Hải quân Nga là lực lượng đầu tiên trên thế giới được trang bị tên lửa siêu thanh.
Số lượng tên lửa cực ấn tượng
Hãng thông tấn RIA Novosti dẫn lời Tư lệnh trưởng Hải quân Nga, Đô đốc Nikolai Evmenov cho biết khi nói về sức mạnh tấn công của hạm đội Nga khi được trang bị đại trà tên lửa Zircon.
Bộ Quốc phòng Nga gửi gắm nhiều kỳ vọng vào Zircon. Phần lớn đặc tính chiến thuật và kỹ thuật của tên lửa hành trình đều thuộc loại tuyệt mật nhưng cũng có thể biết được một số điểm.
Tốc độ ở mức kỷ lục trên Mach 9. Tầm bay hơn 1.000 km. Độ cao trên chặng bay là 30-40 km, nơi có lực cản không khí không lớn. Khối lượng phần chiến đấu 450 kg.
Trên chiến hạm của các nước phương Tây, hệ thống phòng không được thiết kế cho tốc độ cận âm và siêu âm. Nhưng trước bội siêu thanh thì họ hoàn toàn bó tay vô lực. Tầm bắn xa sẽ cho phép hạm đội Nga tiêu diệt các mục tiêu hầu mà không cần đi vào khu vực nguy hiểm sát thương có khống chế của đối phương.
Điểm quan trọng: Zircon có khả năng phóng từ các bệ phóng y như với tên lửa chống hạm P-800 Onix, cũng như Kalibr. Tức là, có thể đặt Zircon trên các tàu khác nhau về trọng tải và mục đích thiết kế.
Ông Evmenov cho biết, phương tiện mang Zircon thường xuyên sẽ là các khu trục hạm thuộc đề án 22350. Hiện nay Hải quân Nga có hai chiến hạm như vậy là tàu Đô đốc Gorshkov và Đô đốc Kasatonov.
Tàu Đô đốc Golovko đang trên đường hành quân. Mỗi con tàu đều có hệ thống bắn phổ quát đa năng với 16 khoang. Nếu được nạp đầy Zircon, ba chiến hạm này sẽ có thể khởi động phóng đồng loạt 48 tên lửa.
Hiện còn 5 tàu nữa đã được khởi công đóng trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2020, hiện đang trong giai đoạn hoàn thiện khác nhau.
Với lượng choán nước toàn phần 5.400 tấn, những chiến hạm này là loại tàu khu trục có công nghệ tiên tiến nhất trong Hải quân Nga. Hầu như tất cả những cải tiến tiên phong về hải quân đã được ứng dụng - từ thiết bị vô tuyến điện tử cho đến hệ thống tên lửa phòng không và các bệ pháo.
Khâu điều khiển và quản lý – thuần tuý là kỹ thuật số. Về bản chất, có thể xem đây là những cỗ máy tính nổi, sẵn sàng thực hiện vô số nhiệm vụ hầu như không có phần tham gia của con người.
Hệ thống điều khiển và thông tin trên boong tàu mới kết nối tất cả các thiết bị trong một mạng duy nhất còn tổ hợp điện tử vô tuyến chiếu sáng bối cảnh trên mặt nước và ngầm dưới nước tạo điều kiện cho thuỷ thủ đoàn sớm phát hiện kẻ thù ở cự ly xa đáng kể.
Thử lửa trong thực chiến
Với tàu hộ tống, theo lý thuyết các chiến hạm dẫn đầu của đề án 20385 có thể bắn Zircon. Trong đội ngũ có hai tàu như vậy, là chiếc Gremyatsiy và Provorny. Còn thêm 4 tàu đang được đóng.
Loạt tàu này dành cho Hạm đội Thái Bình Dương. Mỗi chiếc đều được trang bị tổ hợp bắn đa năng với 8 khoang. Dành cho tự vệ và chống các mục tiêu trên không – có tổ hợp tên lửa phòng không Redut với tầm bắn xa tới 150 km.
Pháo tàu có A-190 100mm còn vũ khí chống ngầm gồm 4 bộ máy phóng ngư lôi 330mm.
Ngoài ra còn có thiết bị điện tử và vô tuyến hiện đại, liên lạc vệ tinh. Tàu sẽ tiếp nhận trên boong cả trực thăng đa năng Ka-27. Cấu trúc tiện ích chiến đấu được chế tạo theo công nghệ tàng hình stealth giúp giảm độ nhận biết trên radar.
Trong lớp khinh hạm hộ tống còn có thể tính đến các tàu tên lửa nhỏ (SRS) thuộc đề án 21631 Buyan-M (10 chiếc đang phục vụ, 2 chiếc đang đóng), cũng như đề án 22800 Karakurt (4 chiếc đang phục vụ, 10 chiếc đang đóng).
Tổ hợp bắn đa năng 8 khoang trên các tàu cũng phù hợp với Zircon. Cần nhớ rằng các tàu chiến cỡ nhỏ lợi hại này với lượng giãn nước 950 tấn đã từng phóng tên lửa hành trình Kalibr vào các mục tiêu trong thực chiến ở Syria và Ukraine.
Đặt cược vào tốc độ
Sau khi hiện đại hóa, tuần dương hạm tên lửa hạt nhân hạng nặng Đô đốc Nakhimov sẽ có trang bị bội siêu thanh. Những vũ khí này sẽ xuất hiện trên tàu ngầm sau năm 2025. Tàu ngầm đầu tiên mang Zircon là chiếc Perm thuộc đề án 885M Yashen-M với tổ hợp bắn đa năng cho 32 khoang.
Xét theo danh sách, có thể thấy cơ bản sẽ dựa vào những chiến hạm tương đối nhỏ. Vũ khí tầm xa mạnh có khả năng vô hiệu hóa lợi thế của đối phương tiềm năng.
Ví dụ, chỉ một cú đánh bên dưới mực nước là đủ để tàu sân bay nghiêng nhào và bị loại ra khỏi vòng chiến. Trong một khoảng thời gian, hàng không mẫu hạm của đối phương sẽ không thể tiếp nhận và phóng máy bay xuất kích.
Hiện thời Zircon còn chưa được sử dụng trong điều kiện thực chiến. Nhưng vũ khí siêu thanh đã qua thử nghiệm. Chẳng hạn, theo dữ liệu của Bộ Quốc phòng Nga, tên lửa Onix siêu thanh đã tấn công triệt hạ một chủ thể của LLVT Ukraina ở Odessa hồi đầu tháng 6.
Tức là trên thực tế một tên lửa chống hạm đã được phóng và diệt mục tiêu trên mặt đất. Hiệu quả được đảm bảo bởi đầu đạn nặng 450 kg và tốc độ cao - loại tên lửa như vậy cực kỳ khó đánh chặn.
Hải quân Nga là lực lượng đầu tiên trên thế giới chuyển sang sử dụng đại trà tên lửa chống hạm bội siêu thanh. Trong khi đó, Mỹ chưa đạt được bất kỳ thành công nào trong lĩnh vực này và phải thừa nhận họ đang ở thế đuổi theo Nga, mà triển vọng bắt kịp còn khá mù mờ.