từ năm 2004 (trước đó là các năm 2005, 2008 và 2010). Trong các lần trước đây, năm 2005, Mỹ điều tiêm kích F-16CJ Fighting Falcon và trong hai lần còn lại Mỹ điều tiêm kích F-15C Eagle.
Trên thực tế, việc NATO điều tiêm kích tới Litva là nhằm chống lại Nga. Litva có biên giới phía Tây giáp tỉnh Kaliningrad, nơi Nga có thể bố trí các loại tên lửa chiến thuật, chiến lược và nhiều loại vũ khí khác. Bên cạnh đó, các tiêm kích NATO xuất phát từ Litva cũng có thể nhanh chóng ngăn chặn các máy bay tiêm kích và ném bom của Nga bay vào từ phía Đông Bắc.
Hồi tháng 10/2010, NATO đã bất ngờ hạ lệnh cho 2 tiêm kích cất cánh trong thời gian diễn ra một cuộc tập trận của khối này ở Latvia, để chặn 2 máy bay ném bom SU-24 Nga đang bay qua gần không phận trên biển Baltic. Đường bay của các máy bay Nga nằm giữa các cảng Liepaja và Vetspils, và không trả lời yêu cầu nhận biết của NATO.
Trước đó một năm, các máy bay của NATO cũng đã cất cánh từ căn cứ không quân Zokniai ở Lítva để chặn các máy bay Nga trong thời gian các nước Baltic cùng với Ba Lan và Mỹ tiến hành một cuộc tập trận chung tại Latvia.
Các nước trong NATO cũng cáo buộc Nga thời gian gần đây cho các máy bay ném bom tập dượt ném bom Thụy Điển, Ba Lan và các nước Baltic. Một sĩ quan Không quân Thụy Điển cho biết mới đây nhất là vào tháng 10 vừa qua, 2 chiếc máy bay ném bom chiến lược Tu-160 cùng 3 máy bay hộ tống đã thực hiện lộ trình hướng về phía Thụy Điển. Sự kiện này đã bị hệ thống radar cảnh giới bố trí trên Vịnh Phần Lan phát hiện.
Sĩ quan này cho biết trong vòng 1 giờ, các máy bay ném bom của Nga dường như đã thực hiện các cuộc ném bom giả định nhằm vào cả Ba Lan, một số quốc gia Baltic và một vùng của Thụy Điển.
Mới đây, NATO với 28 thành viên đã đồng ý gia hạn Sứ mệnh giám sát không phận Baltic tới năm 2018.
Việc Mỹ điều tiêm kích tới trực chiến tại Litva nằm trong kế hoạch luân chuyển được coi là bình thường. Tuy nhiên, sự kiện này diễn ra ngay sau khi có tin Nga bố trí tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân Iskander sát với châu Âu (một số nguồn tin cho rằng chính xác là ở tỉnh Kaliningrad) nên khiến dư luận càng thêm chú ý. Có thể, đây là động thái của Mỹ nhằm tăng cường giám sát đối với Nga.
