Chiến sự Syria bùng nổ ác liệt - Đoàn quân xa Nga-Thổ gặp nguy hiểm

Theo truyền thông địa phương, trong ngày 10/4, Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành không kích ít nhất 12 ngôi làng gần thị trấn Tel Rifat, phía Bắc Aleppo. Những ngôi làng bị đánh bom gồm: Deir Jamal, Shewarqa, Kafr Antun, Maranaz, Aqibah, Sorhane, Maliqiyah, Kishtar, Tanab.

Được biết, khi vực trên hiện do người Kurd kiểm soát và đây cũng là điểm thường xuyên xảy ra giao tranh giữa các nhóm phiến quân thân Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd.

Ngày 9/4, Tổng thống Iraq Barham Salih đã chỉ định Giám đốc Cơ quan Tình báo quốc gia Mustafa al-Kadhimilàm Thủ tướng mới của nước này.

Ông Mustafa al-Kadhimi (53 tuổi) lâu nay được biết đến là người có mối quan hệ gần gũi với Mỹ. Tuy nhiên, một số nguồn tin chính trị cho biết mối quan hệ giữa ông và Iran - một quốc gia đối địch với Mỹ, cũng đã được cải thiện trong những tháng gần đây.

Tân Thủ tướng Iraq Mustafa al-Kadhimi. Ảnh: middleeastmonitor.

Thủ tướng được chỉ định sẽ có 30 ngày để thành lập Chính phủ và đệ trình danh sách nội các chờ Quốc hội thông qua.

Được biết, ông Kadhimi là Thủ tướng được chỉ định thứ 3 của Iraq kể từ đầu năm đến nay. Ông al-Kadhimi được đề cử ngay sau khi người tiền nhiệm Adnan al-Zurfi rút lui do không giành được đủ sự ủng hộ từ Quốc hội để có thể thông qua danh sách nội các.

Trước ông Zurfi, một Thủ tướng khác là ông Mohammad Tawfiq Allawi cũng thất bại trong việc thành lập một chính phủ.

David Schenker, một nhà ngoại giao cấp cao phụ trách các vấn đề Trung Đông của Bộ Ngoại giao Mỹ trả lời phỏng vấn báo giới hôm 9/4 cho biết, các mối đe dọa đối với Quân đội Mỹ ở Iraq từ Iran hay các lực lượng dân quân (PMU) vẫn đang hiện hữu, bất chấp lệnh ngừng bắn hiện tại.

Ông Schenker còn cho biết thêm rằng, Washington đang thận trọng đối phó với lệnh ngừng bắn đơn phương vừa được lực lượng dân quân Kata'ib Hezbollah do Iran hậu thuẫn đưa ra

Một đoàn xe quân sự của lực lượng dân quân Iraq phô trương thanh thế sau khi họ giúp Quân đội Iraq đánh bại phiến quân IS.

Căng thẳng giữa Mỹ và Iran ở Iraq lên mức đỉnh điểm kể từ sau khi Thiếu tướng Qassem Soleimani - Tư lệnh lực lượng Quds của Iran bị ám sát ở Thủ đô Baghdad vào đầu năm nay.

Sau vụ ám sát tướng Soleimani, Quân đội Mỹ và liên quân cũng trở thành mục tiêu của các vụ tấn công bằng rocket do các nhóm dân quân thân Iran ở Iraq thực hiện.

Truyền thông Iraq ngày 10/4 đưa tin cho biết, Lữ đoàn 14  - một nhánh vũ trang của lực lượng dân quân Kata'ib Sayyid al-Shuhada được Iran hậu thuẫn đã tổ chức một buổi lễ diễu binh phô trương thanh thế ngay tại chính thủ đô Bagdad. Điều đáng nói là cuộc diễu binh trên chưa được sự chấp thuận của chính quyền hay Quân đội Iraq.

Trong lễ diễu binh của Lữ đoàn 14 người ta có thể dễ dàng bắt gặp nhiều loại vũ khí Mỹ đang được nhóm dân quân này sử dụng, trong đó dễ nhận thấy nhất chính là xe bọc thép Humvee.

Hiện chính quyền Iraq hay Quân đội Mỹ vẫn chưa có bất cứ phát ngôn nào về cuộc diễu binh này của Kata'ib Sayyid al-Shuhada.

Ảnh: Ahmed Ak-Majed.

Ảnh: Ahmed Ak-Majed.

Ảnh: Ahmed Ak-Majed.

Trong một thông báo mới đây trên mạng xã hội Twitter, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đã cho đăng tải một đoạn video ngắn ghi lại chuyến thăm của Tướng Ali Ahmad Assad - Chỉ huy Quân đoàn 1 thuộc Quân đội Syria (SAA) đến một căn cứ của Hezbollah.

Phía Israel cho biết, đoạn video trên là một lời cảnh cáo giành cho Quân đội Syria nếu có tiếp tục ủng hộ phong trào Hồi giáo Hezbollah chống lại nhà nước Do thái.

Ngoài ra, IDF còn khẳng định rằng họ sẽ không để cho bất cứ căn cứ nào của Hezbollah tiếp tục tồn tại giữa biên giới Israel và Syria.

Theo hãng thông tấn nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ - Anadolu cho biết, Quân đội Mỹ đang từng bước đẩy người Nga ra khỏi miền Bắc Syria, tuy nhiên họ không trực tiếp làm điều đó mà thông qua các lực lượng Dân chủ Syria (SDF) cụ thể hơn chính là người Kurd.

Cũng theo Anadolu, Nga đang để mất dần các thỏa thuận an ninh với người Kurd, mặc dù chính người Kurd chủ động đưa ra các thỏa thuận này nhằm tìm kiến sự hỗ trợ từ Moscow khi Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành Chiến dịch "Mùa xuân hòa bình" ở Bắc Syria trong cuối năm ngoái...

Chiều ngày 10/4 các nguồn tin thân chính phủ cho biết nhiều tin tức tình báo cho thấy nhóm khủng bố Hayyat Tahrir al-Sham (HTS) và các đồng minh đang lên kế hoạch cho một cuộc tập kích vào quân cảnh Nga-Thổ tại Khu phi quân sự (DMZ) cao tốc M4.

Nếu thông tin nói trên là chính xác, nhiều khả năng HTS đang ở vào thế bắt buộc phải có hành động trước việc hàng loạt chỉ huy cao cấp của liên minh này tuyên bố ly khai trong những ngày vừa qua.

Hình minh họa.

Tuyên bố ly khai của chỉ huy khủng bố Al-Talli, một nhân vật quan trọng của HTS, nguyên nhân được cho là sự bất đồng trong việc tổ chức này "án binh bất động" và để quân cảnh Nga-Thổ tuần tra trên cao tốc M4.

Chiều ngày 10/4, một bản đồ chiến sự được những người ủng hộ chính phủ chia sẻ đã tiết lộ những gì đang diễn ra trong giao tranh giữa Quân đội Arab Syria (SAA) và nhóm khủng bố IS ở khu vực tỉnh Homs và Deir Ezzor. 

Cụ thể, sau khi kiểm soát Sukhna với ưu thế hỏa lực pháo binh và yểm trợ của máy bay Nga, Quân đội Arab Syria (SAA) đã bắt đầu truy kích đối phương vào sâu trong khu vực chúng kiểm soát.

Giao tranh hiện đang diễn ra tại Tulul al-Hayd, điểm cao nhìn về hướng tới khu vực tả ngạn sông Euphrate và cũng là một vị trí quân sự quan trọng. Nếu SAA triển khai pháo binh tại đây, 2/3 lãnh thổ vẫn do IS kiểm soát đều nằm trong tầm đạn pháo. 

Còn tại phía nam, giao tranh cũng đang diễn ra tại Wadi al-Naqsh và Wadi al-Waer khi IS cố gắng chặn đường tiến quân về trạm bơm T2 của SAA.

Theo nhà quan sát hàng hải Yoruk Isik, sau khi tiến hành tập trận bằng tên lửa và ngư lôi ở Đông Địa Trung Hải, các khinh hạm "Đô đốc Essen", "Đô đốc Makarov" hiện đã vượt qua eo biển Dardanelles tới Biển Marmara.

Biển Marmara là được cho là biển nội địa của Thổ Nhĩ Kỳ và nối với Biển Đen bằng eo biển Bosphorus.

Nhiều khả năng các tàu chiến Nga đã đạt được các mục tiêu đề ra trong hành trình 1 tháng vừa qua và đang trên đường trở về căn cứ Hạm đội Biển Đen.

Biển Đen và Biển Marmara nơi các khinh hạm Nga đang di chuyển tới eo biển Bosphorus (góc dưới bên phải).

Ngoài cuộc tập trận đáng chú ý (và gây lo ngại cho NATO) tại Địa Trung Hải, 3 khinh hạm mang tên lửa cũng đã tiến hành tập trận gần đường bờ biển Syria và Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, việc 2 tàu chiến Nga (chỉ còn lại khinh hạm "Đô đốc Grigorovich") trở về cảng nhà trong bối cảnh Thổ và Syria vẫn đang tiếp tục bổ sung binh lực ở Idlib và các cáo buộc vũ khí hóa học đang "chĩa mũi dùi" vào Damascus được cho là sẽ để lại một "lỗ hổng" để các thế lực thù địch lợi dụng.

Nhóm vũ trang Ashab al-Kahf mới đây đã phát hành một đoạn phim cho thấy một cuộc phục kích đã được họ lên kế hoạch cẩn thận và nhằm vào đoàn xe cơ giới của Mỹ ở Tikrit, Iraq.

Trong đoạn video nói trên, chiếc xe quân sự đi đầu đã bị tấn công bởi một thiết bị nổ tự chế (IED) và sau khi binh lính Mỹ tập trung tại địa điểm vụ nổ ban đầu diễn ra, một thiết bị nổ  khác đã được kích hoạt.

Các quan chức Mỹ hiện chưa đưa ra bình luận về vụ đánh bom kép này cũng như không tiết lộ  chi tiết về thương vong.

Trong trường hợp lính Mỹ bị chết hoặc bị thương do cuộc tấn công này, chắc chắn các cuộc không kích trả đũa của lực lượng Mỹ ở Iraq sẽ được tiến hành nhằm vào các nhóm dân quân thân Iran.

Chiều ngày 10/4, một cảnh quay được cho là ghi lại hoạt động tại một cứ điểm của Quân đội Arab Syria (SAA) ở mặt trận Sukhna, Homs được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội.

Trong cảnh quay nói trên, các tay súng SAA phòng thủ trên cao điểm được lắp đặt một thiết bị trinh sát quang học và được bảo vệ liên tục bởi trực thăng vũ trang Nga.

Cùng với các máy bay cường kích từ máy bay cánh cố định, việc Không quân Vũ trụ Nga (VKS) một lần nữa tung các trực thăng vũ trang vào miền đông Syria cho thấy quyết tâm hỗ trợ đồng minh tiêu diệt tàn quân IS.

Trưa ngày 10/4, trang Al-Masdar News dẫn nguồn Chính phủ Hiệp định Quốc gia (GNA) được Thổ hậu thuẫn cho biết các máy bay của lực lượng trung thành với GNA đã ném bom các vị trí của Quân đội Quốc gia Libya (LNA) tại Căn cứ Không quân Al-Watiya.

GNA cho biết thêm rằng ít nhất một xe tải của LNA đang chuẩn bị tới mặt trận Tarhouna và chở theo các trang thiết bị và đạn dược đã bị phá hủy tại căn cứ.

Tuyên bố nói trên của GNA được đưa ra chỉ một ngày sau khi LNA tuyên bố bắn rơi 2 "máy bay Thổ Nhĩ Kỳ" - nhiều khả năng là máy bay không người lái (UAV) ở ngoại ô Thủ đô Tripoli.

Căn cứ không quân Al-Watiya hiện do LNA kiểm soát.

Vị trí của căn cứ không quân Al-Watiya ở miền tây Libya.

Sáng 10/4, nguồn tin thân các nhóm vũ trang Iraq (được Iran hậu thuẫn) chia sẻ một số bức không ảnh cho thấy bố trí lực lượng Mỹ bên trong căn cứ Ali Al-Salem tại Kuwait.

Điều đáng chú ý là những bức ảnh được cho là ghi lại từ UAV (một số nhà phân tích đã bác bỏ giả thuyết này và cho rằng ảnh lấy từ ảnh vệ tinh) nhưng không có bất kỳ thông tin hay dấu hiệu nào cho thấy phòng không bên trong căn cứ phát hiện ra những "kẻ gián điệp"này.

Căn cứ không quân Ali Al-Salem là nơi đồn trú của Trường huấn luyện bay, phi đoàn trực thăng Không quân Kuwait và Phi đoàn viễn chính thứ 386 của Không quân Mỹ.

Căn cứ cũng là nơi đã diễn ra vụ việc hi hữu trong Chiến tranh Iraq năm 2003 khi một máy bay Tornado GR4 của Anh bị hệ thống Patriot của Mỹ bắn rơi khiến 2 phi công thiệt mạng.

Các máy bay vận tải C-130 trong căn cứ Ali al-Salem.

Các nhà chứa máy bay trong căn cứ Ali al-Salem.

Nơi bố trí các hệ thống phòng không MIM-104 Patriot trong căn cứ Ali al-Salem.

Các máy bay vận tải C-130 trong căn cứ Ali al-Salem.

Căn cứ Ali al-Salem nằm cách biên giới Iraq khoảng 23 dặm (37 km) và nằm trong phạm vi tác xạ của rocket 122 mm (40 km).

Sáng 10/4, một đoạn phim được chia sẻ trên mạng xã hội cho thấy trực thăng vũ trang của Nga (được cho là Mi-35) tiến hành tuần tra từ trên không cùng với xe bọc thép của quân cảnh Nga-Thổ dưới mặt đất tại cao tốc chiến lược M4.

Theo sau Thỏa thuận Moscow được ký vào ngày 6/3, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đang tiến hành thiết lập khu phi quân sự (DMZ) rộng 12 km dọc theo cao tốc M4.

Mặc dù công tác tuần tra bị cản trở liên tục từ ngày 15/3 tới nay, tuy nhiên nhờ những nỗ lực từ phía Thổ Nhĩ Kỳ, công việc hiện vẫn đang tiếp tục được tiến hành dù còn nhiều hạn chế.

David Schenker, một nhà ngoại giao cao cấp của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về các vấn đề Trung Đông, tuyên bố rằng mối đe dọa bạo lực từ các nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn vẫn là "đáng kể".

Ông Schenker cũng nói thêm rằng Washington đang thận trọng đối với lệnh ngừng bắn được công bố bởi lực lượng Kata'ib Hezbollah do Iran hậu thuẫn.

Cùng thời điểm với tuyên bố của ông Schenker, Ashab al-Kahf một nhóm vũ trang "mới" ở Iraq (được cho là do Iran hậu thuẫn) đã tung lên mạng xã hội các thông điệp đe dọa lính Mỹ tại căn cứ Ayn al-Asad.

Cùng với thông điệp nói trên, Ashab al-Kahf tuyên bố họ đang sở hữu một số lượng không xác định rocket 122 mm của hệ thống BM-21 Grad.

Rocket 122 mm thay thế cho rocket 107 mm trong các cuộc tập kích ở Iraq được cho là nguy hiểm hơn nhiều do Rocket 122 mm có tầm bắn xa hơn (khoảng 40 km so với 8,05 km) và đầu đạn công phá lớn hơn (trên dưới 20 kg so với 1,03 kg).

Rocket 122 mm trong các ống phóng Grad-P (DKB tại Việt Nam) có thể cơ động dễ dàng được nhóm vũ trang Ashab al-Kahf chia sẻ trong thông điệp đe dọa tấn công các căn cứ Mỹ.

Lực lượng Chính phủ Hiệp định Quốc gia (GNA) do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn mới đây đã ra tuyên bố cáo buộc một tàu hàng đã di chuyển từ Ai Cập đến Libya mang theo thiết bị quân sự cho Quân đội Quốc gia Libya (LNA) .

Cụ thể, trong một tuyên bố ngắn thông qua mạng xã hội Facebook GNA cho biết con tàu đã từ Ai Cập đến cảng Tobruk của Libya hôm 8/4 mang theo 40 container chứa vật tư quân sự và đạn dược.

Tuyên bố được minh họa bằng hình ảnh chiếc tàu chở hàng Serrano được đăng ký tại Panama đang dỡ hàng tại cảng.

Nếu cáo buộc của GNA là chính xác, lô đạn dược này nếu tới được mặt trận Tripoli sẽ kích hoạt một đợt tấn công mới của LNA nhằm kiểm soát thủ đô hiện  nằm trong sự tiểm soát của đối phương.

Hình ảnh chiếc tàu chở hàng Serrano được đăng ký tại Panama đang dỡ hàng tại cảng.

Lực lượng an ninh Iraq (ISF) và lực lượng bán vũ trang Đơn vị Huy động Phổ biến (PMU) đã phát động một hoạt động an ninh quy mô lớn chống lại tàn quân IS ở sa mạc phía tây al-Anbar.

Theo thông từ PMU, chiến dịch mới được đặt tên là "Chiến thắng Anh hùng 2" được triển khai từ 3 hướng. Mỗi hướng sẽ gồm 2 lữ đoàn bao gồm 1 lữ đoàn ISF và 1 lữ đoàn PMF.

Các cuộc truy quét này đang hướng tới mục tiêu các khu vực trong tỉnh al-Anbar nơi các nhóm IS gia tăng hoạt động gần đây.

Vào tuần trước, 5 binh sĩ Iraq đã thương vong khi nhóm khủng bố tấn công vị trí của họ trên sa mạc phía tây của al-Anbar.

Hoạt động của lực lượng Iraq diễn ra cùng lúc với hoạt động của quân đội Syria ở tỉnh đối diện bên kia biên giới Deir Ezzor được cho là tạo thành 2 gọng kìm nhằm "nhổ tận gốc" các đội nhóm IS lẩn khuất trong khu vực.

Theo một nguồn tin quân sự tại tỉnh Homs của Syria, sau nhiều giờ pháo binh Syria pháo kích và máy bay chiến đấu Nga không kích, Quân đội Arab Syria (SAA) đã bắt đầu nổ súng vào vị trí tạm chiếm của IS tại các khu vực Badiya Al-Sukhnah và Badiya Al-Sham.

Theo thông tin ban đầu, SAA cùng với dân quân Lực lượng Phòng vệ Quốc gia (NDF) và dân quân Palestine Liwaa Al-Quds đã thu được các thắng lợi nhất định khi đẩy lui đối phương vào hoang mạc.

Nhóm khủng bố IS đã lợi dụng việc chính phủ Syria đang căng mình chống lại đại dịch Covid-19 để tiến hành một loạt các cuộc tập kích tiến chiếm một số vị trí tại Sukhna và Wadi al-Waer.

Tổ chức SOHR có trụ sở tại Anh dẫn nguồn tin địa phương cho biết 18 binh sĩ SAA và 11 tên khủng bố IS đã thiệt mạng trong giao tranh gần đây.

Tuy nhiên các trang tin địa phương là AMN và Southfront đều nhấn mạnh rằng thông tin nói trên vẫn chưa được xác thực và cũng chưa phải là thông tin cuối cùng về chiến sự ở miền đông Syria.

Tàn quân IS vẫn đang duy trì sự hiện diện trong một khu vực hoang mạc nằm ở phía đông Homs và phía tây của Deir Ezzor và tiếp tục tận dụng địa hình để thực hiện các cuộc tập kích sâu trong vùng chính phủ kiểm soát.

Mới đây, tổ chức ImageSat International của Israel đã  công bố một hình ảnh vệ tinh cho thấy kết quả của cuộc không kích gần đây của Không quân Israel vào căn cứ không quân al-Shayrat ở miền trung Syria.

Bức ảnh cho thấy 6 đến 7 dấu vết của đầu đạn tên lửa phát nổ trên đường băng cũng như các tuyến đường tiếp cận căn cứ không quân. Hai "hệ thống dẫn đường" của căn cứ cũng được cho là bị phá hủy trong cuộc không kích cuối ngày 31/3 này.

Lực lượng phòng không Arab Syria (SyAADF) được cho là đã thất bại trong việc ngăn chặn tên lửa của Israel ( phóng từ không phận Lebanon).

Israel đã chuyển sự chú ý từ miền nam sang khu vực trung tâm của Syria sau khi cáo buộc các lô hàng vũ khí mới từ Iran đã tới Al-Shayrat và căn cứ không quân T4 gần đó.

Theo đánh giá của ImageSat, cuộc không kích đã vô hiệu hóa khả năng của căn cứ al-Sha'irat trong ít nhất là một khoảng thời gian, tuy nhiên, công việc sửa chữa đang được tiến hành

Các vị trí bị không kích trong đêm ngày 31/3.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ (TAF) đã thiết lập thêm một điểm giám sát ngưng bắn tại thị trấn Jannet Elqora ở tỉnh Idlib. Thị trấn nhìn nằm ở vị trí nhìn ra cao tốc M4, nối thành phố cảng Lattakia với Aleppo.

Tuần trước, TAF đã thiết lập ba cứ điểm tương tự ở các thị trấn Baksariya, al-Z'ainiyah và Furaykah ở phía tây nam Idlib.

Theo tổ chức SOHR có trụ sở tại Anh, cho đến nay TAF đã thiết lập 58 cứ điểm ở tây bắc Syria.

Ước tính hàng trăm binh lính cùng vũ khí hạng nặng được triển khai trong mỗi cứ điểm tạo thành "vạn lý trường thành" bằng máu thịt và sắt thép dọc theo các cao tốc M5 và M4 ở Idlib.

Các cứ điểm của TAF có thể sẽ là bàn đạp cho TAF thực hiện các cam kết trong Thỏa thuận Moscow liên quan tới cao tốc M4 hoặc cũng có thể được thiết lập để chuẩn bị cho một đợt leo thang đối đầu mới (với Nga-Syria) ở Idlib.

Cứ điểm mới nhất của TAF nằm ở phía bắc của cao tốc M4.

Rạng sáng ngày 10/4, một loạt kênh truyền thông Phương Tây và Trung Đông đưa tin Cơ quan cấm vũ khí hóa học (OPCW) đã lần đầu tiên trực tiếp cáo buộc Syria về vai trò trong 3 vụ việc tấn công hóa học bằng Clorine và Sarine tại Lataminah vào cuối tháng 3/2017.

Theo hãng tin Nga RT, chính phủ Syria đã nhanh chóng bác bỏ cáo buộc của OPCW và bình luận rằng các kết luận của cơ quan này là "sự lừa đảo" và thành công của những kẻ ngụy tạo (bằng chứng vũ khí hóa học).

Rạng sáng ngày 10/4 (giờ Việt Nam), nguồn tin địa phương tại miền đông Syria cho biết pháo binh Syria đã khai hỏa dữ dội vào các vị trí của nhóm khủng bố IS tại sa mạc Sokhna.

Cuộc pháo kích của Quân đội Arab Syria (SAA) diễn ra cùng lúc với các cuộc không kích khu vực hoang mạc phía đông tỉnh Homs của máy bay cường kích thuộc Không quân Vũ trụ Nga (VKS) xuất phát từ căn cứ sân bay Khmeimim ở Latakia.

Thời gian gần đây, nhóm khủng bố IS đã lợi dụng đại dịch Covid-19 bùng phát để liên tục tập kích sâu vào các vị trí của SAA và đồng minh (dân quân thân Iran) ở miền đông Syria.

Pháo binh SAA khai hỏa trong đêm ngày 9/4 (giờ địa phương).